Kur’an kötü düşüncelerden uzak durmayı vurgular

TAHRAN (IQNA) - Kur’an-ı Kerim’in birçok ayetinde ahlâki konulara değinilmiş olup bu konuda tavsiyeler verilmiştir. Bu tavsiyelerden biri insanlar hakkında kötü zandan sakınmadır.

Başka insanlar hakkında kötü düşünce ve duygu beslemek toplumda güvenin kaybolmasına ve toplumun temellerinin sarsılmasına neden olur. İnsan nasıl düşünürse ona göre hareket eder ve davranışları düşüncelerinin bir yansımasıdır. Sürekli olarak başkaları hakkında kötü düşünen insan onlara kötü davranır ve güvenlerini de kaybeder.

İnsanın tüm duygu ve ruh hallerini bilen ilâhi kitaplardan biri olarak, Kur’an-ı Kerim, insanı bu davranışlardan men eder. Hucurât suresi 12. ayetinde şöyle buyurur: “Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; çünkü bazı zanlar günahtır.  Gizlilikleri araştırmayın, birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Tabii ki bundan tiksinir! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul etmektedir, rahmeti sonsuzdur. “

Bu ayette açıkça zan haram kılınmış ve gıybetin başlangıcı olarak nitelendirilmiştir. Ayette Allah’ın neden “zannın çoğundan sakın” ifadesinin geçtiği sorulabilir. Çünkü insanların diğer insanlar hakkındaki zanlarının çoğu  kötü kuşku ve düşüncelerden beslenir.

Kötü zan ve kuşkular iki çeşittir. Bazıları gerçeğe dayalıdır, bazıları ise temelsizdir. Asılsız zanlara sahip olmak günahtır ve insan hangisinin gerçeğe, hangisinin gerçeğe dayanmadığından emin olamadığından ve günaha düşmemek  için kötü zanlardan tamamen kaçınmalıdır.

Başka bir ayette Kur’an Allah’a karşı kötü zandan  bahsetmektedir:  “Erkek olsun, kadın olsun, Allah hakkında kötü zan besleyen münafıkları ve müşrikleri de cezalandırsın. “ (Fetih:6)

Allah hakkında düşündükleri kötü zan şu idi ki Allah’ın Peygamberine verdiği sözlerin asla yerine gelmeyeceğini, Müslümanların düşmanlarını yenemeyeceklerini ve  Medine’ye bir daha geri dönmeyeceklerini düşünüyorlardı. Müşriklerde Peygamber (s.a.v.) ve ashabının bu az sayıdaki ve yeterli silaha sahip olmayanlarla birlikte ezileceğini ve İslamiyet’in yakında yıkılacağını zannetmişlerdi. Oysa Allah Müslümanlara zafer vaat etmişti ve sonunda bu zafer gerçekleşti.

Münafıklar ve müşrikler Allah’ a karşı kötü zanna kapılırlar oysa Müminlerin kalpleri güzel düşüncelerle doludur. Bunun nedeni münafıkların ve müşriklerin eşyanın zahirini görmeleri müminin ise eşyanın batınına teveccüh etmesinden kaynaklanmaktadır.

Kur’an-ı Kerim bu zan ve kuşkuları şiddetle kınamakta ve sahiplerine acı cezalar vaat etmektedir.