Avrupa üniversitelerinde Arapça ve İslam çalışmalarının kaderi belirsiz
El Cezire’nin haberine göre, Hollanda’daki Utrecht Üniversitesi’nin ardından Avrupa’nın en prestijli üniversitelerinden biri olarak kabul edilen Leiden Üniversitesi’nin Beşeri Bilimler Fakültesi de İslam ve Arapça derslerinin kaldırılması planını açıklayarak tartışmalara yol açtı.
Bu karar bütçe kısıntısı nedeniyle üniversite derslerini yeniden yapılandırmaya yönelik daha kapsamlı bir planın parçası olarak geliyor. Plan, ders sayısının önemli ölçüde azaltılmasını ve üniversite derslerinin kaldırılmasını veya birleştirilmesini içeriyor.
Batı dünyasının en eski uzmanlık bölümlerinden biri olan Leiden Üniversitesi’ndeki Arapça Bölümü uzun tarihi boyunca Arap ve İslam dünyasının anlaşılması ve analizde önemli rol oynamış olan diplomatik aydınların eğitimine önemli katkıda bulunmuştur.
Bu yeni plan Orta Doğu çalışmalarıyla ilgili tüm uzmanlık alanlarının kaldırılmasını öneriyor. Buna Arapça, Farsça, Türkçe, İbranice ve İslam çalışmaları da dahil.
Bu eylem akademik çevreler tarafından tepkiyle karşılanmış olup bazıları üniversitenin bunu yaparak kültürel ve bilişsel çeşitliliği tehlikeye attığına inanıyor.
Leiden Üniversitesi’ndeki Arapça programının iptal edilmesi ihtimali endişe yaratırken şu soru gündeme geldi: “Eğer 400 yıllık bu bölüm kaynak yetersizliğinden dolayı kaldırılırsa geleceğin diplomatları Arap kültürlerine ilişkin bilgilerini nereden edinecekler?”
Akademisyenler de endişelerini dile getirdi. Bir profesör, “ Bu, çok kutuplu dünyada Arap dili ve kültürü hakkında temel bir anlayışa bile sahip olmayan bir diplomat ve politikacı nesliyle karşı karşıya kalma riskiyle karşı karşıyayız bu çok tehlikeli” dedi.
Utrecht ve Leiden üniversitelerinde, Arapça da dahil olmak üzere birçok dil dersi kaldırılma riskiyle karşı karşıya.
Leiden Üniversitesi Kütüphaneleri, Doğu koleksiyonlarında çok eski bir Kur’an’dan birkaç sayfa bulundurmaktadır. Yapılan analizler bu sayfaların en eskisinin 7. yüzyılın ikinci yarısına ait olduğunu göstermektedir.
Utrecht Üniversitesi, Almanca, Fransızca, Arapça, İtalyanca, İslam çalışmaları, Kelt sanatı ve din çalışmaları da dahil olmak üzere altı lisans programını 2030 yılına kadar kaldırmayı planladığını doğruladı.
Utrecht Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı Thomas Wissens, bunun sebebinin çok pahalı hale gelen birtakım bölümlerin hala açık olmasından kaynaklandığını ifade etti.
Dekan, İslam ve Arap Çalışmaları Bölümleri dahil olmak üzere altı lisans programının kaldırılmasının gerekli olduğunu açıkladı.
Sosyal medyada tepkiler devam ediyor. “Almanca ve Fransızca bölümlerinin Utrecht Üniversitesi’nden kaldırılmasını çok şok edici buluyorum.” diyen Mathis Holman, üniversitenin bu çalışmaları “kârlı olmadığı” gerekçesiyle kaldırmasının yıllardır dünyanın ilk 50 üniversitesi arasında yer alan bir akademik kurumun amacının bilgi değil, kâr olduğunu gösterdiğini dile getirdi.
Bu iki üniversitede programın kalmasından yana olanlar Arapça dilinin akademik ve jeopolitik önemi göz önüne alındığında bu kararın yeniden gözden geçirilmesini umuyor.
Utrecht ve Leiden üniversitelerindeki profesörler de mali dengeyi sağlamak için sunulan ders sayısını azaltmaya çalışıyor.
Bu kararlar halen gözden geçirilmekte olup, nihai kararın önümüzdeki aylarda Üniversite Konseyi’ne sunulması muhtemel. Bu karara yönelik akademik eleştiri dalgası da artıyor.
4296897
