Müminler olarak gözetmemiz gereken önemli değerlerden biri de sıla-i rahimdir
Yelda geceside küçüklerin büyükleri ziyaret etmesi akrabalık bağlarının yerine getirilmesinin açık bir örneğidir. Aşağıda Kazvin Havza okulu mübelliğlerinden Nahid Dayalabadi ile yapılan ropörtaj yer almaktadır.
IQNA – Sıla-ı Rahim ne anlama gelir?
--İslam, akrabalık bağlarının sağlamlaştırılmasına ve aile ilişkilerinin güçlendirilmesine önem vermiştir. Seyyid Muhammed Hüseyin Tabatabai Sıla-i rahim’in sadece ziyaret olmayıp akrabalarla duygusal bir bağ kurmak olduğunu ve bu ilişkilerin çeşitli yollarla kurulabileceğini söyler. Maddi yardımlar, küslerin barışması ve akrabaları koruma ...vb
Allah Resulü (s.a.v.) şöyle buyuruyor: “Ben, kıyamet gününe kadar hazır bulunan ve bulunmayan ümmetime, erkeklerin yanında ve kadınların rahimlerinde bulunanlara, sıla-ı rahimde bulunmalarını emrediyorum Çünkü akrabalık bağları dinin bir parçasıdır.
Nisâ suresi 1. ayetinde şöyle buyruluyor: “Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan rabbinize itaatsizlikten sakının. Adını anarak birbirinizden dilek ve istekte bulunduğunuz Allah’a saygısızlıktan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.”
IQNA – Rahm/rahim çoğulu erhâm dan kastedilen nedir?
--Erhâm akraba anlamına gelmekte olup erkek kardeşleri, kız kardeşleri, amcalar, teyzeler, amca çocuklarını kapsar. Akrabaların hepsi ortak bir ataya dayanır. Sıla-i rahim akraba ziyareti, akrabalara maddi ve manevi yardım, yakınlara hediye verilmesi, yakınlara dua edilmesi gibi çeşitli şekillerde yapılabilir.
Sıla-i rahim vacib olup kat’ı rahim yani akrabalık görevlerini ihmal etme veya akrabalara kötü davranma haramdır. Sıla-i rahim akrabalara ve yakınlara iyilik ve ihsanda bulunmaktır.
IQNA – Sıla-i rahim vacip midir?
--Sıla-i rahim iki kısma ayrılır:Vacip ve müstahab. İlkinde bir kimse bunu terk ederse günahkâr sayılır ve Allah’ın rahmetinden uzaklaşır. Peygamber Efendimiz bir hadisinde akrabalık ibağlarının ömrü uzattığı ve rızkı artırdığını söyler.
Mütehab olanda ise akrabalarla ilişkiler ne kadar güçlendirilirse o kadar fazilet kazanacağı söylenir.
Sıla-i rahim’in önemi hakkında ise Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de bu konuyu defalarca dile getirmiştir. Kıyamet gününde insanların bu dini vecibeyi yerine getirip getirmedikleri konusunda soru sorulacağı ve insanların bundan sorumlu tutulacağı belirtilmiştir.
IQNA – Akrabalık bağlarını kesmenin dünyevi ve uhrevi sonuçları nelerdir?
-- Resûlullah defalarca akrabalarla ilişki ve irtibatla olmak onları sevmek konusu üzerinde durmuştur. Onlarla ilişkilerin kesilmesi büyük günahlardan sayılır. Kur’an ve hadislerde akrabalık ilişkilerinin kesilmesi yasaklamış olup akrabalarla görüşmenin önemini vurgulamıştır. Kudsî bir hadiste “Sıla-i rahim Allah’ın rahmetidir. Bir kimse bunu terkederse Allah’ın rahmetinden mahrum kalır” denir.
Bakara suresi 27. ayetinde şöyle buyruluyor: “Onlar ki, iyice pekiştirdikten sonra da Allah’a verdikleri sözden dönerler, Allah’ın birleştirilmesini emrettiğini ayırırlar, yeryüzünde fesat çıkarırlar; işte sonunda zararlı çıkacak olanlar da yalnız bunlardır.”
Sıla-i rahim İslam’ın en önemli emirlerinden biri olup doğru uygulanması halinde birçok toplumsal ihtiyacın ve eksikliğin kökenini ortadan kaldırır.
Akrabalarla ilişkiler insanın manevi gelişiminde üç şekilde rol oynar: İnsanın amelini temizler ve yüceltir, günah işlemesini engeller. Aynı halde imanı artırır ve güçlendirir ve ahirette büyük mükâfatlardan faydalanmayı kolaylaştırır.
Akrabalık bağları ve ilişkileri sürdürmenin maddi, manevi, kişisel ve toplumsal birçok etkisi vardır.
Allah Ra’d suresi 26 ayetinde akrabalarla ilişkileri kesenlerin lanetlendiğini bildirmiştir.
Ra’d suresi 26. ayeti: “Allah dilediği kimselere rızkı bollaştırır da daraltır da. Onlar dünya hayatıyla sevinip mutlu oluyorlar, oysa âhiretin yanında dünya hayatı, geçici bir faydadan başka bir şey değildir.”
Gerek Allah’a gerekse kullara verdikleri sözden dönen, yaptıkları anlaşmaları bozan, akraba, konu komşu ve diğer insanlarla ilişkilerini kesen, fakir fukarayı gözetmeyen, yeryüzünde fesat çıkarıp insanların arasını bozan kimseler bu kötü fiillerden dolayı dünyada Allah’ın, meleklerin ve insanların lânetine uğrarlar; âhirette ise cehenneme gireceklerdir
IQNA – Akrabalık bağları nasıl güçlendirilir ve faydaları nelerdir?
--Nisâ suresi birinci ayeti: “Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan rabbinize itaatsizlikten sakının. Adını anarak birbirinizden dilek ve istekte bulunduğunuz Allah’a saygısızlıktan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.”
Akrabalık bağının (sıla-i rahim) hakkını vermemekten sakınmanın, Allah’ın emirlerine aykırı davranmaktan sakınma ile beraber zikredilmesi İslâm’da akrabalık ilişkisine ne kadar önem verildiğine güçlü ve açık bir işaret teşkil etmektedir.
İslami hadislerde akrabalık bağlarının, yardımlaşma ve sosyal desteğin gelişmesi, beğenilen davranışların öğrenilmesi, insani duguların artması, beklenen yaşam düzeyini iyileştirmek, akrabaların ruh sağlığına yardımcı olmak, rızkın artması, belaları defedilmesi, sağlam ameller ve manevi büyüme dahil olmak üzere pek çok faydasından bahsedilir.
4255031
