Kur’an-ı Kerim’in bakış açısından güzel ahlak
Kur’an-ı Kerim’de insanların nasıl bir ahlaki tutum içinde olmaları gerektiğini açıklayan pek çok ayet vardır. Sorumluluk, adalet, merhamet, doğruluk, dürüstlük, anne babaya saygı ve daha pek çok örnek davranış, insanların sahip olması gereken ahlaki erdemler olarak Kur’an-ı Kerim’de yer almıştır. Ayrıca, hırsızlık, iftira, dedikodu, yalan söylemek gibi olumsuz davranışlardan uzak durulması gerektiği de Kur’an-ı Kerim’de belirtilmiştir.
Kur’an-ı Kerim, insanlara öğüt vermenin yanı sıra, insanları daha iyi yönlendirebilmeleri için peygamberlere yumuşak huylu olmayı da tavsiye etmiştir.
Toplumsal ilişkilerde sevgiyi etkileyen en belirgin özellikler arasında ahlak güzelliği ve güleryüzlülük yer alır. Bu yüzden Allah insanları etkiliyebilsinler ve doğru yola çekebilsinler diye Peygamberleri yumuşak ve sevgi dolu insanlar olarak yaratmıştır. Kur’an-ı Kerim bu kıymetli ahlaki meziyeti Allah’ın mukaddes zatından gelen büyük bir nimet olarak değerlendirmektedir.
Al-i İmrân suresi 159. ayeti: “Sen onlara sırf Allah’ın lütfettiği merhamet sayesinde yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılır giderlerdi. Onları affet, onların bağışlanmasını dile, iş hakkında onlara danış, karar verince de Allah’a güven, doğrusu Allah kendisine güvenenleri sever.”
Peygamberler, ilahî gayelerini gerçekleştirmek için güzel ahlakları ve güleryüzlü davranışlarından dolayı sadece hakkı arayanlar onları sevmekle kalmamış, bazen düşmanları da utanıp üzülmüşlerdir. Bu erdemin en mükemmel örneği Peygamber Efendimiz’in mukaddes varlığıdır. Kalem suresi 4. ayeti: “Doğrusu, yolundan sapan kimseyi en iyi bilen rabbindir; hidayete erenleri de en iyi bilen O’dur.”
Bakara suresi 83. ayetinde şöyle buyruluyor: “Bir zamanlar biz İsrâiloğulları’ndan, “Yalnız Allah’a kulluk edeceksiniz; ana babaya, yakın akrabaya, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz. İnsanlara güzel söz söyleyin, namazı kılın, zekâtı verin” diyerek söz almıştık. “
Bu ayet İslam'ın en önemli ve temel emirlerinden biri olan güzel ahlakın önemini göstermektedir.
Tâhâ Suresi 43 ve 44. ayetleri özellikle hakka davette, insanlara, hatta düşmanlara bile iyi iyi davranmamızı emrediyor. Neticede Hz. Musa Firavun’a ilahi mesajı iletmekle görevlendirilince Allah şöyle emreder: “Yine de ona söyleyeceklerinizi yumuşak bir üslûpla söyleyin, ola ki aklını başına toplar veya içine bir korku düşer.”
Buradan da anlaşılacağı üzere Hakk’a davet yumuşak ve sevgi dolu yapılırsa katı kalpli insanların üzerinde bile etki yaratır.
