Belgrad Üniversitesi Kütüphanesi’ndeki doğu el yazmaları
Milletler Topluluğu ve Kültürü web sitesinin haberine göre, Belgrad Üniversitesi Kütüphanesi 1,5 milyonluk koleksiyonuyla ülkenin en büyük üniversite kütüphanesidir.
Kütüphanede doğuya ait yazma eserler, eski ve nadir İslam ve Kuran metinleri, doktora tezleri ve tarihî yayınlardan oluşan zengin bir koleksiyon yer almaktadır.
Bu kütüphane, 2008 yılından bu yana bu kütüphanede bir dijitalleştirme projesi yürütmekte olup Doğu yazmalarını dijital formatta erişime açmıştır. Ve halen devam etmektedir.
Bu yazma eserler arasında Arapça, Farsça, Osmanlı Türkçesi ve Balkan dillerinde yazılmış İslami, Kur'anî, felsefi, tarihi ve edebi metinler yer almaktadır.
Dijital koleksiyonda 680’den fazla eser bulunmakta olup en eski nüshası 1206 yılına dayanmaktadır. En çok sayıda Arapça (498 nüsha), Osmanlıca (126 nüsha) ve Farsça (13 ciltte 9 nüsha) yer almaktadır.
Belgrad’daki Sutzar Marković Üniversitesi Kütüphanesi’ndeki oryantal yazmalar koleksiyonunu incelemek, bize geçmişe dair eşsiz bir bakış açısı sağlamakta olup Osmanlı İmparatorluğu’nda bilimsel söylemin tarihsel analizinde yardımcı olabilmektedir.
Bu dijital yazmalar halka açık olup her bir el yazmasının yazarını, yazıcısını, yerini ve yazım zamanını belirlemek için dikkatli çabalar sarf edilmiştir.
Bu kütüphanedeki Farsça yazma eserler koleksiyonunda, 2011-2013 yılları arasında Europeana Kütüphaneleri dijitalleştirme projesi kapsamında dijital olarak erişime sunulan Sadi ve Hafız gibi İranlı şairlerin önemli eserleri de bulunmaktadır.
Koleksiyondaki bazı önemli eserler:
-İmam el-Beydâvi'nin (ö. 1319) tefsiri Envârut-tenzîl fî esrârit-te'vîl, Müslüman tarihinin en çok okunan tefsirlerinden biridir ve çeşitli yazarların dipnotlarıyla birlikte çeşitli baskıları mevcuttur.
-İmam el-Beğavi'nin (ö. 1122 CE) tefsiri, Me'ālimut-tenzīl, dört baskı halinde mevcuttur.
-Ebu Leys Semerkandi (ö. 983 CE), Bahrul-ulûm'un şerhi ve Hizānetül-fikh’in başka bir versiyonu.
-İmam Sa’d al-Din el-Taftazani’nin (MS 1390'da öldü) çok sayıda eseri,
-İmam Gazali'nin (ö. miladi 1111) Miškātul-envār, Ejjuhel-veled ve Kīmijā’us-se’āde dahil olmak üzere eserleri.
-İbni Arabi’nin Fususul-hikem, Davud Kaysa’i'nin (ö. 1350) şerhi.
-İmam Ebu Hani’e'nin (ö. 767 ), Kitābul-vesijje ve Fikhul-ekber’in iki eseri.
-Şafii tasavvufunun eserleri: Ebu Hafs Sührever’i’nin (ö. 1234) ‛Avāriful-me‛ārif adlı eseri.
- Osmanlı tarihçisi ve bibliyografya yazarı Katip Çelebi’nin (ö. 1657) eseri Mīzānul-hakk adlı eseri.
-İbnü'l-Mukaffa (ö. 759) tarafından Arapçaya çevrilen Pañcatantra’dan alınan Hint hikâyelerinden oluşan bir derleme, Kelile ve Demne....................vb
Kütüphanenin el yazması koleksiyonunda, en eskisi 1543 yılına ait olan on bir el yazması nüsha da bulunmaktadır.
4301533
