به
گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، این روزها موج جدیدی از خشونتها در ایالت «راخین» میانمار به راه افتاده است. روز جمعه، سوم شهریورماه، در نزدیکی مرز میانمار و بنگلادش درگیریهایی به وقوع پیوست که هنوز آثار آن ادامه دارد. آمارهای غیر رسمی نشان میدهد که در روزهای اخیر صدها تن از مسلمانان «روهینگیا» جان خود را از دست دادهاند.
البته تحولاتی مشابه اتفاقات چند روز اخیر در ماه اکتبر سال گذشته میلادی نیز رخ داد که طی آن تعداد زیادی از مسلمانان قتلعام شدند. اما این روزها در میانمار شاهد حوادث به مراتب نگرانکنندهتری هستیم که بار دیگر امکان وقوع قتل عام خونینی همچون سال 2012 میلادی را یادآور میشود.
همزمان با افزایش حضور نظامیان میانماری در ایالت راخین از اوایل ماه گذشته و تشدید سرکوب مسلمانان، هزاران نفر خانه و کاشانه خود را ترک کردهاند. سالهای متمادی است که دولت میانمار حقوق اجتماعی و سیاسی مسلمانان این کشور را از آنان سلب کرده و حتی آنان را به سمت وادی خشونت سوق میدهد.
ایالت راخین از سال 2012 میلادی صحنه حملات ارتش میانمار و بودائیان افراطی علیه مسلمانان روهینگیا است. این حملات تاکنون صدها کشته بر جای گذاشته و دهها هزار نفر نیز مجبور به ترک خانههای خود شدهاند.
روز جمعه، سوم شهریورماه، برخی خبرگزاریها و روزنامههای مطرح جهان از درگیری میان مسلمانان میانمار و ارتش این کشور در نزدیکی مرز بنگلادش خبر دادند. در این میان آمارهای متفاوتی از تعداد کشتهشدگان اعلام شد. روزنامههایی همچون «گاردین» و خبرگزاریهایی نظیر «رویترز» تعداد کل کشتهها را 71 نفر اعلام کرد. در عین حال برخی منابع خبری نیز آمارهای متفاوتی را در این خصوص ارائه کردند.
در ادامه این مطلب با ذکر مثالی از نحوه پوشش این موضوع توسط برخی رسانههای شناختهشده جهان، ابعاد فجایع انسانی مذکور در میانمار را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
روزنامه گاردین، سوم شهریورماه بلافاصله پس از درگیری در مرز میانمار با تیتر ذیل خبری را منتشر کرد.
تیتر روزنامه گاردین:
در نبرد میان ارتش میانمار و شبه نظامیان روهینگیا شماری کشته شدند
همانطور که در تصویر فوق به چشم میخورد، روزنامه گاردین از عبارت «شبه نظامیان روهینگیا» استفاده کرده است. این منبع خبری در واقع این پیام را در ضمیر ناخودآگاه مخاطبین تزریق میکند که مسلمانان میانمار با آغاز درگیریها به نیروهای امنیتی یورش میبرند. این روزنامه گزارش میدهد که 59 نفر از مهاجمین و 12 نفر از نیروهای امنیتی در حمله به 20 پاسگاه مرزی کشته شدهاند.
تیتر خبرگزاری رویترز:
با حمله گسترده شورشیان روهینگیا، دست کم 71 نفر در میانمار کشته شد
خبرگزاری رویترز نیز با رویکردی مشابه و با استفاده از عبارت «شورشیان روهینگیا» آمار یکسانی را با گاردین از لحاظ تعداد افراد کشته شده منتشر کرد.
ابعاد وسیع فجایع قتلعام مسلمانان در میانمار
پس از این رویداد مشکوک، ارتش و نیروهای امنیتی به بهانه پیگیری بقایای افراد مهاجم به مناطق و روستاهای مسلمانان در ایالت راخین یورش بردند. نظامیان میانمار، با ایجاد رعب و وحشت خانههای مسلمانان را تخریب کرده و به آتش کشیدند. نیروهای ارتش میانمار همچنین مسلمانان روهینگیا را که در ارتفاعات نقطه صفر مرزی بنگلادش پناه گرفته بودند، هدف حملات خمپاره و شلیک گلوله قرار دادند.
اما این تراژدی به این جا ختم نشد و هزاران زن، کودک و مرد مسلمان روهینگیایی که روز شنبه 4 شهریورماه، سعی میکردند از مرزهای وطن خود میانمار عبور کنند و برای نجات جانشان از خشونتهای قومی به بنگلادش پناهنده شوند، هدف آتشبار گارد مرزی میانمار قرار گرفتند.
پس از این حوادث روز دوشنبه گذشته «نیتا شاگ»، سخنگوی شورای روهینگیای اروپا (ERC) در گفتوگو با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: در حملات چند روز اخیر ارتش میانمار در ایالت راخین 2 تا 3 هزار تن از مسلمانان کشته شدهاند.
وی افزود: این قتلعام مسلمانان میانمار نسبت به سال 2012 و اکتبر گذشته 100 برابر شده و اوضاع هیچگاه به این اندازه وخیم نبوده است.
سخنگوی شورای روهینگیای اروپا با بیان این که با یک نسلکشی آرام در راخین مواجه هستیم، تصریح کرد: در قتلعامی که روز گذشته در روستای «سائوپارای راتاهونگ» صورت گرفت، 900 الی هزار نفر از مسلمانان کشته شدند و در این جنایت تنها یک پسربچه زنده مانده است.
وی افزود: بیش از 100 هزار غیرنظامی نیز آواره شده و 2 هزار تن از مسلمانان روهینگیا در مرز میانمار و بنگلادش محصور ماندهاند. این در حالی است که مرز بنگلادش نیز به روی مسلمانان بسته شده است.
«وحدالدین کایگان»، معاون مسئول امور خارجه بنیاد همیاریهای بشری ترکیه «ای.ها.ها» نیز در گفتوگو با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: در نتیجه حوادث خشونتبار پس از حملات علیه مراکز پلیس و پاسگاههای مرزی در منطقه مسلماننشین «مائونگداو» واقع در ایالت راخین میانمار، دهها هزار مسلمان روهینگیایی در تلاش برای عبور به کشور بنگلادش هستند.
وی افزود: نیروهای ارتش میانمار طی چند روز گذشته نزدیک به 50 روستا در ایالت راخین یورش برده و برخی روستاها را به آتش کشیدهاند. 60 الی 70 هزار نفر که از این روستاها فرار کردند، در تلاش برای عبور از مرز این کشور به بنگلادش هستند. دولت بنگلادش مرزهای خود را کاملا مسدود کرده است.
وی تصریح کرد: نمیتوانیم درباره تلفات غیرنظامیان در منطقه شمار دقیقی اعلام کنیم.
فجایع انسانی اخیر در میانمار به قدری گسترده است که این روزها تیتر یک روزنامهها و خبرگزاریهای کشورهایی نظیر ترکیه را این موضوع تشکیل میدهد، رسانههای مطرح این کشور در چند روز گذشته مسئله کشتار مسلمانان میانمار را پوشش میدهند.
واکنش برخی کشورهای اسلامی و جامعه جهانی
روز دوشنبه، «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه با انتقادی شدید از نسلکشی مسلمانان در میانمار، گفت: جامعه جهانی نسبت به موضوع میانمار کور و کر است؛ نمیبیند و نمیشنود.
مرکز اسلامی الازهر مصر نیز با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن رفتار غیرانسانی با مسلمانان روهینگیا از جامعه بینالملل خواست در برابر این جنایتها در میانمار ایستاده و به آن پایان دهند.
روز گذشته نیز «بهرام قاسمی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران کشتار مسلمانان در میانمار را اقدامی «غیر انسانی» و «خشونتآمیز» خوانده و نسبت به تداوم این وضعیت ابراز نگرانی کرد.
تحولات اخیر نشان میدهد که سازمان بینالملل نیز اگر چه در ظاهر گاهی به این مسئله واکنش نشان میدهد، اما در عمل گامی موثر در راستای احیای حقوق طبیعی و انسانی مسلمانان میانمار برنداشته است.
از سوی دیگر تلاش دولت میانمار برای استفاده از واژه تروریسم برای مسلمانان این کشور حکایت دیگری دارد که نشان میدهد مقامات میانمار در تلاش برای مشروعیت بخشیدن به این اقدام غیرانسانی هستند.
دولت میانمار چه رویکردی دارد؟
روز دوشنبه، در خلال این حوادث دفتر «آنگ سان سوچی»، مشاور دولتی و سخنگوی رئیس جمهوری میانمار امدادگران بینالمللی را به همراهی با تروریستها در کشورش متهم کرد.
دفتر آنگ سان سوچی با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «در حالی که تروریستهای تندرو در روستایی واقع در ایالت راخین محاصره شده بودند، نیروهای بینالمللی وارد عمل شدند».
این بیانیه دولتی در حالی امدادگران بینالمللی را متهم به حمایت از تروریسم میکند که احساسات اسلامستیزانه در میان رهبران مذهبی این کشور با جمعیت غالبا بودایی به اوج خود رسیده است.
به عقیده برخی از کارشناسان این خانم برنده جایزه صلح نوبل، با سکوت و بیاعتنایی به وضعیت مسلمانان میانمار اقدامات ارتش در سرکوب شدید آنان را تایید میکند.
راهکارهایی را که میتوان در برابر این مسئله اتخاذ کرد
طبیعتا ارائه راهکارهایی جامع و مفصل به بررسی دقیق کارشناسان این حوزه نیازمند است. اما در قالب چند نکته میتوان راهحلهایی برای حمایت از مسلمانان میانمار پیشنهاد داد.
الف ـ تشکیل یک کمیسیون مستقل و بیطرف با حضور نمایندگانی از کشورهای اسلامی: این مورد مشروط بر این امر است که افرادی که از کشورهای اسلامی انتخاب میشوند، برای احیای حقوق حقه مسلمانان تواناییهای لازم را داشته باشند. زیرا در این صورت میتوان از راههای حقوقی به نتایجی در این خصوص دست یافت.
ب ـ همگرایی کشورهای اسلامی برای حمایت از مسلمانان میانمار: اگر دولتمردان ملل مسلمان در قبال مسئله میانمار منافع سیاسی را کنار گذاشته و دلسوزی لازم را در چارچوب اتحاد با یکدیگر به خرج دهند، میتوانند از برادران دینی خود در عرصه بینالملل دفاع کنند.
ج – تحریم میانمار به دلیل قتلعام مسلمانان در این کشور: اگر سازمان ملل متحد به معنای واقعی سعی در مقابله با کشتهشدن مسلمانان روهینگیا را دارد، باید در اولین فرصت دولت این کشور را در تنگنا قرار دهد. همچنین باید از میانمار بازگرداندن حق شهروندی به مسلمانان را درخواست کند. اگر این سازمان بر همین منوال پیش رود و نظارت جدیتری را بر روی این موضوع نداشته باشد، وضعیت بسیاری اسفبارتری در آینده رقم خواهد خورد.
د ـ تلاش برای جلوگیری از نفوذ عناصر گروههای تروریستی در میان مسلمانان روهینگیا: این بسیار مسئله جدی و خطرناکی است که میتواند سالها قتلعام مسلمانان در میانمار را مشروع جلوه دهد. در ماههای اخیر تلاشهایی از سوی عاملان این فجایع انسانی برای استفاده از برچسب مبارزه با تروریسم با هدف کتمان جنایاتشان صورت میگیرد.
هـ ـ بازتاب گسترده کشتار مسلمانان میانمار از رسانههای کشورهای اسلامی: در دنیای اخیر که یک منبع خبری از صدها سرباز به مراتب تأثیرگذارتر است؛ باید از این حوزه به بهترین نحو بهرهمند شد. خبرگزاریها و روزنامهها میبایست تا حدی که میتوانند حقایق اصلی را در این خصوص منعکس کنند. از طرفی دیگر انتشار گسترده این موضوع در فضای مجازی تأثیر بسیار زیادی در جلوگیری از نسلکشی خاموش مسلمانان در میانمار خواهد داشت.
مرتضی کریمی