Yüzyıllar boyunca Hz. Abbas (a.s) Türbesi’nin yeniden yapılandırması
Bu makalede Hz Abul Fazl Abbas Türbesinin yeniden yapılandırılması ve gelişiminin tarihi aşamalarını özet olarak ele alacağız.
Saddam rejiminin devrilmesinin ardından bu türbelerin yeniden inşasında köklü bir değişiklik meydana geldi.
Hicri birinci yüzyılda Hazreti Ebul Fazl Abbas türbesi
Aşura olayından üç gün sonra hicri 61 yılında İmam Hüseyin (a.s) ile ailesi ve ashabının cenazeleri, İmam Seccad’ın (a.s) belirlediği yere defnedildi. Ve ilk kez onun emriyle mezarlara işaretler yerleştirildi.
Tarihçiler, İmam Hüseyin’in (a.s.) kabrinin üzerine hasırlarla kaplı dört hurma ağacı dalı diktiklerini söylemişlerdir. Buna benzer bir gölgelik Hz Abbas (a.s) türbesi üzerine de inşa edilmiştir.
Hicri 65 yılında Emevi hükümdarı Abdülmelik bin Mervan döneminde İmam Hüseyin (a.s) kabrine bir türbe inşa edildi.
Hicri 65 veya 66 yılında, o dönemde Irak’ın hükümdarı olan Muhtar el-Sakafi, mezarın etrafına tuğla ve çamurdan bir cami ve avlu inşa etmesi için Muhammed bin İbrahim Eşter’i Kerbela’ya gönderdi.
Hicri ikinci yüzyılda: Muhtar’ın emriyle inşa edilen avlu, Emeviler’in yıkılışına, yani hicri 132’ye, Raşid ve Mütevekkül Abbasi’nin burayı yıkmasına kadar kaldı.
Hicri 198 yılında yedinci Abbasi halifesi Me’mun zamanında İmam Hüseyin kabrinin onarım emri verilmiş İmam’ın kabri için muhteşem bir kubbe ve görkemli bir türbe inşa ettirilerek kutsal kabrinin ziyaretinin yolu açıldı.
Hicri 201 yılında Me’mun hükümdarlığını güçlendirmek için İmam Rıza’ya (a.s.) yetki verdi. Hicri 202 yılında İmam Hüseyin’in (a.s) türbesini bir kez daha yeniden yapılandırdı.
Hz. Abbas (as) türbesinin en eski resmi
Üçüncü yüzyıl : Abbasi Halifesi El Muntasir emriyle hicri 247 yılında İmam Hüseyin (a.s.) ve Hz. Abbas’ın (a.s.) kabirleri yeniden inşa edildi. Hicri 250 yılında Necef ve Kerbela’daki türbeler onarıldı. Hicri 279 yılında Elmütezad Billah Abbasi’nin emriyle Kerbela'daki türbeler onarıldı. Ve muhammed bin Zeyd İmam Hüseyin (a.s) ve Hz. Abbas (a.s) türbelerinde iki ravza inşa ettirdi.
Dördüncü yüzyılda Hz Abbas Türbesininin yeniden inşası: Hicri 369 yılında Azzuddevle Deylemi kutsal türbeleri fildişinden inşa ettirerek süs eşyaları ve ipek kumaşlarla süsledi. Ayrıca türbelerin etrafına birkaç revak inşa ettirdi ve Kerbela şehrini geliştirdi.
Beşinci yüzyılda Hz Abul Fazl Türbesinin gelişimi : Ali Buye’nin veziri Hasan b. Fazl b Sahlan Ram Hurmuzi hicri hicri 407 yılında türbelerin etrafındaki duvarları yeniden inşa etti.
Altıncı yüzyılda Hz Abul Fazl Türbesi : Hicri 513 yılında Beni Müzeyyid Esedi hükümdarlarından Emir Debis Esedi, kutsal türbeleri yeniden inşa etti. Fatımilerin veziri hicri hicri 556 yılında her yıl Kerbela’daki kutsal türbeler için birçok hediye göndermiştir.
Yedinci yüzyıl : Abbasi halifesi Ahmed el-Nasıreddin Allah, Ehlibeyt’e olan sevgisi ile Kerbelada’ki kutsal türbeleri yeniden yapılandırdı. Abbasi hükümeti hicri 656 yılında düştü.
Hicri 696 yılında Müslüman Babür hükümdarı Mahmud Gazan, kutsal türbelerinin yeniden inşası için değerli hediyeler göndermiş kendisi ve babası bir kanal oluşturarak Fırat suyunu türbelerin bulunduğu bölgeye akıtmışlardı.
Sekizinci yüzyıl: Moğolların Müslüman Hükümdarı Muhammed Hodabende tarafından hicri 707 yılında türbelerin onarımı gerçekleştirilmiş olup İlhanlı Celayiri hükümdarları tarafından hicri 740-790 tarihleri arasında onarılarak geliştirildi.
Dokuzuncu yüzyıl : Karakoyunlu hükümeti emirlerinden Mirza Sepend tarafından hicri 806 yılında onarımı gerçekleşti. Hicri 859’ da ise Şiraz hükümdarı Emir Budak, Kerbela’daki türbelerin onarılmasını ve yeniden inşa edilmesini emretti.
Onuncu yüzyıl: Şah İsmail Sefevi tarafından 914 yılında onarılan Kerbela’daki kutsal türbe hicri 930 yılına kadar aynı şekilde kalmıştır. Daha sonra Osmanlı Sultanı Kanuni Sultan Süleyman tarafından hicri 911 yılında(miladi 1534) türbelerin etrafındaki vakıfların kaydedilmesi ve bunların muhafaza edilmesini emredene kadar böyle devam etti.
Türbelerin onarımı ve geliştirilmesi hicri 957’de Sultan Nizamuddin Şah tarafından, hicri 982’de Şah Tahmasab kubbenin Kerbela çinileriyle süslenmesi, hicri 983’te Ali Paşa ve hicri 991’de Osmanlı Padişahı III. Murad tarafından yapılmıştır.
Onbirinci yüzyıl : Şah Abbas Sefevi hicri 1032 yılında, Hz. Ebul Fazl’ın türbesinin kubbesini rengarenk çinilerle süsledi ve mezarın üzerine bir zarih yerleştirdi. Ayrıca türbenin etrafındaki revak ve avluyu da düzenledi.
Hicri 1042 ile 1045 yılları arasında Şah Sefiyüddin Sefevi türbelerin minarelerini güçlendirdi ve Ravza’nın köşelerine dört küçük minare inşa etti.
Onikinci yüzyıl : Şah Hasan’ın kızı Raziye türbeyi hicri 1105 yılında onarmış, hicri 1117 yılında ise Osmanlı Padişahı Sultan IV. Murad tarafından onarılmıştır.
Onüçüncü yüzyıl : İmam kabirlerinin hicri 1216 yılının 18 Zilhicce günü Vahhabiler tarafından tahrip edilmesinin ardından Hindistan krallarından biri bu kabirleri yeniden yapılandırdı. Dönemin taklid mercii Seyyid Ali Tabatabai camilerin, çarşıların ve evlerin yeniden inşası ve onarımı sorumluluğunu üstlenerek Kerbela şehrinin etrafına sağlam bir sur inşa etti ve ona 6 kapı yerleştirdi.
Hicri 1221 yılında türbenin minareleri renkli çinilerle süslenmiştir. Hicri 1246 yılında türbenin üzerine tahta üzerine işlenmiş bir sandık yerleştirildi. Hicri 1249 yılında Feth Ali Şah Kaçar, Hz. Abbas’ın (as) türbesi için saf gümüşten bir zarih yaptırarak Zilhicce ayında kabrin üzerine yerleştirmesi emrini vermiştir.
Ondördüncü yüzyıl : Hz. Abbas (as) türbesi önündeki minarelerin ve revakların tezhipleri, hicri 1309-1311 yılları arasında Osmanlı Padişahı ve Nasıreddin Şah Kacar’ın kız kardeşi tarafından yaptırılmıştır.
Hicri 1357 yılında dönemin Irak padişahı Gazi İmam Hüseyin ve Hz. Abbas türbelerine elektrik sağlamak için bir elektrik jeneratörü kurulmasını emretti.
Hicri 1369 yılında dönemin hattatlarından Muhammed Sabri Mehdi el-Hilali türbenin çinilerine Dehr (İnsan) Suresi’ni yazmış ve bu çalışma hicri 1370 yılında tamamlanmıştır. Türbe’nin duvarları ve tavanı içeriden hicri 1373 yılında aynalanmıştır.
Onbeşinci yüzyıl : Son yıllarda Hz Abbas Türbesi, minareleri yeniden yaldızlamak, yeni teknoloji ve dayanıklı sarf malzemeleriyle restore etmek için adımlar attı.
4226544
