«درسنامه‌های حدیثی» رونمایی شد/ فقه الحدیث؛ کلید فهم عمیق روایات اهل بیت(ع)
گروه اندیشه ــ حجت‌الاسلام پسندیده در مراسم رونمایی از «درسنامه‌های حدیثی»، با تأکید بر اینکه احادیث یک گنجینه گرانقدر است که قابلیت تولید دانش و طراحی یک زندگی خوب برای مردم را دارا است، گفت: فهم روایت به کلیدهایی احتیاج دارد که ما را به لایه‌های عمیق برساند و در اینجا مسئله «فقه الحدیث» معنا پیدا می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم رونمایی از مجموعه «درسنامه‌های حدیثی» با حضور حجج اسلام عبدالهادی مسعودی و عباس پسندیده، سیدحمید حسینی و همچنین استادی چون مجید معارف، سیدحمیدرضا میرعظیمی و عبدالهادی فقهی‌زاده در غرفه ایکنا نمایشگاه بین المللی قرآن برگزار شد.
در آغاز این نشست، حجت‌الاسلام پسندیده به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: واقعیت این است که هر تفکری اگر در دو حوزه خودش را نشان ندهد، در جامعه ماندگار نخواهد بود. حوزه اول حوزه دانش است. تا زمانی که آموزه‌های قرآنی و حدیثی در حوزه علمی تبلور پیدا نکنند، قابلیت تاثیرگذاری در جامعه نخواهند داشت. حوزه دوم کاربرد آن تفکر در زندگی مردم است. تا زمانی که روایات نتوانند زندگی مردم را سامان دهند و این توانایی را نداشته باشند که در ساحت زندگی مردم اثرگذار باشند، ماندگار نخواهند بود.
وی افزود: امام رضا(ع) در روایتی فرمودند: «رحم الله من احیی امرنا». از این روایت روشن می‌شود که احیای معارف اهل بیت(ع) دست دیگران است. حضرت در این فرمایش درباره شیوه احیای معارف اهل بیت(ع) توضیح می‌دهند که شما باید روایات را یاد بگیرید و به دیگران نیز یاد بدهید، چراکه تبعیت از اهل بیت زمانی در جامعه اتفاق خواهد افتاد که محاسن کلام اهل بیت(ع) برای مردم روشن باشد.
وی ادامه داد: نکته بعدی این است که بر اساس سال‌ها تجربه مطالعاتی در حوزه معارف دین، این نکته را دریافتم که احادیث یک گنجینه گرانقدر است که قابلیت تولید دانش و طراحی یک زندگی خوب برای مردم را دارا است. با این وجود نه دانش ما از اهل بیت(ع) ارتزاق کرده است و نه زندگی ما از معارف اهل بیت(ع) سیراب شده است. حال باید پرسید که چرا این اتفاق رخ نداده است؟
پسندیده تصریح کرد: پاسخ به این پرسش به کلید فهم معارف اهل بیت(ع) برمی‌گردد. معارف اهل بیت را باید فهم کرد. صرف دیدن یک روایت ما را به عمق آن نمی‌رساند. فهم روایت به کلیدهایی احتیاج دارد که ما را به لایه‌های عمیق برساند. در اینجا مسئله «فقه الحدیث» معنا پیدا می‌کند. ما بدون در دست داشتن کلید فهم معارف دین، نه امکان استخراج تئوری از روایات را داریم و نه طراحی یک زندگی خوب بر اساس آن. از این نظر مسئله «فقه الحدیث» بسیار مهم است. کشور ما به جوانانی نیاز دارد که در معارف اهل بیت(ع) پژوهش کنند و هم در حوزه نظریه‌پردازی و هم در حوزه کاربردی‌سازی این معارف فعال باشند تا مردم بتوانند از ثمرات آن به خوبی بهره ببرند.
تجمیع رشته‌های قرآنی؛ نیازمند متن درسی و استاد
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام عبدالهادی مسعودی به ایراد سخن پرداخت و گفت: طبق فرمایش اهل بیت(ع) اگر یک روایت را خوب بدانی بهتر است از اینکه هزار روایت را صرفاً بخوانی یا به تعبیر دقیق‌تر، آنها را روایت کنی. بنده باید توضیح دهم که امروز چه چیزی را می‌خواهیم رونمایی کنیم؟ یک طرحی برای تجمیع تمام رشته‌های قرآن و حدیث شروع شده است. ما 17 رشته متفرقه در حوزه قرآن و حدیث داریم که در واقع می‌توان آنها را ذیل دو یا سه رشته تجمیع کرد. به هر حال این رشته‌ها در حال حاضر در 5 بسته ارائه می‌شود. برای اینکه این رشته ماندگار شود و در سطح ملی گسترش پیدا کند به دو چیز نیاز دارد: نخست، متن درسی و دوم، استاد. تنظیم و تهیه متن درسی را مرکز توسعه و هماهنگی پژوهش و آموزش عالی رآنی کشور تقبل کرد. در این میان، تدوین 22 کتاب بر عهده دانشگاه قرآن و حدیث گذاشته شد. تدوین 18 کتاب نیز بر عهده پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گذاشته شد.
قائم مقام دانشگاه قرآن و حدیث تاکید کرد: الآن بیش از یک‌سوم این کار نهایی شده و به چاپ رسیده است. این یک‌سوم اکثرا موضوع واحدی دارند و آن «فقه الحدیث» است. ما در فقه الحدیث موضوعاتی را به دانشجو عرضه می‌کنیم که در زندگی روزمره با آن سروکار داشته باشد؛ یعنی موضوعاتی که دقیقاً هر روز با آنها ارتباط داریم.
وی افزود: مشکل ما در نگارش این اثر این بود که مدلی برای پیاده‌سازی فقه الحدیث در موضوعات قرآنی در اختیار نداشتیم. یعنی ما چنین الگویی در اختیار نداشتیم که چگونه احادیث را در پرتو آیات قرآن تحلیل کنیم و به درک عمیق برسیم و در کنار آن بتوانیم در هر درس یک موضع قابل استفاده به دانشجو عرضه کنیم. الآن ما چهار عنوان کتاب درباره فقه الحدیث داریم که سه مورد آن تحت عنوان روش عام فهم حدیث مطرح است و مورد چهارم، روش فقه الحدیث ناظر بر آیات قرآن کریم است.
مسعودی ادامه داد: سوالی که مطرح است این است که ما چه کار دیگری باید در این حزه انجام دهیم؟ ما برای توسعه این دانش و گسترش این رشته، چنانکه در ابتدای سخنانم عرض کردم، نیاز به دو چیز داریم که یکی از آنها متن درسی و دیگری استاد است. ما باید در حوزه تربیت استاد به فکر باشیم و کار پیش روی ما می‌تواند این باشد. نکته دیگر اینکه در بحث قرآن و حدیث بیش از ارائه داده به ارائه روش محتاجیم؛ همان مثال ماهی دادن و ماهی‌گیری یاد دادن. من از شما تقاضا داریم دعا کنید این طرح را به پایان برسانیم و بتوانیم یک گام در را احیای معارف اهل بیت(ع) پیش برویم.
در ادامه نشست سیدحمیدرضا میرعظیمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در سخنانی کوتاه به توضیح درباره آثار پرداخت و گفت: در کتاب‌هایی که الآن عرضه می‌شوند سعی شده است با ویژگی‌های متون درسی سازگاری زیادی داشته باشد. مضاف بر این، ویژگی‌های فنی کار نیز به بهترین نحو ممکن انجام شده است. البته باید توجه داشت در دوره ارشد و دکتری، کار از حساسیت بیشتری برخوردار است.
وی افزود: در زمینه «فقه الحدیث» باید عرض کنم در فهم روایت، روش خیلی مهم است. مضاف بر روش، توجه به زبان امروزی مخاطب از اهمیت برخوردار است. گاهی ما کتاب را برای دانشجو به عنوان متن درسی آماده می‌کنیم و گاهی برای ورود به زندگی عموم جامعه که در این مورد باید نیازها و شرایط مخاطب مورد توجه قرار بگیرد و نیازهای واقعی مخاطب را رفع کند.
انتهای پیام
