Melekler gözle görülmeyen varlıklar olup Cebrail, Mikael, İsrafil ve Azrail, Kur’an’da adı geçen Allah’a yakın dört büyük melektir. Bunlara ek olarak Kur’an-ı Kerim’de Münker ve Nekir, Harut ve Marut meleklerinin de adı geçer.
Kur’an-ı Kerim’de meleklerin özellikleri şöyle sıralanır:
1-Allah’ın emirlerine itaat ederler ve asla günah işlemezler : “O’nun sözünün önüne geçmezler, sadece O’nun emriyle hareket ederler.” (Enbiyâ:27)
2-Allah tarafından verilen önemli ve çeşitli görevleri vardır. Arşın taşıyıcısı olan melekler: “Melekler göklerin etrafındadır. O gün rabbinin arşını bunların da üstünde olan sekiz (melek) yüklenir.” (Hâkka:17) İşleri planlayan melekler: “Emri, uygun yol ve yöntemle yerine getirenlere! “(Naziât:5), insanların canını alan melekler: “Allah’a iftira eden veya O’nun âyetlerini asılsız sayandan daha zalim kim vardır! Onlar kendileri için yazılmış nasiplerini elde ederler. Sonunda elçilerimiz gelip canlarını alırken, “Allah’ı bırakıp da tapmakta olduğunuz tanrılarınız nerede?” derler. “Bizden sıvışıp gittiler” diye cevap verirler. Ve (dünyadayken) kâfir olduklarına dair kendi aleyhlerinde şahitlik ederler.” (A’râf:37), insanların amellerini denetleyen melekler: “Oysa sizi gözetleyen muhafızlar, değerli yazıcılar var. Onlar yaptığınız her şeyi biliyorlar. Buna göre kuşkusuz erdemliler cennette olacaklar;” (İnfitar:10-13), insanları kazalardan koruyan melekler: “O, kullarının üstünde yegâne kudret ve tasarruf sahibidir. Size koruyucular gönderir. Nihayet birinize ölüm geldi mi elçilerimiz (görevli melekler) onun canını alırlar. Onlar vazifede kusur etmezler.” (En’âm:61), isyankâr kabileleri cezalandırmakla görevli olan melekler: “Elçilerimiz Lût’a geldiğinde, Lût onlardan dolayı huzursuz oldu, onlara karşı çaresizlik hissetti. “Zor bir gün!” dedi.” (Hûd:77), savaşlarda müminlere yardım eden melekler: “Ey iman edenler! Allah’ın size şu lütfunu hatırlayın: Üzerinize düşman ordusu gelmişti de onların üzerine şiddetli bir fırtına ve göremediğiniz bir ordu göndermiştik. Allah bütün yaptıklarınızı görmekte idi.” “(Ahzâb:9) ve Peygamberlere görnderilen ilahi kitapları getiren melekler: “Allah, “Benden başka tanrı olmadığı hususunda insanları uyarın ve bana saygıda kusur etmeyin” hükmünü bildirmeleri için kullarından dilediğine, emri uyarınca vahyi taşıyan melekler indirir. “ (Nahl:2)
3-Allah’ı sürekli tesbih eden melekler: “Gökler (haşyetten) neredeyse üstlerinden çatlayacak. Melekler de rablerinin yüceliğini hamd ile dile getiriyorlar ve yerdekilerin bağışlanmasını diliyorlar. “ (Şûrâ:5)
4-Bazen Peygamberlere yada Peygamber olmayanlara insan şekline bürünerek görünürler: “Onlarla kendi arasına bir perde çekmişti. Derken, ona ruhumuzu gönderdik; ruh ona tam bir insan şeklinde göründü.” (Meryem:17)
5-Meleklerin makamları farklıdır, bazıları rükûdadır, bazılarıda sürekli secdededir: (Putperestlerce Allah’ın kızları sayılan melekler şöyle derler:) “Bizim her birimizin mutlaka belli bir yeri vardır. Biz mutlaka (o yerlerde) saf tutarız. Ve biz, kuşkusuz Allah’ı tesbih ederiz.” (Sâffât:164-166)
Kur’an-ı Kerim’deki pek çok ayet , meleklerin niteliklerinden ve görevlerinden bahseder; örneğin Bakara Suresi’nin 285. ayeti, meleklere imanı, Allah'a , peygamberlere ve ilahi kitaplara imanla aynı safa yerleştirmiştir. “Allah’ın elçisi ve müminler, rabbinden ona indirilene iman ettiler. Her biri Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine inandılar. “O’nun elçileri arasında ayırım yapmayız” ve “İşittik, itaat ettik, bağışlamanı dileriz rabbimiz, gidiş sanadır” dediler.”
Melekler de cinler ve şeytanlar gibi çıplak gözle görülemezler ama kalbin temizliği ile onlarla iletişim kurabilir.
Numune Tefsiri, Cilt 18, s.173’ten alınmıştır.