Bulgarca Kur’an-ı Kerim çevirilerini tanıyalım
muslimsaroundtheworld sitesinin haberine göre, bu çeviri çalışmaları Bulgaristan hükümetinin ülkenin güneyinde yaşayan Pomak halkıyla, yani Bulgar Müslümanlarıyla temas kurma çabalarının bir parçasıydı.
Başlangıçta Kur’an-ı Kerim’in Bulgarcaya çevrilmesine acil bir ihtiyaç yoktu, çünkü Bulgaristan’daki Müslümanlar ve İslami ilimlerle uğraşan alimler hem Osmanlıcayı hem de Arapçaya hakim olarak çok iyi biliyorlardı.
Ancak Bulgaristan’ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılıp bağımsız bir ülke haline gelmesinin ve Bulgarca’nın ülkenin resmi dili olarak seçilmesinin ardından İslamiyet üzerine çalışmalar Bulgarca ile yapılmaya başlandı.
Bulgar Müslümanları arasında Arap alfabesinin kullanımı, 1938 yılında Bulgar Kralı III. Boris’in (1894-1943) Arap alfabesinin yerine Latin alfabesinin kullanılmasına ilişkin kararnamesini yayınlamasına kadar devam etti.
Daha sonra 1944 yılında komünist yönetim ülkeyi ele geçirdi ve İslam başta olmak üzere tüm dinlere karşı mücadele başladı.
Kur’an-ı Kerim’in Bulgarca çevirsinin başlangıcı
Kur’an-ı Kerim’in Bulgarcaya çevrilmesine yönelik ilk çalışmalar, 1920’lerde, Bulgar hükümetinin ülkenin güneyinde yaşayan Pomak halkıyla (Bulgar Müslümanları) temas kurma çabalarının bir parçası olarak başladı. Bu çabalar, hükümetin Müslümanları Bulgar toplumuna entegre etme programıyla uyumluydu.
Diğer bir girişim de 1930’da Protestan misyonerler tarafından yapıldı. Bu çeviri Almancadan Bulgarcaya yapılmıştı. 1944’te ise İslam’ın kutsal kitabının İngilizce çevirisi olan bir başka çeviri daha yayınlandı.
Kur’an-ı Kerim’in Bulgarcaya beş çevirisi
Bulgaristan’da komünist rejimin yıkılmasının ardından İslamî ilimlere önem verilmeye başlandı. 1991 yılında Ahmediye tarikatı tarafından Kur’an-ı Kerim’in Bulgarca çevirisi yayımlandı.
Daha sonra, 1993 yılında, aslen Türk olan ve 1945 doğumlu Nadim Kunjiev’in bir çevirisi yayımlandı. Bu Bulgarca çeviri, Kur’an’ın Türkçe çevirisiydi. Kunjiev, 1988-1991 yılları arasında Bulgaristan Müftüsü olarak görev yapmıştı.
Daha sonra, 1952 doğumlu Bulgar Arap uzmanı Profesör Tsotan Theofanov, 1997 yılında Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da Kur’an-ı Kerim’deki kavramların Arapçadan akademik çevirisinin ilk baskısını sundu. Ardından, 1999 yılında bu çevirinin ikinci baskısı Sofya’da yayımlandı.
Daha sonra 1999 yılında bu çevirinin ikinci baskısı Sofya’da yayımlandı ve daha sonra 2006, 2008, 2019, 2022 ve 2025 yıllarında Sofya ve İstanbul’da düzeltilmiş ve gözden geçirilmiş diğer baskıları yayımlandı.
Bu çeviri, Kur’an-ı Kerim’in Bulgarcaya yapılmış en iyi çevirilerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Kur’an-ı Kerim’in Bulgarca çevirisinin yeni baskısı da 2009 yılında, 1938 doğumlu Bulgar dilbilimci Profesör İvan Dobrev tarafından yayımlandı.
Son olarak 2023 yılında, Sofya bölgesinin eski müftüsü olan ve 1956 doğumlu Ali Hayruddin’in, büyük ölçüde Türkçe Kur’an çevirilerine dayanan yeni bir çevirisi yayımlandı.
4309076
