Fas’taki yüzlerce yıllık geleneksel Kur’an okulları
El Cezire sitesinin haberine göre, El Fakiha Okulu, devlet okullarına uzaklığı nedeniyle eğitimlerine devam etme umudunu kaybeden kızlara yeni bir hayat veriyor. Bu geleneksel Kur’an okulları, dini bilimler ve yaşam becerileri eğitim yeri olarak hizmet veriyor.
Okulun müdürü Nasır Ait Bunasır, bu köyde babasının 1976 yılında kurduğu Tamsolt adında bir erkek okulunun bulunduğunu El Fakiha medresesini bizzat kurduğunu ve müstakil bir okul olduğunu söylüyor.
Bu okulda kızlar sadece Kur’an ezberi ve dini ilimler eğitimi ile sınırlı olmayıp ahçılık, dikiş, spor ve yabancı dil eğitimi alarak aile ve sosyal hayata hazırlanıyor.
Fas’taki Kur’an okullarında Kur’an ezberi kendine özgü özel bir yönteme dayanmaktadır. Bu yöntemde, hareket hızındaki bireysel farklılıklar dikkate alınmaktadır.
Okulun öğretmenlerinden İbrahim Fatımi bu yöntemle Kur’an-ı öğrencilerin geldikleri andan itibaren en sevdikleri kitap haline getirdiğini, çocukların eğitiminin veli işbirliğiyle sağlandığını, harf ve kelimelerin yazılması ve kısa surelerin ezberlenmesiyle başlayan kademeli bir uygulamaya dayandığından bahsetti.
İlk olarak Kur’an öğrencileri kelimeler ve harfler arasındaki benzerlikleri tanımak için basit şeyleri öğrenirler. Ezberi pekiştirmenin yolu ise Kur’an-ı tabletlere yazarak günün sonunda öğretmenle birlikte okumaktır.
Bu okullarda şafak vaktinden akşam karanlığına kadar süren ayrı bir eğitim programı verilir. Bu program, sabah namazı ve eğitmen gözetiminde yapılan dinlenme ve eğlence dönemini içermektedir.
Hafızlar Kur’an-ı Kerim’i, tabletlere yazılan ayetleri, oturur pozisyonda bedenlerini ileri geri hareket ettirerek, zihne yazılanları iyice yerleştirmek amacıyla okumaktan oluşan “teğudîn” yöntemiyle ezberlerler.
Öğle namazından sonraki vakit dini metinlerin ezberlenmesine ayrılır. İkindi namazından sonra tabletler tekrar gözden geçirilir ve ardından akşam tekrar, sarf ve nahv, tecvit derslerine ayrılır.
Faslı İslam araştırmacısı Abdurrahim Mufikir, eski okulların programlarının modern fen eğitiminin yanı sıra dini temellere ve öğretilere bağlı kalma konusunda derin ve tarihi bir yaklaşım sergilediğinden bahseder.
Faslı öğretim üyesi Mehdi bin Muhammed Al-Saidi, eski okulların kuruluşunun İslam’ın gelişi ve Fas’ta yayılmasıyla aynı zamana denk geldiğini söylüyor. Ayrıca genel eğitimde amacın İslami inanaç, ibadet ve davranış eğitiminin amaçlandığını özel eğitimde ise fakihler, alimler yetiştirmek ve şeriat bilgisinin güçlendirilmesinin amaçlandığını belirtti.
İslam alimi Münir El Aksabi de, Murabat hanedanının, Fas’ın ilk okullarını Fez kentinde inşa ettiğini söyledi. Marinian döneminde de en ünlü ve en büyük okulların inşa edildiğini sözlerine ekledi.
Aksabi bu tarihi okulların hakim, vaiz ve aktivistleri yetiştirmek amacıyla kurulduğunu belirtiyor.
Fas halkının dini eğitiminde geleneksel okulların önemli bir yeri bulunuyor. Bu eski okullar Fas’ta dindarlığın pekiştirilmesine yardımcı oldu, alimlerin yetişmesini sağladı, insanların kendi dinleri hakkındaki genel bilgilerinin artmasına ve Arapça dilini öğrenmelerine çok yardımcı oldular.
Bu ülkedeki okullar, Kur’an’ın birkaç nesile öğretilmesinde her zaman önemli bir rol oynamıştır. Fas’taki Kur’an hafızlarının %68’inin köylerden ve kırsal bölgelerden olması, bu toplulukların İslam kültürünü yayma ve Kur’an öğretmedeki önemli rolünü gösteriyor.
Fas çok sayıda Kur’an merkezine sahip olmakla öne çıkıyor. Bu merkezlerin sayısının 30 bini aşması ülkenin diğer Afrika İslam ülkelerine göre bu alanda ciddi üstünlüğünü ortaya koyuyor. Fas’ta Vahiy Kelam’ını ezberleyen hafızların çoğu ana dili Amazigh olan bölgelerdendir.
Fas’ta, yıl boyunca pek çok yarışma ve festival düzenlenerek Kur’an hafızları onurlandırılmaktadır.
Bu ülkenin Kur’an ezberi alanında en önemli bölgelerinden biri Tamsoult bölgesidir. Bu bölgede Kur’an hafızları özel dini ve kültürel törenlerle onurlandırılır.
Fas, Kur’an hafız sayısında dünyada birinci sırada yer almakta olup Fas halkının köklü dini ruhunun ve İslam öğretisine bağlılığının, ülkenin farklı yerlerinde din eğitimine olan ilgisinin güçlü bir kanıtıdır.
4215032
