Dinleyicinin şahsiyetine saygı göstermek
Peygamberlerin eğitim yöntemi İlâhi vahiy kaynağına bağlı olduğu için önemlidir ve insanlara çok yardımcı olabilir. İnsanı yaratan, ihtiyaçlarını ve büyüme yolunu bilen Allah'tan emir alırlar.
Kur’an-ı Kerim’de Hz İbrahim’in (a.s) kıssalarından defalarca bahsedilir. Hayatının önemli yönlerinden biri, tüm insanlar için çok öğretici olabilecek ahlaki eğitim yöntemlerini kullanmasıdır.
Hz İbrahim’in (a.s) kullandığı yöntemlerden biride ‘karşı tarafın şahsiyetine saygı’ yöntemidir. Bu yöntem özgüven yaratır, eğitmen ile eğitilen kişi arasında bir sevgi bağı oluşturur.
Hz. İbrahim’in (a.s) karşı tarafın şahsiyetine duyduğu saygıya şu örnekler verilebilir:
1- Meleklere büyük saygı göstermek
Allah, Zâriyat Suresi'nin 24. Ayetinde Hz İbrahim’i (a.s) ziyaret eden meleklerin kıssasını şöyle beyan eder: “İbrahim’in değerli konuklarıyla ilgili kıssa sana ulaştı mı?”
Bu ayette, müfessirlerin belirttiği tefsirlerde melekler şerefli olarak nitelendirilmiştir. Bunun nedeni, Hz İbrahim’in (a.s) melekleri bizzat kabul etmesi ve onlara büyük değer vermesidir. Bu nedenle Hz. İbrahim’in (a.s) bu yöntemi güzel kullandığı ve bu yöntemin örnek alınması gerektiği açıktır.
2- Önemli konularda istişare etmek
Meşveret etmek ve görüş alış-verişinde bulunmak karşı tarafa saygı duymanın bir örneği olup ahlaki bir davranıştır. Öğretmen veya eğitmen, öğrenciye istişare etmeyi öğretmek için bunu bir eğitim yöntemi olarak kullanabilir.
Hz İbrahim (a.s), oğlu İsmail’i (a.s) kurban edeceği zaman bile, ona danışarak onu hürmet etmiştir. Bu konu Sâffât suresi 102. ayetinde şöyle bildirilmiştir: Çocuk, babasıyla beraber iş güç tutacak yaşa gelince babası ona, “Yavrucuğum” dedi, “Rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm; düşün bakalım sen bu işe ne diyeceksin?” Dedi ki: “Babacığım! Sana buyurulanı yap; inşaallah beni sabredenlerden biri olarak bulacaksın.”
Bu, Hz İbrahim’in (a.s) zarafetini gösterir, çünkü Allah’ın emriyle oğlunu kurban edecekken bile ona çok değer verir ve onunla istişare eder.
