Vakıf ve bağış kültürünün önemi

Başkalarına yardım etmeyi esas alan ihsan ve hayırseverlik, İslam’ın da emrettiği insanlığın en yüksek erdem ve sıfatlarındandır.

Tarih boyunca hayır kurumları her yerde ve her zamanda teşvik edilmiş, dürüst insanlar da hayır yapmaya gayret etmişlerdir. İslam, hayırsever örgütlemelerin ön saflarında yer almıştır. Bu örgütlenmeler içinde özellikle vakıf, hayır olgusunun eksiksiz ve benzersiz bir yapıya dönüşmesine sebep olmuştur. Bireysel, örgütsel, gönüllü görevler ve çalışmalarla harmanlanmış vakıf yapısı ve işleyişi, zekat ve diğer gönüllü yardımlar gibi çeşitli yöntem ve mekanizmalarla gerçekleşir. Vakıf; yardımseverlik, işbirliği, bir arada yaşama ve insan şefkatinin bir sembolüdür.

İslam toplumlarında yaygınlığını koruyan müesseselerden biri de vakıfdır. Eğitim, bağışın önemli bir parçası olarak bilimsel mirasın korunması ve hayatta kalmasının desteklenmesi için bir temeldir.

İmam Humeyni Eğitim ve Araştırma Enstitüsü öğretim üyesi Hüccetül İslam Velmüslimin Seyyid Kazım Recayi IQNA ile yaptığı ropörtajda toplumda vakıf kültürünün tanıtımını açıkladı:

Aslında vakıf insanların büyük mali potansiyelleri ile hayırsever faaliyetleri arasında bir bağlantıdır. Bu kapsamda finansman alanları eğitim, tevhidi eğitim, İslami öğretilerin tanıtılması, Kur’an basımı ve dini kitapların yayınlanması ve dini mübelliğlerin yetiştirilmesi gibi mukaddes hizmetler, toplumun vakfa bağlanabilecek temel konuları arasında yer almaktadır.

Peygamber Efendimiz politikasında, dini projelerin finansmanını ve savunmayı insanlara bağlardı. Bu politikada küçükten büyüğe birçok program halkın sınırsız mali gücüne bağlıdır. Halkın mali gücü muazzamdır ve bunun bir örneği yıllık Erbain yürüyüşünde görülebilir.

Vakfiye ve gelişimi alanında en önemli konulardan biri, insanlar arasında motivasyon yaratmak ve tevhidi eğitimdir.  Vakıf Allah’ın beğendiği bir eylemdir. İnsanları buna yönlendirmek için İlâhi bir motivasyon gereklidir.

Bir diğer önemli husus, Vakıfların açık, doğru kullanımı ve gelişmesidir. Bağışlanan  mülklerin nasıl çalıştırıldığı ve kullanıldığı konusunda şeffaflığa duyulan ihtiyaçtır. Vakfedilen mülklerin koruyucuları, onlardan kazanılanları tam olarak vakfedenin (hayırseverin) amaçladığı şekilde kullanmalıdır.

Günümüzde vakıf alanları listesine sosyal ağlarda Kur’an’ı tanıtmak, Kur’an okulları inşa etmek gibi yeni alanlar ekleyebiliriz. Yeni bağışlarla, toplumun bağış kapasitesinin daha fazlasını kullanması için temel oluşturmalıyız. İslami öğretileri teşvik etmek için düşünce kuruluşlarının kurulması alanında da yeni vakıflara ihtiyaç vardır.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) ve Emirel Müminin kendi hükümetleri döneminde bağışlardan, zekat..vb gibi diğer konulardan en iyi şekilde yararlandılar ve bu dönemde Müslüman cemaatinde pek fazla muhtaç insan yoktu. Hz. Peygamber (s.a.v) ve Hz. Ali (as) toplumda güven inşa ederek ve tevhid inancını yükselterek, ayrıca halka toprak verme yöntemini kullanarak izlediği politikalar, o devirde Müslüman toplumun sosyal refaha yönelmesine neden olmuştur. Toplumumuzun insanlarının sosyal refaha doğru yönlendirmek için bugün bile bu yöntemleri kullanması gerekiyor.