Gaza Dua Tahun Selepas Perang – Tiada Lagi Kubah dan Menara
Laporan IQNA; berdasarkan data rasmi, tentera rejim penjajah Israel telah memusnahkan lebih daripada 835 buah masjid secara total dan merosakkan lebih 180 buah masjid secara separa daripada keseluruhan 1,244 buah masjid yang terdapat di Semenanjung Gaza.
Perang genosid yang telah dilancarkan oleh Israel selama dua tahun ini bukan sahaja tidak mengasihani penduduk awam mahupun rumah-rumah mereka, malah telah mensasarkan masjid-masjid dan menara-menara yang bersejarah – simbol identiti dan kedalaman sejarah Gaza selama berabad-abad – dengan jentera pemusnahnya.
Selain daripada ribuan nyawa orang awam yang terkorban dan rumah-rumah yang telah menjadi runtuhan, serangan ini juga melibatkan tempat-tempat ibadat yang kini hanya tinggal puing-puing.
Ramai yang percaya bahawa masjid-masjid yang telah wujud sejak zaman Mamluk dan Uthmaniyah ini telah dihancurkan dalam satu serangan yang bukan sahaja memusnahkan bangunan, tetapi juga mengancam warisan agama dan sejarah Semenanjung Gaza.
Jenis-Jenis Pengeboman yang Paling Dahsyat
Menurut statistik terkini oleh Pejabat Media Kerajaan Palestin di Gaza, tentera Israel telah memusnahkan lebih daripada 835 buah masjid secara total dan lebih 180 buah masjid secara separa daripada jumlah keseluruhan 1,244 buah masjid di Semenanjung Gaza.
Antara masjid-masjid paling menonjol yang telah menjadi sasaran Israel sejak permulaan perang yang dahsyat pada 8 Oktober 2023 termasuklah:
Masjid Agung Al-Omari
Masjid ini merupakan salah satu masjid yang paling tua dan bersejarah di bandar Gaza, terletak di tengah-tengah kawasan bandar lama berhampiran pasar tradisional. Ia mempunyai keluasan lebih daripada 4,100 meter persegi dengan halaman seluas 1,190 meter persegi.
Masjid-Masjid Bersejarah yang Dimusnahkan
Masjid Agung Al-Omari
Masjid ini mempunyai 38 tiang marmar yang indah dan kukuh, yang menambahkan keindahan serta mencerminkan kekayaan sejarahnya. Ia dianggap sebagai masjid terbesar di Semenanjung Gaza. Sepanjang sejarah panjangnya, tempat ini telah berubah daripada kuil purba Palestin, menjadi gereja Byzantine, dan kemudiannya ditukar kepada masjid selepas penaklukan Islam.
Masjid ini telah beberapa kali dimusnahkan akibat gempa bumi dan Perang Salib, dan telah dibina semula dalam pelbagai zaman – dari era Mamluk hingga zaman Uthmaniyah. Ia juga mengalami kemusnahan semasa Perang Dunia Pertama, namun telah dibina semula pada tahun 1925, sebelum sekali lagi menjadi sasaran pengeboman oleh rejim Zionis Israel dalam perang yang sedang berlaku kini.
Masjid Sayyid Hashim
Masjid ini terletak di kawasan Darraj, di bahagian timur bandar Gaza, dan dipercayai merupakan tempat makam datuk kepada Nabi Muhammad (SAW), iaitu Hashim bin Abd Manaf. Namanya dikaitkan erat dengan gelaran lama kota Gaza – "Ghazza Hashim". Masjid ini telah mengalami kerosakan teruk akibat serangan udara Israel semasa konflik dalaman di Gaza.
Masjid Jamek Katib al-Wilayah
Masjid ini berkongsi dinding yang sama dengan Gereja Ortodoks Saint Porphyrius, dan merupakan salah satu masjid paling penting dari segi sejarah di bandar Gaza. Luasnya dianggarkan sekitar 377 meter persegi. Ia dibina semasa pemerintahan Sultan Mamluk, al-Nasir Muhammad bin Qalawun, dalam tempoh pemerintahannya yang ketiga antara 1309 hingga 1341 Masihi.
Dalam perang yang sedang berlangsung kini, masjid ini telah disasarkan oleh tembakan artileri Israel, menyebabkan kerosakan besar kepada struktur bersejarah ini.
Pemandangan Masjid Jamek Katib al-Wilayah Sebelum Kemusnahan
Masjid Ibn Uthman
Masjid ini dianggap sebagai masjid bersejarah kedua terbesar di bandar Gaza selepas Masjid Agung Al-Omari, dengan keluasan kira-kira 2,000 meter persegi. Terletak di kawasan Shuja’iyya, di Jalan al-Murabba’ as-Souq, masjid ini merupakan contoh unggul seni bina era Mamluk, yang memperlihatkan elemen seni bina dan hiasan yang unik.
Masjid ini dibina dalam beberapa peringkat pada zaman pemerintahan Mamluk oleh Ahmad bin Uthman, seorang lelaki soleh yang dilahirkan di Nablus, kemudian berpindah ke Gaza dan menetap di sana. Beliau membina masjid ini sebagai tempat ibadah peribadinya. Ahmad bin Uthman dikenali kerana ketaqwaannya serta karamah (keajaiban) yang dikaitkan dengannya, dan beliau wafat di Gaza pada tahun 2023 Masihi.
Pemandangan Masjid Ibn Uthman Sebelum dan Selepas Kemusnahan
Masjid Ali bin Marwan
Masjid ini merupakan salah satu masjid paling terkenal di bandar Gaza, yang terletak di kawasan Tuffah, di luar tembok timur bandar lama. Ia mempunyai keluasan kira-kira 320 meter persegi dan berasal dari zaman pemerintahan Mamluk.
Masjid ini dinamakan sempena nama Sheikh Ali bin Marwan, seorang wali soleh, yang makamnya terletak di bawah kubah yang bersambung dengan bangunan masjid. Di sebelah masjid ini terdapat sebuah perkuburan yang dinamakan sempena beliau, yang mengandungi batu nisan bersejarah yang dianggap antara dokumen sejarah paling penting dan bernilai tinggi di Gaza.
Masjid ini diasaskan pada tahun 1371 Masihi, dan sepanjang berabad-abad telah melalui pelbagai kerja pemulihan dan penambahan struktur, sambil terus mengekalkan kepentingan agama dan sejarahnya dalam memori kolektif penduduk Gaza.
Namun begitu, masjid ini juga tidak terselamat daripada kemusnahan akibat jentera perang Israel dalam konflik semasa.
Pemandangan Masjid Ali bin Marwan Sebelum dan Selepas Kemusnahan
Masjid al-Zafar Damiri
Masjid ini terletak di pinggir timur bandar lama Gaza, dalam kawasan Shuja’iyya, dan meliputi kawasan seluas kira-kira 600 meter persegi. Pintu masuk masjid ini, yang berbentuk gerbang ladam kuda, dianggap sebagai salah satu pintu masuk bersejarah yang paling indah dari segi seni bina dan warisan.
Masjid ini dinamakan sempena pengasasnya, Shihabuddin al-Zafar Damiri. Sebuah plak batu pasir yang terletak di masjid ini menunjukkan bahawa ia telah dibina pada tahun 1361 Masihi. Namun begitu, tarikh bersejarah ini tidak menjadikan masjid ini kebal daripada kemusnahan akibat serangan rejim Israel.
Masjid Jamek Mahkamah (Masjid Mahkamah Syariah)
Bangunan ini seluas 546 meter persegi, terletak di kawasan Shuja’iyya dalam Bandar Lama Gaza. Pada asalnya, ia dibina sebagai sebuah madrasah (sekolah agama) pada tahun 1455 Masihi oleh Mir Bardabak al-Dawadar, semasa pemerintahan Sultan al-Ashraf Abu al-Nasr Inal.
Struktur bangunan ini merangkumi sebuah halaman terbuka yang dikelilingi oleh bilik-bilik dan kemudahan-kemudahan lain. Pada zaman pemerintahan Uthmaniyyah, kerana digunakan sebagai pusat Mahkamah Syariah, ia dikenali sebagai "Masjid Jamek Mahkamah".
Masjid ini dianggap sebagai salah satu masjid bersejarah yang paling penting di Gaza, namun sayangnya ia telah dimusnahkan dalam perang genosid yang sedang berlangsung.
Masjid Sayyidah Ruqayyah
Bangunan ini terletak di bahagian timur bandar Gaza, dalam kawasan Shuja’iyya, dan mempunyai keluasan sekitar 174 meter persegi. Ia terdiri daripada sebuah serambi (ruang terbuka) dan sebuah mihrab, yang kedua-duanya telah dimusnahkan dalam perang genosid terkini oleh Israel.
Masjid ini dinamakan sempena seorang wanita, yang dipercayai merupakan isteri kepada salah seorang penguasa era Uthmaniyyah di Gaza. Namun, menurut riwayat lain, bangunan ini dikaitkan dengan Ruqayyah binti Ahmad, yang dipercayai dikebumikan berhampiran Masjid Ali bin Marwan.
Masjid Sheikh Uthman Qashqar
Masjid ini merupakan salah satu masjid paling lama dan bersejarah di bandar Gaza, yang telah dibina pada tahun 1223 Masihi, dengan keluasan hanya 70 meter persegi.
Nama masjid ini diambil sempena Sheikh Uthman Qashqar, yang dipercayai berasal sama ada dari Iran atau Albania. Sebuah batu marmar yang terukir dengan tarikh penubuhannya menjadikan masjid ini antara yang paling dihormati dan dimuliakan oleh penduduk Gaza.
Namun begitu, masjid ini juga tidak terselamat daripada kemusnahan oleh jentera pemusnah rejim Israel dalam perang genosid semasa.
Masjid Agung Khan Yunis
Ini adalah masjid terbesar di bandar Khan Yunis di selatan Jalur Gaza. Masjid ini dibina pada tahun 1928 dan kemudian diperluaskan pada tahun 1954 dengan pembinaan menara. Satu jawatankuasa telah ditubuhkan untuk menyokong pembinaan masjid yang terdiri daripada sekumpulan tokoh terkemuka di bandar tersebut.
Luasnya kira-kira 3300 meter persegi dan termasuk satu ruang tertutup yang dikenali sebagai halaman masjid dengan keluasan kira-kira 900 meter persegi. Di luar, terdapat halaman masjid dan beberapa bilik perkhidmatan yang membentuk kawasan selebihnya.
Masjid ini telah dibom oleh tentera Israel dalam perang semasa yang mengakibatkan kerosakan besar.
Israel dengan sokongan Amerika Syarikat telah melakukan genosid di Gaza sejak 7 Oktober 2023, mengakibatkan 67,173 syuhada dan 1,697,780 cedera, kebanyakannya adalah kanak-kanak dan wanita, dan kelaparan telah meragut nyawa 460 Palestin termasuk 154 kanak-kanak.
Kemusnahan masjid disokong secara rasmi oleh Zionis, di mana Itamar Ben-Gvir, Menteri Keselamatan Dalam Negeri rejim Zionis, mendakwa bahawa masjid telah menjadi salah satu pusat utama keganasan terhadap Israel.
Kita tidak boleh melupakan fakta bahawa pesawat musuh Zionis juga memusnahkan bangunan utama Kementerian Wakaf dan Hal Ehwal Agama Gaza serta pejabat pusat Radio Al-Quran Kementerian ini yang terletak di Menara "Palestin".
Israel tidak menyerang masjid ketika ia kosong tanpa jemaah. Pesawat rejim Zionis biasanya menyerang masjid semasa waktu solat, memusnahkan masjid dan membunuh jemaah yang sedang menunaikan solat, yang telah mengakibatkan ratusan jemaah syahid di pelbagai kawasan di Jalur Gaza.
Mereka meruntuhkan masjid dan mengubah tempat ibadah ini menjadi timbunan tanah. Dengan setiap masjid yang dimusnahkan, puluhan jemaah dan jiran mereka menjadi pengungsi, dan pusat wakaf serta kemudahan di sekitarnya turut hancur.
Masjid-masjid ini merupakan pusat perhimpunan rakyat, dan di sekelilingnya terdapat kemudahan perkhidmatan dan sara hidup, tempat tinggal, pasar serta sekolah.
Berikut adalah senarai nama-nama masjid yang telah dimusnahkan di Gaza:
* Masjid Yarmouk di kawasan Al-Rimal, Gaza
* Masjid Sheikh Ahmed Yassin di Gaza yang dikenali sebagai Masjid Barat
* Masjid Ishtiwiy di Gaza
* Masjid Al-Abbas di kawasan Al-Rimal Tengah Gaza
* Masjid Hamzah bin Abdul Mutalib di kawasan Al-Daraj, Gaza
* Masjid Al-Mahatta di timur Gaza
* Masjid Al-Salam di Al-Sabra
* Masjid Al-Sabra di Gaza
* Masjid Al-Saraya di Gaza
* Masjid Al-Amin Muhammad di barat Gaza
* Masjid Al-Borno bertentangan dengan Kompleks Perubatan Al-Shifa
* Masjid Sayyidah Aisha di kawasan Al-Zaytoun, timur Gaza
* Masjid Ali bin Abi Talib (a.s) di kawasan Al-Zaytoun
* Masjid Al-Rahmah di Jalan Al-Sina'ah, Gaza
* Masjid Al-Fawz di kawasan Al-Saftawi, utara Gaza
* Masjid Hittin di Jalan Al-Jalaa, Gaza
* Masjid Al-Taqwa di kawasan Sheikh Radwan
* Masjid Al-Kanz di kawasan Al-Rimal, Gaza
* Masjid Abu Khadra di kawasan Al-Rimal
* Masjid Al-Furqan di kawasan Sheikh Radwan, Gaza
* Masjid Al-Noor Al-Muhammadi di kawasan Sheikh Radwan, Gaza
* Masjid Al-Shama'ah di kawasan Al-Zaytoun
* Masjid Al-Khalidi di Jalur Pantai
* Masjid Al-Susi (Abdullah bin Umar) di Kem Pelarian Barat Gaza
* Masjid Ahmed Yassin di Kem Pelarian Al-Saheli
* Masjid Al-Gharbi di Kem Pelarian Al-Saheli
* Masjid Al-Abyad di Kem Pelarian Al-Saheli
* Masjid Al-Udah Ila Allah di tengah Kem Pelarian Jabalia
* Masjid Ali bin Abi Talib (a.s) di Kem Pelarian Jabalia
* Masjid Al-Misbah Al-Munir di Jabalia
* Masjid Al-Huda di Jabalia
* Masjid Abu Al-Khair di Jabalia
* Masjid Imad Aql di Kem Pelarian Jabalia
* Masjid Abu Al-Khair di timur Jabalia
* Masjid Al-Noor di barat Kem Pelarian Jabalia
* Masjid Salim Abu Muslim di Beit Lahia, utara Gaza
* Masjid Muhammad Al-Fatih di Beit Lahia, utara Gaza
* Masjid Al-Zawari di Beit Lahia
* Masjid Al-Ribat di Beit Lahia, utara Jalur Gaza
* Masjid Saad Al-Ansari di Beit Lahia, utara Jalur Gaza
* Masjid Al-Khulafa' Al-Rashidin di utara Jalur Gaza
* Masjid Umar bin Al-Khattab di Tel Al-Hawa, utara Jalur Gaza
* Masjid Al-Jam'iyyah Al-Islamiyyah di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Salah Shahada di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Al-Ihsan di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Abu Al-Husain di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Bilal bin Rabah di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Shuhada' Al-Aqsa di Kem Pelarian Al-Nuseirat
* Masjid Al-Noor di Kem Pelarian Al-Bureij, tengah Jalur Gaza
* Masjid Al-Furqan di Al-Bureij
* Masjid Al-Muhajirin di Al-Maghazi
* Masjid Halimah di Khan Yunis
* Masjid Al-Shuhada' Souq di tengah Khan Yunis
* Masjid Al-Katibah di tengah Khan Yunis
* Masjid Al-Habib Muhammad (s.a.w) di bandar Khan Yunis, selatan Gaza
* Masjid Abdul Karim Al-Sha'er di kawasan Qayzan Abu Rashwan di Khan Yunis
* Masjid Al-Salam di Al-Qararah
* Masjid Uthman bin Affan di Al-Qararah
* Masjid Abdullah Azzam di Al-Satr Al-Gharbi, Khan Yunis
* Masjid Al-Noor di Al-Satr Al-Gharbi
* Masjid Al-Sahwa di Al-Satr Al-Gharbi, Khan Yunis
* Masjid Usamah bin Zaid di timur Khan Yunis
* Masjid Hudhaifah bin Al-Yaman di kawasan Batn Al-Samin, Khan Yunis
* Masjid Al-Ridha di Al-Fukhari, timur Khan Yunis
* Masjid Al-Ikhlas di barat Khan Yunis
* Masjid Al-Mustafa (s.a.w) di kawasan Al-Sheikh Nasser, tengah Khan Yunis
* Masjid Hamzah di kawasan Khaza'ah, timur Khan Yunis
* Masjid Khalid bin Al-Walid di Khan Yunis
* Masjid Yafa di Deir Al-Balah
* Masjid Al-Hikmah di Deir Al-Balah
* Masjid Abu Shammala di Tel Al-Sultan, barat Rafah
* Masjid Al-Amin Muhammad di Kharbat Al-‘Adas, Rafah
Tidak diragui bahawa penjajah Israel telah menyedari betapa pentingnya masjid dan kedudukannya dalam kehidupan rakyat Palestin. Ia adalah sebahagian yang tidak terpisahkan daripada identiti mereka, kerana di situ mereka menunaikan solat dan di situ terbinanya identiti pejuang Palestin. Para penghafaz kitab suci, lelaki dan wanita, membaca Al-Quran di masjid-masjid tersebut. Mereka mempelajari kesabaran, ketabahan, dan menolak ketidakadilan di sana. Oleh sebab itu, penjajah telah memutuskan untuk menjadikan masjid-masjid sebagai sasaran, kerana masjid adalah tempat pembentukan nilai dan keazaman.
Hanya orang yang paling zalim, kufur, dan kejam yang sanggup merosakkan masjid, memusnahkan, menghina, dan mencemarkan rumah-rumah Allah. Sebagaimana firman Allah SWT:
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ.
“Dan siapakah yang lebih zalim daripada orang yang menghalang (manusia) menyebut nama Allah di masjid-masjid-Nya dan berusaha merobohkannya? Mereka itu tidak sepatutnya masuk ke dalamnya melainkan dalam keadaan takut (akan azab). Mereka akan mendapat kehinaan di dunia dan azab yang besar di akhirat.” (QS, Al-Baqarah: 114).
Akhir kata, tidak diragui bahawa mempertahankan masjid dan mencegah orang yang menyerangnya adalah satu kewajipan Ilahi. Allah SWT menjanjikan kemenangan yang gemilang kepada mereka yang menolong-Nya di masjid-masjid-Nya:
الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
“Orang-orang yang telah dikeluarkan dari kampung halaman mereka tanpa alasan yang benar, kecuali kerana mereka berkata, ‘Tuhan kami ialah Allah’. Dan sekiranya Allah tidak menolak sebahagian manusia dengan sebahagian yang lain, tentulah biara-biara, gereja-gereja, sinagog-sinagog dan masjid-masjid yang banyak disebut nama Allah di dalamnya akan dimusnahkan. Dan pasti Allah akan menolong orang yang menolong-Nya. Sesungguhnya Allah Maha Kuat lagi Maha Perkasa.” (Surah Al-Hajj: 40).
4309516
