تکفیری‌ها با تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه اسلام را تحریف می‌کنند

در سال‌های کنونی افزایش جریان‌های تکفیری و تروریستی در منطقه، معضلی اساسی به‌شمار می‌رود. در این باره می‌توان گفت که بیشترین آسیب متوجه کشورهایی نظیر سوریه و عراق بوده است که با مسئله فعالیت گروه‌های افراطی و جریان‌های تکفیری بیش از هر کشور دیگری مواجه شده‌اند. اما مشکل اساسی این است که این پدیده شوم تنها منحصر به دو کشور مذکور نبوده و در کشورهای دیگر نیز کم و بیش تأثیر خود را نشان داده است. جمهوری آذربایجان، یکی از کشورهایی است که اخیراً زمزمه نفوذ وهابیون و جریان‌های تکفیری در آن به گوش می‌رسد. در همین راستا خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، گفت‌‌‌وگویی را با «حاج شاهین حسنلی»، روحانی سرشناس اهل جمهوری آذربایجان انجام داده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد:
«حاج شاهین حسنلی»، روحانی اهل جمهوری آذربایجان در گفت‌و‌گوی اختصاصی با ایکنا، ضمن اشاره به این که جریان‌های تکفیری با تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه ایجاد شده‌اند، گفت: تعالیم آن‌ها هیچ ارتباطی با مکتب پیامبر اکرم(ص) و قرآن کریم ندارد. قرآن، کتابی آسمانی است که به تقریب و وحدت دستور می‌دهد. در اصل، یکی از تعالیم اصلی قرآن کریم، تأکید بر وحدت است. برای روشن‌تر شدن موضوع، می‌توان این سؤال را مطرح کرد که در موضوع اختلاف قبله میان مسلمانان و یهودیان، قرآن به چه امری دستور می‌دهد؟ خداوند در آیه 148 از سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» (و براى هر كسى قبله‏‌اى است كه وى روى خود را به آن [سوى] مى‏‌گرداند پس در كارهاى نيك بر ‌يكديگر پيشى گيريد هر كجا كه باشيد خداوند همگى شما را [به سوى خود باز] مى‌آورد، در حقيقت ‏خدا بر همه چيز تواناست). در این آیه خداوند متعال روی اختلاف و درگیری تکیه نمی‌کند، هرچند که مسلمانان از یهودیان قدرتمند‌تر بودند. مگر قرآن کریم پیروان ادیان ابراهیمی را به جای اختلاف به تکیه روی اشتراکات دعوت نمی‌کند؟ دستور جنگ در قرآن تنها بر حسب ضرورت و دفاع در مقابل حملات مشرکین صادر می‌شود. با منطق قرآن جنگ نباید روی صلح سایه افکند؛ قرآن کریم، کتابی است که به برابری و صلح فرمان می‌دهد.
این روحانی آذری با اشاره به رفتار گروه‌های تروریستی و تکفیری با اسرا، تصریح کرد: مگر رسول گرامی(ص) اسلام پس از فتح مکه کسانی را که سال‌ها مسلمانان را مورد آزار و شکنجه قرار داده بودند، عفو نکرد؟ مگر پیامبر اکرم(ص) جز این فرمودند که حتی به درختان نیز آسیب نرسانید؟ این دین اسلام است که دستور می‌دهد حتی آب را روی دشمن نبندید. برای درک همه این‌ها باید با فلسفه اصلی دین اسلام آشنا شد و تنها اتکاء به مسائل ظاهری کافی نیست. تکفیری‌ها کاملا بر خلاف آنچه که گفته شد، عمل کرده و از یک فرهنگ بیگانه الهام می‌گیرند و احکام اسلام را تحریف می‌کنند.
حاج شاهین حسنلی در خصوص فعالیت برخی جریان‌های افراطی نظیر فرقه وهابیت در جمهوری آذربایجان، گفت: خطر افرا‌ط‌گرایی در هر کشوری وجود دارد. در جهان با مرور زمان گرایش به دین افزایش می‌یابد. اما در این میان، برخی سعی می‌کنند که مطابق با سلایق شخصی خود به تعالیم دینی عمل کنند و برخی از افراد خودخواه، متکبر و کینه‌توز نیز به تکفیر روی می‌آورند. اما این نکته را نیز نباید از یاد برد که جریان‌های افراطی در کشورهای اسلامی از طرف برخی عوامل خارجی تغذیه می‌شوند. جمهوری آذربایجان نیز تا کنون از خطر این جریان‌ها در امان نبوده است.
امام جماعت مسجد «مشهدی داداش» شهر باکو، با بیان این که در حالت کلی مردم آذربایجان از رویکرد تکفیر و افراط‌گرایی دوری می‌جویند، اظهار کرد: عملیات علیه جریان‌های تکفیری در جمهوری آذربایجان ضروری است. زیرا افراط‌گرایی هیچ زبان، قاعده و قانونی را نمی‌شناسد. باید ریشه‌ این جریان‌ها را خشکاند، وگرنه ممکن است در میانه‌روترین احزاب و گرو‌ه‌ها نیز دوباره بروز کنند.
وی ضمن اشاره به علل نفوذ وهابیت و جریا‌ن‌های تکفیری در جمهوری آذربایجان، تصریح کرد: آذربایجان سال‌های طولانی بخشی از خاک «امپراطوری شوروی» بود که آتئیسم را رواج می‌داد. پس از فروپاشی این امپراطوری، خلأ بزرگی در زمینه دین ایجاد شد و به موجب آن گرایش به دین به‌صورت تصاعدی افزایش یافت. این در حالی است که به دلیل پایین بودن سطح اطلاعات دینی مردم عقاید برخی از آنان با خرافات در آمیخته بود. به علاوه تغییر سیستم اقتصادی و تازه‌کار بودن بنیانگذاران دولت، یک سلسله از مشکلات اقتصادی و اجتماعی را نیز رقم زده بود.
حاج شاهین حسنلی افزود: در این هنگام بود که برخی گروه‌ها به سوء استفاده از وضعیت موجود پرداخته و افرادی را که از لحاظ وضعیت مالی و اطلاعات دینی در سطح مطلوبی نبودند، جذب کردند. برای مثال فرقه وهابیت با استفاده از صندوق‌های خیریه‌ای که از طرف عوامل خارجی تغذیه می‌شد، نفوذ خود را آغاز کرد. اما با افزایش شناخت از دین و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی در کشور جلوی گسترش افراط‌گرایی بیش از گذشته گرفته شد.
این روحانی آذری، با بیان اینکه در حال حاضر جریان‌های افراطی در آذربایجان، شبکه منسجمی ندارند، عنوان کرد: تعداد این افراط‌گرایان زیاد نیست، اما از آنان حمایت‌های مالی صورت می‌گیرد. در واقع فعالیت داعش در خاورمیانه و حمایت قدرت‌های غربی از آنان باعث شده است که تکفیری‌ها در آذربایجان نیز فعالیت کنند که البته تعداد آنان معدود است. اگرچه ارگان‌های دولتی با این جریان‌های تکفیری مقابله می‌کنند، اما آگاهی‌بخشی روحانیون به مردم هم امری ضروری است.
حاج شاهین حسنلی، در بخشی از سخنان خود نیز با اشاره به تعطیلی دو شبکه تلویزیونی متعلق به شیعیان در ترکیه، گفت: تعطیلی دو شبکه تلویزیونی Kanal On4 و kanal 12، ما را متعجب کرد. زیرا کانال kanal On4 در مسیر وحدت میان مذاهب اسلامی حرکت می‌کرد و kanal 12 نیز به‌طور کل برنامه‌های سیاسی را پوشش نمی‌داد؛ هر دو کانال نیز در جمهوری آذربایجان بیننده‌های زیادی داشت و مورد استقبال واقع می‌شد. از آن جایی که این دو کانال از ترکیه پخش می‌شد، روی این موضوع کامل اشراف نداریم. اما به هر حال با توجه به جایگاه رسانه‌ها در عصر کنونی، تعطیلی این دو شبکه تلویزیونی را امری منفی تلقی کرده و امیدوار هستیم که این مشکل به‌زودی بر طرف شود.

خبرنگار: مرتضی کریمی