سایه افسردگی بر سر کودکان مناطق زلزله زده/ از کودکان بم و ورزقان چه خبر
گروه جامعه: دکترای تخصصی سلامت در حوادث و بلایا با اشاره به اینکه یک تا سه ماه بعد از حادثه، افسردگی در کودکان مناطق آسیب دیده بروز می کند، گفت: متولی یکپارچه برای رسیدگی به مشکلات روانی کودکان مناطق زلزله زده وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) 16مهر ماه سال جاری بود که لیلا محمدی‌نیا، دکترای تخصصی سلامت در حوادث و بلایا که مطالعاتی در حوزه تاب آوری کودکان در بلایا انجام داده است، یادداشتی با محور «کودکان در حوادث و بلایا مغفول مانده‌اند/ اتاق فکر نداریم» در اختیار خبرگزاری ایکنا قرار داد که در این یادداشت نسبت به نبود استراتژی و برنامه درست نسبت به حمایت از کودکان در حوادث و بلایا اظهار نگرانی شدید شده بود. همچنین در این یادداشت پیشنهاد تشکیل اتاق فکر با محوریت حمایت از کودکان در حوادث و بلایا مطرح شده بود.
و اکنون پس از گذشت یک ماه و اندی از انتشار این یادداشت و وقوع زلزله منطقه غرب کشور که منجر به کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از هموطنانمان و وارد آمدن آسیب روحی و جسمی به کودکان این سرزمین شده است، بیش از پیش مسئله توجه به کودکان در بلایا و حوادث باید مطرح شود. در همین خصوص مصاحبه ای با لیلا محمدی‌نیا در خصوص وضعیت روحی کودکان در بلایا و حوادث و اقداماتی که باید در این خصوص صورت بگیرد، انجام دادیم.
کودکان زلزله زده اکنون در مرحله شوک هستند، سپس وارد فاز انکار و در نهایت افسردگی می شوند
وی با تأکید بر اینکه افسردگی یکی از مسائلی است که بعد از حوادث و بلایا کودکان دچار آن می شوند، اظهار کرد: با توجه به اخباری که از زلزله اخیر می شنویم مطرح می شود که بچه های بسیار کوچک هنوز نمی دانند در اطراف آنها چه اتفاقی رخ داده است اما بچه‌هایی که کمی بزرگ تر هستند اکنون در فاز شوک هستند و بعد از گذشت مدت کوتاهی وارد فاز انکار و سپس وارد مرحله افسردگی می شوند.
محمدی‌نیا از نگرانی کارشناسان حوزه کودکان از افسردگی کودکان مناطق زلزله زده سخن گفت و اظهار کرد: اختلالی با عنوان اختلال استرس بعد از ضایعه روانی «PTSD» وجود دارد که در این اختلال افسردگی به اوج می رسد و به بیماری شایع تبدیل می شود.
متولی یکپارچه برای رسیدگی به مشکلات روانی کودکان مناطق زلزله زده وجود ندارد
وی با ابراز تأسف از اینکه یک متولی یکپارچه برای رسیدگی به مشکلات روانی کودکان مناطق زلزله زده وجود ندارد، گفت: در حال حاضر از نهادهای مختلف برای رسیدگی به مشکلات روانی کودکان به منطقه حادثه دیده رفته و همه در حال انجام کار هستند از جمله مهدکودک سیار فعال کرده و بازی درمانی و تئاتر درمانی انجام می دهند، تعدادی از خیریه‌ها نیز در این زمینه فعال هستند اما باید پرسید که آیا همه منطقه تحت پوشش خدمات روانی قرار گرفته است؟ این خدمات تا چه حد تخصصی است و تا چه زمانی تداوم خواهد داشت؟
در چنین حوادثی افسردگی یک تا سه ماه بعد از حادثه خود را نشان می دهد
این دکترای تخصصی سلامت در حوادث و بلایا با تأکید بر اینکه در چنین حوادثی افسردگی یک تا سه ماه بعد از حادثه خود را نشان می دهد، گفت: اگر هم اکنون در بحران روانی به وجود آمده برای کودکان دخالت نکنیم، کودکانی که اکنون تحت تأثیر این حادثه قرار گرفته اند در بزرگ سالی به افرادی افسرده تبدیل می شوند؛ در این حادثه یک پسر 16 ساله عنوان کرده بود که کسی به داد من نرسید و خودم جسد پدر و مادرم را از زیر آوار بیرون کشیدم (افراد زیر 18 سال از نظر سازمان بهداشت جهانی کودک محسوب می شوند) این فرد اکنون نیازمند دریافت حمایت های روانی است اما چه کسی باید این کودک را شناسایی و به وی خدمات روانشناسی و مشاوره ارائه دهد؟
یک سازمان منسجم حمایتی برای بچه‌ها وجود ندارد
وی تصریح کرد: مشکل ما این است که همچنان اتاق فکری برای ساماندهی و برنامه ریزی ارائه خدمات حمایتی روانی ویژه کودکان آسیب دیده در حوادث و بلایا نداریم و یک سازمان منسجم حمایتی برای بچه‌ها وجود ندارد.
محمدی‌نیا با ابراز تأسف از اینکه همچنان در حال انجام موازی کاری در مناطق زلزله زده هستیم، عنوان کرد: مشکلی که ما داریم این است که خیلی‌ها همچنان در بلایا و حوادث بچه‌ها را نمی بینند. حتی در بسیاری از حوزه های درمانی نیز آمار دقیق کودکان را نداریم در حالی که نیازهای کودکان متفاوت است و وقتی از یکی از مراکز معتبر کشور آمار مربوط به کودکان را خواستم عنوان شد که ما بچه ها را داخل خانواده تعریف می کنیم و آمار مجزایی نداریم در حالی که بچه‌ها ویژگی های متفاوت و نیازهای متفاوت دارند و باید به عنوان یک گروه مجزا تعریف شوند.
بچه‌هایی که در حادثه بم و یا ورزقان آسیب دیدند اکنون چه وضعیتی دارند؟
وی مطرح کرد: این سؤال مهم اکنون وجود دارد که بچه‌هایی که در حادثه بم و یا ورزقان آسیب دیدند حالا چه وضعیتی دارند؟ اگر یک سازمان مشخص برای پیگیری این مسئله نداشته باشیم این کودکان بزرگ شده و با آسیب‌هایی که دیده‌اند وارد جامعه می شوند.
این دکترای تخصصی سلامت در حوادث و بلایا در پاسخ به این سؤال که تا چه زمانی تیم های روانشناسی باید در منطقه آسیب دیده حضور و فعالیت داشته باشند، گفت: مسائل مربوط به انسان‌ها پیچیده است و با توجه به اینکه در اتفاق های مشترک و مشابه طیف آسیب وارده به افراد متنوع و متفاوت است و افراد واکنش های متفاوتی را به یک حادثه می دهند نمی توان زمان دقیقی را برای پایان مأموریت گروه های روانشناسی تعریف کرد. البته نگرانی عمده اکنون این است که آیا کمک های ارائه شده به مردم آسیب دیده تداوم خواهد داشت؟
وی که به صورت تخصصی بر روی تاب آوری کودکان در حوادث و بلایا کار کرده است در پایان سخنانش تصریح کرد: پس از حوادث و بلایا باید تلاش کنیم وضعیت افراد را به حالت عالی برگردانیم و هر چه این مدت کوتاه تر باشد ما می توانیم بگوییم که فرد و جامعه تاب آوری بیشتری دارد، اما سؤال اینجاست که مردم سایر مناطق و به طور کلی و محیط جامعه تا چه حد و تا چه زمانی کمک خواهد کرد تا وضعیت زندگی آسیب دیدگان به حالت عادی بازگردد. آنچه در دنیا مطرح می شود این است که وقتی مدرسه در مناطق آسیب دیده دوباره شروع به فعالیت کند و فرایند طبیعی خود را بازیابد، نشان می دهد که جامعه ریکاوری شده و به حالت اولیه خود بازگشته است بنابراین باید تلاش کنیم هر چه زودتر بچه‌ها در کنار اعضای باقی مانده خانواده خود باشند مدرسه رفتن را آغاز کنند.
برای مطالعه یادداشت «کودکان در حوادث و بلایا مغفول مانده‌اند/ اتاق فکر نداریم» اینجا را کلیک کنید!
