Ramazan ayında seçkin kârilerin çeşitli makamlarda Kur’an tilaveti
El Cezire sitesinin heberine göre, Ramazan ayı, Müslümanlar için oruç ve ibadetin yanısıra her zaman Kur’an-ı Kerim ayı olmuştur. Kur’an-ı Kerim kıraatı, hatim indirme ve Kur’an tilavet toplantılarına katılmanın bu mübarek ayda özel bir yeri vardır.
İslam dünyasının büyük kârilerin çeşitli makamlarda Vahiy Kelam’ını tilaveti tüm dünyadaki Müslümanların zihninde yer etmiştir.
Kur’an makamları
Batı Asya bölgesi başta olmak üzere İslam ülkelerinin müziğinde 8 büyük makam bulunmaktadır: Bayati, Nihavend, Segâh, Rast, Kürdi, Acem, Irak ve Seba. Bu makamların her birinin kendi alt dalları vardır. Kur’an-ı Kerim’in okunmasında 6 makam kullanılır: Nihavend, Rast, Segah, Seba, Bayati ve Hicaz.
İslam dünyasının büyük hafızları, özellikle Mısırlı hafızlar, kıraatleri için özel makamlar seçerek tilavetlerini bu makama göre gerçekleştirmişlerdir. Bu da seslerine ve tilavetlerine yüksek manevi bir yön vermiştir.
Hicaz makamında tilavet
Mısır kârileri arasında tilavet ve ses bakımından Muhammed Rif’at kadar Ramazan ayı ile özdeşleşmiş bir kâri yoktur. ‘Semavi bir ses ‘ lakabıyla anılan büyük kârinin 1934 yılında olağanüstü sesiyle Fetih suresinin 1. ayetini tilavet etmesiyle Mısır Radyosu açıldı. Şöyleki Kur’an-ı Kerim ilk kez radyoda yayınlandı.
Mısır’da uzun yıllar Ramazan ayında akşam ezanına Şeyh Muhammed Rif’at’ın sesi eşlik etti. Çünkü bu ülkede ezandan önce bu büyük kârinin Kur’an tilaveti yayınlanırdı. Şeyh Muhammed Rif’at kâriler arasında Hicaz makamında okumasıyla ünlüdür. Hicaz makamı melodik ve hüzünlüdür.
Nihavend Makamı
Ramazan ayı ile özdeşleşmiş bir diğer kâri olarak merhum Şeyh Muhammed Sıddık Minşavi’den bahsedebiliriz. Bu kâri Kur’an-ı Kerim’i Hafs ve Asam rivayetinde tilavet etmede ustaydı. Nihavend makamında okumasında dolayı ‘Hüzünlü ses’ olarak tanındı.
Tüm makamlarda okumada usta Şeyh Abdül Basıt
Dünyadaki en ünlü Mısırlı kârilerden biri olan Şeyh Abdül Basıt Muhammed Abdül Samed ‘altın sesli’ kâri olarak bilinir. Tilavette tüm makamlara hakim birkaç kişiden biridir. Tilavetlerinde çoğunlukla Bayati makamını seçmiştir. Bayati Rast makamından sonra Kürd musikisinde yaygın olarak kullanılan makamlardan biridir. Konusuna göre üzüntü ve mutluluk ifade etmeye uygundur.
Saba makamı
Kur’an-ı Kerim tilavetinin en garip ve eşsiz makamlarından biridir, çünkü diğer makamlardan farklı olarak başta başladığı nota ile bitmez. Bu makamı eksik makam olarak da nitelendirirler. Bu makam, kâriler arasında rağbet görmektedir, çünkü üzüntüyü ifade etmede onun gibi başka bir makam yoktur. Mısırlı kâri Şeyh Muhammed İmran Saba makamında okuyan ünlü kârilerden biridir.
Rast makamı
İslam ülkelerinin musikisinde en özgün makamlardan biri Rast makamıdır. İslam dünyasında pek çok müezzin ve kâri Ezan okumada azameti, sağlamlığı ve ciddiyeti nedeniyle bu makamı seçmiştir. Bu makam Kur’an tilavetinde de kullanılmaktadır.
Mısırlı ünlü kâri Şeyh Ahmed Naina İran’daki tilavetinde bu makamı kullamıştır. Çünkü İran Kur'an-ı Kerim tilaveti ve Ezan’ın Rast makamında okunmasında menşei ve yurdu olarak kabul edilir.
Segâh makamı
Bu makam, sanat çevrelerinde Aşıklar Makamı olarak bilinir. Yelpazesi o kadar geniştir ki farklı notalar bakımından ne kadar geniş olursa olsun kârinin sesini içinde barındırır ve bu nedenle derin kıraatlerin yanı sıra melodik nağmelerde de kullanılır.
Şeyh Mustafa İsmail, Kur’an-ı Kerim’in anlamlarını doğru bir şekilde ifade etme kabiliyeti nedeniyle, tilavetlerinde bu makamdan faydalanmıştır.
4130827
