Gezin, dolaşın ibret alın

Kur’an-ı Kerim, şimdiki ve geçmiş nesil arasındaki fikri ve kültürel bağı, gerçeğin anlaşılması için gerekli görmekte olup iç içe olan bu iki zaman diliminden dersler çıkarak sorumluluklarını netleştirmektedir.

İlâhi bir kitabın insanları dünyayı dolaşmaya teşvik ettiğini bilmek şaşırtıcı olabilir. Bu Kur’an’ın tavsiyesiyelerinden biri olup insanları, insanlığın başarılarını görmeleri ve farklı insanların davranışlarının sonuçları üzerinde düşünmeleri için seyahat etmeye çağırır. Bu düşünce, hayatın doğru yolunu belirlemede çok yardımcı olur:

Al-i İmrân suresi 137. Ayeti:  “Sizden önce nice uygulamalar geçmiştir. Yeryüzünde gezin de yalanlayanların sonunun ne olduğuna bir bakın.”

Numune tefsirinde bu ayet hakkında  tüm insanlar ve tüm zamanlar için ortak olan ilahi sünnetlerin olduğuna işaret etmektedir. Bu sünnetlerde imanlı insanların birlik beraberlik ve uyanık olarak ilerleyerek zafere ulaşacağı ama imansız ve günaha batmış milletlerin yok olacağı öngörülmektedir ki bu insanlık tarihine kaydedilmiştir.

Bu nedenle Ku’an, insanları yeryüzünde dolaşıp önceki ümmetlerin neler yaptığını, yöneticilerinin nasıl davrandığını ve özellikle Allah’ın Peygamberlerini inkâr ederek zulüm ve fitne içinde yaşayanların nasıl kaderleri olduğunu görmeye çağırır.

Kur’an-ı Kerim’in Nur tefsirine göre bu ayet sosyolojinin önemine onların izzet ve zillet ilkelerini bilmenin önemini vurgulamaktadır. Önceki milletlerde var olan gelenekler şunlardır:

a-Hakkı kabul etmek onların kurtuluş ve mutluluğune sebep olur.

b-Hakkı inkâr edenler yok olmuşlardır.

c-İnsanlar her zaman ilâhi imtihanlara maruz kalmışlardır.

d-Hakka uyanlar ilâhi yardım görmüşlerdir.

e-Haksızlık yapanlara tövbe etmeleri ve yollarından dönmeleri için süre verildi.

f-Allah adamlarının direnişi onların yüce hedeflere ulaşmalarına yardımcı oldu.

g-Kâfirler tuzak kurarlar da Allah onları boşa çıkarır.

Mesajlar:

1-İnsanlık tarihini yöneten sabit sünnetler, örf ve adetler, kanunlar vardır ve bunları bilmek insanlara fayda sağlar.

2-Geçmişte yaşayanların tarihi günümüz insanı için yol gösterici bir ışıktır.

3-Doğru amaçla seyahat etmek insan eğitimi için en iyi derstir.

4-Diğer milletlerden hiçbir farkınız yok. İzzet veya düşüşe götüren etkenler herkes için aynıdır.

5-Geçmişi ve önceki milletlerin tarihlerini davranışlarını ve kaderini bilmek, kişinin doğru yolu seçmesine yardımcı olur.

6-İnsan geçmişin tarihini bilerek kendi geleceğini öngörebilir.

7-Tarihsel gelişmeleri incelemek ve araştırmak gerekir.

8-Tarih çalışmasında etkiler değil, işin sonu önemlidir.

9-İlâhi cezalar sadece kıyamet gününe mahsus değildir, bazen Allah’a isyan edenler bu dünyada da ceza alırlar.