چه عواملی سلامت مردم ایران را تهدید می‌کند؟
مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران دلایل افزایش اختلال‌های روانی در کشور را تشریح و ضمن تأکید بر لزوم اصلاح سبک زندگی، گفت: ما باید در مملکتمان تکثر داشته باشیم؛ دیدگاه‌های مختلف باعث می‌شود در مملکت آرامش ایجاد شود.
امروز روز روانشناس و آغاز هفته سلامت است. اما مهم‌ترین مسائلی که سلامت مردم ایران را تهدید می‌کنند، چه عواملی هستند و با توجه به فشارهای مضاعف موجود، مردم و مسئولان چه اقداماتی می‌توانند برای کاهش آسیب‌های جسمی و روانی وارده انجام دهند؟
شاهین آخوندزاده، مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس بیمارستان روزبه در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح همین مسئله پرداخت که مهم‌ترین موضوعاتی که سلامتی مردم ایران را تهدید می‌کند چه مسائلی هستند و چه تغییراتی باید در سبک زندگی مردم ایجاد شود و گفت: ما در سبک زندگی با نگاه پزشکی مشکل داریم؛ یعنی آن چیزی که در غرب در خصوص فعالیت بدنی، دوری از استرس، دوری از دخانیات و روابط اجتماعی خوب رعایت می‌شود، بدون تعارف در ایران رعایت نمی‌شود.
جامعه چاق پر استرس
وی نسبت به چاق شدن جامعه ایران هشدار داد و گفت: اعضای جامعه ما در حال چاق شدن هستند. سن چاقی کاهش پیدا کرده و در حال تبدیل شدن به یک معضل است. از سوی دیگر کرونا به همه دنیا آسیب زد اما آسیب آن به مردم کشور ما بیشتر بود چراکه کاملاً بچه‌هایمان را به فضای مجازی سپردیم که عدم تحرک را در پی داشت و تغذیه نامناسب نیز در کنار آن بود و همه این موارد سلامت جسمی و روحی مردم را دچار مشکل کرد به ویژه اینکه استفاده بیش از حد از فضای مجازی استرس‌زاست. پس نتیجه می‌گیریم از نظر پزشکی(جسمی) سبک زندگی صحیحی را رعایت نمی‌کنیم.
رئیس بیمارستان روزبه ادامه داد: از سوی دیگر ما اعتقاد داریم یک کشور سنتی هستیم اما اکنون هیچ چیزی براساس سنت ایرانی ـ اسلامی نمی‌بینیم. به عنوان مثال برای روابط اجتماعی بین فردی؛ شروع این روابط از کجاست؟ از خانواده. وقتی ما در ایران خانه 40 متری داریم یعنی اصلاً با خانواده خودت در تماس نباش، پدر بزرگ و مادر بزرگت را نبین، مهمانی نده و ... . بنابراین جامعه ایران به یک مدل عجیب و غریب که نه غربی و نه ایرانی ـ اسلامی است رسیده و ما در حال از دست دادن خوبی‌های هر دو سبک زندگی هستیم. در بخش پزشکی وضعیت غرب خوب است که آن را از دست داده‌ایم، از سوی دیگر فرهنگ سلامتی خودمان را هم داریم از دست می‌دهیم.
وی اضافه کرد: همین مسائل بود که موجب شد شیوع کرونا، شیوع اختلال‌های روانپزشکی را در ایران در پی داشته باشد و پس از کرونا نیز این اختلال‌ها بیشتر شد که باید برای آن فکری کرد.
سیاست‌گذارها به هشدارها توجه کنند
آخوندزاده با اشاره به برگزاری اولین کنگره پزشکی مبتنی بر سبک زندگی از سوی جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران، گفت: در این کنگره تلاش شد جرقه‌ای برای سیاست‌گذارها در حوزه وضعیت سبک زندگی مردم ایران زده شود و گفت: هنوز دیر نشده اگر سیاست‌گذارها عاقل باشند به هشدارها در زمینه وضعیت سبک زندگی مردم توجه می‌کنند.
وی مثال‌هایی از وضعیت سبک زندگی مردم ایران زد و گفت: خیابان‌های ما قفل است چون فرهنگ پیاده‌روی و فرهنگ استفاده از دوچرخه را نداریم و گویی همه چیز را رها کرده‌ایم. از اول انقلاب تلنگر اجتماعی دانشگاه را جهاددانشگاهی منتقل می‌کرده است و امیدواریم با کارهایی که انجام می‌گیرد بتوان هشدار مربوط به سبک زندگی را هم منتقل کند.
تنها راهکار روزهای سخت
مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به اینکه اگر در همین شرایط سخت خود مردم بخواهند از خود و خانواده با اصلاح سبک زندگی مراقبت کنند چه کاری باید انجام دهند؟ گفت: آنچه در توان خود فرد است این است که باید زندگی را ساده بگیرد. توقعات همه ما از زندگی بالا رفته است و یکی از مسائلی که بر جامعه ما فشار می‌آورد این است که فرهنگ مملکت ما این شده که همه می‌خواهیم یک شبه به موفقیت برسیم. مثال‌های اشتباهی در جامعه ماست که یک شبه رشد کرده‌اند. در حالی که اینها مثال‌های محدودی هستند و غالب اینطور نیست و باید پله پله رشد کرد.
وی اضافه کرد: مردم افرادی که یک شبه رشد کرده‌اند را الگوی خود قرار می‌دهند و چون به شرایط آنها نمی‌رسند اول دچار استرس و بعد دچار افسردگی می‌شوند. برای همین است که الگوها و مدل‌های کشور باید تغییر کند. من همیشه در کلاس‌همایم به دانشجویان متذکر می‌شوم که شما بعد از 45 سال می‌شوید دکتر احمدرضا دهپور، بعد از 40 سال می‌شوید دکتر رضا ملک‌زاده و باید به تدریج رشد کنید.
جوانان فکر می‌کنند بدون تلاش موفق می‌شوند
این روانپزشک کشورمان با تأکید بر اینکه باید فرهنگ غالب کشور تلاش کردن و در پی تلاش موفق شدن باشد، گفت: اگر تلاش کنید، مکرر هم تلاش کنید، شانس سمت شما می‌آید و با یک تلاش شانس به سمت شما رو نمی‌آورد. این مسئله باید در جامعه و به جوانان تفهیم شود. به عنوان کسی که بخشی از زندگی خود را خارج از کشور هیئت علمی بوده می‌گویم، اصلاً اینطور نیست که در دنیا بدون تلاش چیزی به دست بیاورید. در خارج از ایران باید بیشتر از ایران تلاش کنید. آن چیزی که در ذهن جوانان ماست این است که بدون تلاش می‌توانند موفق شوند.
وی اضافه کرد: مسئله دیگری که به جامعه ما آسیب وارد می‌کند یکسان نبودن قوانین برای همگان است. قوانین کشور ما باید برای همه یکسان باشد و همه از شرایط یکسان برای پیشرفت استفاده کنند. اکنون یکی از معضلات فضای مجازی این است که هیچ چیزی را نمی‌شود کتمان کرد یا مخفی نگه داشت و این بر روی جوانان ما فشار می‌آورد و این وظیفه سیاست‌گذاران و مدیران اجرایی کشور ماست که این فضای یکسان و عدالت محور را برای جامعه ایجاد کنند.
یکسان بودن شرایط،
رئیس بیمارستان روزبه به شرایط بحرانی جنگ تحمیلی و وضعیت سلامت روان مردم در آن زمان اشاره و با مقایسه آن دوران با سال‌های اخیر، گفت: آن چیزی که در زمان جنگ به عنوان یک جوان به یاد دارم این است که شرایط برای همه یکسان بود و مردم این را می‌دیدند و همین مسئله فشار روانی شرایط سختی مثل جنگ را به شدت کاهش می‌داد.
وی اضافه کرد: نتیجه عدالت در جامعه را در زمان جنگ دیدیم. علی‌رغم اینکه همه دنیا با ایران در حال جنگ بودند همه جامعه ایران متحد بودند و ما بزرگ‌ترین بحران ممکن را پشت سر گذاشتیم. اکنون ما با غرب طرف هستیم آن زمان هم با غرب و هم با شرق طرف بودیم. ولی فضای حاکم بر جامعه ما باعث می‌شد بحران‌های اختلال‌های روانپزشکی نداشته باشیم و به راحتی توانستیم بحران را مدیریت کنیم؛ اکنون هم به همین سمت برویم.
آخوندزاده در پایان گفت: نقطه نهایی اینکه ما باید در مملکتمان تکثر داشته باشیم؛ دیدگاه‌های مختلف باعث می‌شود در مملکت آرامش ایجاد شود و تک زبانی و تک تفکری نداشته باشیم که برای دستیابی به این مهم یکی از راه‌ها این است که فضای دانشگاه‌ها را سیاسی و جناحی نکنیم. دانشگاه اصلاً نباید سیاسی و جناحی شود و این برگ برنده دانشگاه است.
گفت‌وگو از زهرا ایرجی
انتهای پیام
