عامل جذابیت سبک «شحات» در ایران

به گزارش ایکنا؛ «شحات محمد انور» در 10 تیر 1329 ه ش به‌دنیا آمد. وی در سه‌ماهگی پدرش را از دست داد و در هشت‌سالگی حافظ کل قرآن شد. شحات در 10‌سالگی اصول تجوید را به خوبی می‌دانست و از 12‌سالگی در مجالس قرائت قرآن اساتید بزرگ، مانند «جودة ابوالسعود، عبدالصمد زناتی و حمدی زامل» شرکت می‌کرد و سبک خواندنش را از سبک زناتی انتخاب کرد.

اوج تلاوت وی در دهه هفتاد است، یعنی از بیست‌سالگی به اوج کار رسید که این شهرت در تلاوت، ناشی از چهار عامل است. اول این‌که وی بسیار با مردم همدل بود. دوم این‌که هیچ زمانی تقاضای دستمزد نکرد، سوم این‌که تمایل به تلاوت قرآن برای عموم مردم به ویژه روستائیان را داشت(به طور معمول بیشتر محافل قرآنی در شهرها برپا می‌شود و روستائیان کمتر بهره می‌برند) و چهارم در ابتکار و قدرت استفاده از نغمات زیبا، استاد بود.
در ادامه، آیات 107 تا پایان سوره کهف و 1 تا 5 سوره شمس مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد:

«حسین اخوان‌اقدم»، مدرس قرآن کریم درباره تلاوت آیات سوره کهف شیخ شحات چنین می‌گوید: استاد شحات انور از جمله قاریانی است که تأثیر بسیار زیادی در فرهنگ تلاوت ایران و جهان داشت. بعد از «عبدالباسط، منشاوی و مصطفی اسماعلیل» بیشترین تأثیر را ایشان در روند قرائت قرآن داشته است. بعضی از اساتید گفته‌اند که ویژگی‌های موسیقیایی قرائت وی به ردیف و موسیقی ایرانی خیلی نزدیک است و این جذبه را ایجاد کرده است.
تحریرهای بسیار هنرمندانه، دقیق و ردیف‌های بسیار منظم و ترتیب‌های مجزا و فاصله‌دار که همه جزئیات را در آن به‌کار می‌برد، باعث شده است که شحات انور، مورد وثوق قرار گیرد و خیلی‌ها مقلد وی شوند.
من اولین بار که این تلاوت را شنیدم، فضای روحانی و معنوی در این تلاوت وجود داشت. به‌نظر من شحات در یک وضعیت بسیار عمیق و معنوی و روحی در این تلاوت قرار گرفته و حس و حال خودش این‌گونه بوده است یا شاید فضای معنوی حاکم بر آن زمان بوده است. اما یک حس و حال عجیبی دارد و بارها و بارها اگر بشنوید خسته نمی‌شوید. انگار که وی سرمست قرآن شده است و با این آیات وصف حال بهشتیان می‌کند و مستغرق در آیات توحیدی است و آن‌ را هنرمندانه به مستمع منتقل می‌کند.
وی مانند یک نقاش و مینیاتوریست ماهر به تمام جزئیات توجه دارد و ورودش به سوره شمس که استفاده بهینه از نفس خوب و بلندش در مقام رست است، بسیار هنرمندانه انجام می‌شود و در نهایت لطافت و زیبایی و همراه کردن مستمعین است. جالب است که در غفله «وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا» در مقام رست، کاملا غفله و پایانه به حالت انتظاری به پایان می‌رسد که درست هم همین است، چون این قسم‌ها ادامه دارد وتا برسد به دو جمله نهایی «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا» یعنی هنوز مطلب به اتمام نرسیده است و در میانه کار هستیم، هنوز قسم‌های خداوند ادامه دارد و تا آن‌دو نُقسِم علیه را به مستمع بشناساند و آن را مورد توجه قرار بدهد.
شحات انور دریای بسیار وسیع و عمیقی است که می‌شود با وی زندگی کرد و بهره‌ها برد.

یادآور می‌شود، این تحلیل در برنامه «اکسیر» به تاریخ 28 تیرماه 1397 ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸ از شبکه رادیویی قرآن پخش شد. اکسیر پنجشنبه‌های هر هفته با حضور و کارشناسی احمد فراهانی، مدیر گروه آموزش رادیو قرآن و با هدف بیان نکات آموزشی تلاوت‌های شاخص قاریان مصری به روی آنتن می‌رود و در هر برنامه دو تلاوت الگو از قاریان صاحب‌سبک و تأثیرگذار پخش می‌شود. پس از هر تلاوت نیز دو کارشناس در زمینه مباحثی همچون آموزش، تحلیل و بررسی تکنیک‌ها و فنون تلاوت و ... مواردی را مطرح می‌کنند.
انتهای پیام