Kur'an'a göre medeniyetlerin yok olmasının 9 nedeni

Tarihin birçok büyük ve önemli medeniyeti, dini kavramlar temelinde şekillenmiştir. İslam bilgisinin temel direği olan Kur’an, medeniyetlerin yok olmasının sebeplerini sıraladığı gibi, İslam medeniyeti için teori üretme konusunda büyük bir kapasiteye sahiptir.

Tarih boyunca pek çok uygarlık ve toplum yok olmuş, bazen izleri kalmış, bazen sadece isimleri anılmıştır. Bir medeniyetin çöküş ve yıkım nedenleri hakkında çeşitli teoriler vardır. Kur’an'a göre bir ümmetin düşmesine ve başka bir ümmetin ortaya çıkmasına sebep olan, hak yolundan sapmadır.  Kur’an'a göre milletlerin yok edilmesinin bazı sebepleri şunlardır:

1-Zulüm ve baskı: Kur'an terminolojisinde zulüm, haktan sapmayı, sınırların ve kanunların çiğnenmesini içerir ve bunlar üç bölümde incelenir: kendine zulüm, başkalarına zulüm ve Allah'a zulüm. Genel olarak her türlü baskı bir toplumu veya medeniyeti yıkmak için yeterlidir.

2- Peygamberlerin İnkarı: İlâhi ayetlerin ve resullerin inkarı, yok olmuş medeniyetlerin ve milletlerin ortak bir olayıdır. Âd, Semud ve Nuh gibi kavimler, ilâhî vahiyleri inkar ve peygamberlerine isyandan dolayı helak olan topluluklardandır.

3- iyiliği emretme kötülükten men etme emrine dikkat etmemek: Bir toplumun hayatta kalması veya yok olması, ahlaki haklar ve değerler, yolsuzluk ve karşı değerlerle mücadele etmekle ilişkilidir. Kuran'a göre en değerli milletler, sürekli olarak kendilerini geliştirme, eylem ve davranışlarını düzeltme yolunda olan ve aynı zamanda başkalarını da ıslah etmeye çağıran milletlerdir.

4- Günah işlemek ve ahlaki çöküş: Ahlaki çöküş, sosyal ve politik çöküşün başlangıcı ve medeniyetlerin yıkımının nedenidir. Toplum ancak ahlaki değerlere dayandığı takdirde ayakta kalabilir. Aksi halde çürümekten başka bir kaderi yoktur. Lût kavmi, kötü davranışları ve insan ahlakından yüz çevirmeleri nedeniyle Allah tarafından cezalandırılmış ve ilahi azap üzerlerine inmiş ve helak olmalarına neden olmuştur.

5- Dünyevilik ve Eğlence: Kur’an'da dünyaya tapma ve şehvetin sonuçlarına karşı toplumun bu yönde kararlı bir adım atması konusunda uyarıda bulunulur. Kur’an, insanların şehvette boğulmasını yasaklar çünkü onların gerçeği anlamalarına engel olur, çünkü kalplerinin üzerine kavrayamayacakları bir maddiyat perdesi çekilir.

6- Üstünlük ve Gurur: Kibirli ve üstünlükçü toplum, kibirli insan gibi, doğruyu yanlıştan ayırmaz, başarı ve zaferlerde Allah'ı anmaz.

7- Nimetlere karşı şükürsüzlük: Toplumun gerilemesine neden olan en önemli etkenlerden biri de Allah'ın verdiği nimetlere karşışık nankörlük etmektir. İsrailoğulları İlâhî nimetlere isyan edenler için açık bir örnektir.

8- Yolsuzluk: Ticarette eksik satış veya dolandırıcılık ve genel olarak yolsuzluk, toplumu zayıflatan ve yıkım yoluna sokan durumlardan biridir.

9- Bölücülük ve anlaşmazlık: Kur'an-ı Kerim'in bazı ayetlerinde farklılıklar ve ayrılıklar şirk olarak kabul edilmekte ve Allah uyarmaktadır. Toplumda tefrika ve ayrılıklar yaratarak müşriklerden olmayın, çünkü bölünmeler ve ayrılıklar toplumun bozulmasına ve bozulmasına neden olur.

Seyyid Muhammed Hüseyin Muhammedi’nin Farsça dergi Araştırmanın Aynasında Tarih konulu makalesinden alınmıştır.