Siyonist rejimin çizmeleri altında Gazze’nin kadim mirası (2)
El Kus El Arabi Siyonist rejimin son yıllarda tahrip ettiği kültürel ve tarihi eserleri inceleyen bir rapor hazırladı. Raporun ikinci bölümü şöyle:
El Daye Kasrı
Gazze şehrinin merkezinde Zeytun mahallesinde bulunan Paşa Kasrı’ndan sonra ikinci büyük tarihi kasırdır. Yapım tarihi Osmanlı dönemine kadar uzanıyor. Depremlere, hava değişikliklerine ve geçmiş savaşlara rağmen bu saray ahşap ve metal levhalarla sağlam bir şekilde korunmuştur. Siyonist rejim, Gazze savaşı sırasında hava bombardımanı ve kara saldırılarıyla bu sarayı yok etti.
Kayseriye pazarı
Bu tarihi çarşı, tarihi Osmanlı dönemine kadar uzanan eski bir mimari şaheser olarak değerlendiriliyor. Bu pazar, Ömeri Ulu Camii’nin yanında ve batı tarafında yer alıyor. Bu çarşı yaklaşık 60 metre uzunluğunda ve 3 metre genişliğinde, sivri kubbeli, dar çatılı bir geçitten oluşuyor. İşgalci güçler Remal bölgesine yönelik son kara saldırısında bu tarihi pazarı yerle bir ederek kül yığınına dönüştürdü.
Paşa kasrı
Memluk Sultanı Zahir Baybars döneminde Miladi 1260 yılında inşa edilmiş olup Osmanlı mimarisinden etkilenmiştir. Geçmişte Gazze hükümetinin idari merkezi olarak kullanılmış, daha sonra hapishane, daha sonra ise eğitim kurumu haline dönüştürülmüştür. İsrail’in Gazze Şeridi’ne karşı savaşı sırasında bu rejim bu tarihi binayı bombalayarak tamamen yok etti.
Zaviye pazarı
Bu bölgedeki en eski popüler pazarlardan biri olan Ömeri Camii’nin bitişiğindedir. Hava şartlarına uygun mimari tarza sahip olan bu çarşı 18 köşeye bölünmüş, her köşesi belirli bir tür mal ve ürüne ayrılmış olup, Gazze halkı her sınıf ve sınıftan bu pazara özel önem vermektedir.
El Samarra hamamı
“Samaryalılar hamamı” veya “Kahverengi Hamamı” Gazze’de, şehrin Zeytun mahallesinde, ayakta kalan en eski hamamlardan biridir. Bu eser, İsrail’in Gazze Şeridi’ne karşı savaşı öncesinde inşa edilmişti ve tarihi bir eser ve Gazzeliler için bir tedavi merkezi olarak değerlendiriliyordu. Ancak İsrail savaş uçakları bu 500 metrekarelik hamamı çok sayıda füzeyle yok etti.
Bizans Kilisesi
Cibaliye Eyaleti’nin Gazze Şehri’nin kuzeyinde yer alan bu kilisenin yapım tarihi Miladi 444’tür.
Bu kilisenin zemini, üzerinde antik yaşam öykülerinin yazılı olduğu yazıtlar ve geometrik süslemeler içeren mozaik panellerle süslenmiştir. Alanı yaklaşık 800 metrekare olup, ana koridor, orta koridor (ibadet amaçlı) ve vaftiz koridoru olmak üzere 3 koridordan oluşmaktadır.
İşgalci rejim ordusunun Gazze Şeridi’ne düzenlediği hava saldırılarında Bizans Kilisesi büyük hasar gördü ve altyapısı tehlikeye girdi.
El Saka tarihi evi
Şucaiye mahallesinde yer alan bu yapı, dönemin büyük tüccarlarından Ahmed el-Sakka tarafından Miladi 1661 yılında yaptırılmıştır. Bu evin alanı yaklaşık 700 metrekare olup, iki metre uzunluğunda bir ana kapısı ve mermer kiremit çatısı ve uzantısı olmayan bir avlusu ve diğer birkaç odası vardır. 2 parçalı ve her biri bir merdivene sahiptir. Taş kemerlerle süslenmiş bir oturma odasına geçilmektedir.
Bu evin çatısı tamamen kilden yapılmıştır, bu da yazın serin, kışın sıcak olmasını sağlar. Bu ev 1948 yılında Nekbe olayları ve Siyonist işgalinin başlaması sırasında saldırıya uğramış, ardından yeniden inşa edilmiştir.
İşgalciler, 9 Kasım 2023’te Gazze Şeridi’nin işgali sırasında Filistin kimliğini ortadan kaldırmak amacıyla burayı yeniden yok etti.
Seyyid Haşim camii
Gazze Şeridi’nin en önemli tarihi camilerinden biri olan camii El Derc mahallesinde yer almaktadır. 2400 kilometrekare alana sahip Camii, Memluk döneminde kurulmuş olup, 1930 yılında Osmanlı İmparatorluğu döneminde yeniden inşa edilmiş ve Memluk tarzında kalmıştır.
Caminin, 3 revakla çevrili açık kare bir orta avlusu, çatısı çapraz kemerlerle örtülü yarı kare bir ana salonu ve kıbleye bakan bir mihrabı vardır.
Filistin direnişiyle Siyonist ordu arasındaki 2014 savaşı sırasında işgalciler bu camiyi yıkmak için çok uğraştı ancak başarısız oldu. Ancak işgal rejiminin hava saldırıları sonucunda Seyid Haşim Camii'nin bazı kısımları hasar gördü.
Antik Saint Hilarion Manastırı
Tell Umm Amer bölgesinde bulunan manastır miladi 4. yüzyılda ilk Hıristiyan keşişlerden biri olan Aziz Hilarion veya Aziz Hilarion’un doğum yeriydi. Filistin-Suriye kökenli olan Hilarius, pagan Romalıların tehdit ve baskıları ve Hıristiyanlığa karşı gelmeleri nedeniyle kaçtı. Manastırcılığı ya da dünya hayatından çekilmeyi ilk benimseyenlerden biriydi.
Dünyanın en büyük manastırlarından biridir. 245 koridor, salon ve odaya sahip ve yaklaşık 2,5 hektarlık bir alana sahip.
Bu kompleks Kasım 2023’te İsrail’in hava saldırılarında yıkıldı. Daha önce UNESCO, Tel Ammar’ı koruma açısından ‘yüksek öncelikli’ yer olarak ilan etmişti.
4247596
