به گزارش خبرنگار ایکنا؛ علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، صبح امروز، 8 اردیبهشتماه، در افتتاحیه همایش بینالمللی «آینده جهان اسلام در افق 1414 شمسی»، که در تالار علامه امینی دانشگاه تهران در حال برگزاری است، با تجلیل از برگزارکنندگان همایش، گفت: آیندهنگری از مقولات بسیار سخت است و علیالقاعده هر کسی براساس مسلک خود پیشفرضهایی دارد؛ برخی از فیلسوفان مدرن متأثرند، برخی از پستمدرنها و برخی هم تا حدودی نگاه هگلی دارند.
وی افزود: در سنت اسلامی هم این موضوع وجود دارد و برای روند تاریخ سنتهایی چه در قرآن و چه در آرای بعضی متفکران اسلامی ارائه شده که نشان از اهمیت موضوع سنتهای الهی دارد.
رئیس مجلس با بیان اینکه آیندهنگری ذهن را به مسائل بزرگتر سوق میدهد، گفت: بیتوجهی به آینده خسران بزرگی دارد و در رهبران خیلی از کشورها مشاهده میشود که گاهی برای منافع کوچک مسیر بزرگتری را از دست میدهند.
لاریجانی یادآور شد: نکته دیگری که در آثار منتشرشده مؤسسه آیندهپژوهی جهان اسلام مشاهده کردم، این بود که به دستاوردهایی رسیدهاند که گرچه گامهای کوچکی است، اما میتواند اثرهای بزرگی داشته باشد. در واقع توجه به آینده جهان اسلام یکدفعه منجر به تحول گسترده نمیشود.
ظرفیتهای حوزه گردشگری در آینده جهان اسلام
رئیس قوه مقننه توجه به گردشگری را امری مهم توصیف کرد و گفت: این مقوله ابعاد مختلفی مانند حلال و پزشکی دارد که ممکن است یک گام تلقی شود و با توجه به نظامهای فرهنگی متفاوت در جهان اسلام و اهمیت همگرایی فرهنگی و اقتصادی، گردشگری اهمیت زیادی دارد.
لاریجانی نکته مهم را چگونگی تحقق این ایدهها خواند و گفت: لازم است دراین باره پژوهشهای بیشتری انجام شود. همانطور که توجه به ایدههای خوب لازم است باید به راههای وصول به آنها نیز توجه شود که آن کار سختتری است. توصیه من این است که این ایدههای خوب رها نشود که متأسفانه گاهی در کشور این اتفاق رخ میدهد. همچنین لازم است بر روی یافتن راههای وصول این ایدهها بیشتر تأمل شود.
وی تصریح کرد: نکته مهم دیگری که در آیندهپژوهی باید مورد توجه قرار گیرد، موضوع همبستگی در جهان اسلام و توجه به آینده اسلام است که دغدغه خیلی از متفکران مانند سیدجمال الدین اسدابادی، سیدقطب، محمد عبده، اقبال لاهوری، مدرس و امام(ره) بوده است.
رئیس مجلس ادامه داد: شاید یکی از دغدغههای امام(ره) استفاده از ظرفیت جهان اسلام در راستای وحدت و همگرایی بود که در قانون اساسی و در قالب ارتباطات دیپلماتیک با جهان اسلام و کمک به کشورهای اسلامی متبلور شده و این متأثر از همان فکر بلند است.
وی با بیان اینکه این فکر بلند یکمرتبه به وجود نیامده، گفت: یکی از این ظرفیتها نهاد مرجعیت است. خود مرجع به نوعی هدایت امت اسلامی را به عهده دارد و این امر بسیار مهمی است. در انقلاب مشروطه بزرگترین رهبران ایجادکننده این حرکت مراجع در عراق بودند که برای ایران دلمشغولی داشتند. در حوادثی که در عراق چه در دوره صدام و چه دوره بعد از آن و زمان حضور آمریکاییها رخ داد، مرجعیت از جمله آیتالله سیستانی نقش مهمی ایفا کردند.
لاریجانی اظهار کرد: آمریکاییها تصور میکردند که با اشغال عراق به ایالت جدیدی رسیدهاند و در همان زمان آقای پل برمر حتی برای عراق متن قانون اساسی نوشت و کسی که مخالفت کرد مرجعیت عراق بود که گفت ملت عراق باید قانون اساسی خود را بنویسد. حتی در درگیریهایی که میان شیعه و سنی در عراق راه انداختند، آن کسی که شرایط را آرام کرد و دو طرف را هدایت کرد آیتالله العظمی سیستانی بود.
رئیس مجلس یادآور شد: این موارد نشان میدهد که نهاد مرجعیت رویکردی وحدتنگر داشته باشد و لازم است به ظرفیت نهاد مرجعیت در هدایت امت اسلامی و همبستگی بیشتر جهان اسلام در تحقیقات آیندهپژوهی توجه شود.
وی توجه به فرازو فرودهای جریانهای سیاسی و اجتماعی اسلامی در یک قرن اخیر در مطالعات آیندهپژوهی مهم توصیف کرد و گفت: این جریانها در اهل سنت، تشیع و گرایشهای صوفی نقشآفرینی داشتهاند که خوب است ظرفیت آنها مورد بررسی قرار گیرد.این جریانها در بیست سی سال اخیر تحولات زیادی داشتهاند که یکی از مهمترین آنها اخوان المسلمین است که جریان عمیقی در جهان اسلام است. کشورهای مختلف اسلامی که اخوان در آنجا فعالیت میکند یک نوع فکر نمیکنند و تند و کند دارند.
نحلههای جریانهای مخرب افراطی همچنان در تحرکند
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: همچنین جریانهای مخرب افراطی وجود دارند که متأثر از تفکرات واهبی هستند ولی به هر حال وجود دارند. شاید ابداع آنها با دسیسه خارجی بوده ولی درون خودشان مبانی فکری ایجاد کردهاند. این جریانها را ممکن است بتوان از نظر امنیتی مانند داعش در عراق سرکوب کرد اما این نحلهها همچنان تحرکاتی دارند و نباید آنها را حذفشده پنداشت. نوع فکر، نحوه تکوین و نوع رشد آنها باید مورد مطالعه قرار بگیرد و این حتی بر روی مبارزهای که باید با آنها کرد تأثیر میگذارد.
لاریجانی بیان کرد: به نظر من بعد فرهنگی در مبارزه با این گروههای مخرب اهمیت بیشتری از برخوردهای امنیتی دارد لذا شناخت اینها بسیار ضروری است.
وی با اشاره به مسئله علم و فناوری در جهان اسلام گفت: وقتی به مجموعه اختراعات و پیشرفتهای جهان اسلام نگاه میشود تناسب چندانی با ظرفیت جمعیت 25 درصدی آن در سطح جهان ندارد. 1.6 درصد اختراعات دنیا و 6 درصد انتشارات علمی جهان نیز مختص مسلمانان و جهان اسلام است و عمده آن مربوط به سه کشور مالزی، ترکیه و ایران است.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: البته روند 16 ساله فعالیتهای علمی و دانشگاهی و تحقیقاتی در جهان اسلام نشان از یک رشد جهشی دارد به نوعی که در این بازه زمانی تولیدات علمی 8.6 برابر شده و این نشان میدهد آگاهی در سطح کارهای علمی در دانشگاههای کشورهای اسلامی جهش داشته است. این رشد در حوزه کشاورزی 6 برابر، مهندسی 5 برابر، علوم انسانی 10 برابر و علوم پزشکی 7.6 برابر شده است.
وی یادآور شد: این نشان میدهد بعد از یک دوره استعمارزدگی کشورهای اسلامی یک خودباوری و فهم راه درست در توجه به حوزه علم و فناوری حاصل شده است.
سطح مناقشات سیاسی و امنیتی در جهان اسلام بسیار بالاست
لاریجانی بیان کرد: حال در قبال این رشد حاصل شده چگونه باید عمل کرد؟ باید قبول کرد سطح مناقشات سیاسی و امنیتی در جهان اسلام بسیار بالاست و در ضمن فشار کشورهای قدرتمند گاهی مانع از این رشد علمی میشود. به نظر میرسد باید مسیر ارتباطات دانشگاهی و علمی در جهان اسلام کاملاً از مناقشات سیاسی مجزا شود. تعاملات دانشگاهی در عین رشد دادن ملتها خودش میتواند بستر دیپلماتیک خوبی باشد که لازم است عمیقتر شود. این هم به نفع کشورهای منطقه است و هم یک نگاه درازمدت است.
رئیس مجلس اظهار کرد: وقتی اساتید و دانشجویان در کشورهای اسلامی با هم مأنوس شوند، روحیه سیاسی ملایمتری نسبت به هم پیدا میکنند و فهم مشترک بیشتری پیدا میکند و این در درازمدت کمک میکند که بر روی مناقشات سیاسی و امنیتی تأثیر بگذاریم، لذا از این جهش علمی باید حسن استفاده کرد.
وی ابراز کرد: تحقیقات نشان میدهد که به طور متوسط هر کشور مسلمان حدود 0.3 درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا را تصاحب کرده که مجموع کشورهای اسلامی 14.9 درصد از تولید ناخالص داخلی دنیاست. این آمار نشان میدهد که در میانمدت این کشورها به طور متوسط حدود 4.1 درصد رشد داشتهاند. این کشورها عمدتاً با کسری بودجه متوسط 3 درصد مواجهند و صادرات آنها نیز به طور متوسط حدود 6.5 درصد رشد داشته است. علیرغم سهم بالای کشورهای اسلامی در حوزه انرژی که حدود 75 درصد است نشان میدهد، این حوزه نیاز به یک تحول جدی دارد و از ظرفیتهای خود به نیکی استفاده نکردهاند.
لاریجانی تصریح کرد: البته تحقق این مسئله و استفاده از ظرفیتهای اقتصادی کار سادهای نیست به ویژه اینکه یک ضلع آن مربوط به تدابیر اقتصادی است که به حکمرانان ورزیده نیاز دارد و یک وجه آن نیز به رفتارهای ویرانگر قدرتهای بزرگ برای تسلط بر منابع انرژی کشورهای اسلامی مربوط میشود و اینها مانع از آن میشود که این کشورها در مسیر پیشرفت اقتصادی درست قرار بگیرند.
وی با اشاره به اهمیت مقوله تجارت میان کشورهای اسلامی گفت: مجموع آمارها نشان میدهد که حدود 20 درصد از کل تجارت این کشورها به روابط تجاری بین خودشان است و این بیانگر آن است که کشورهای اسلامی توجه بیشتری به کشورهای غیر اسلامی دارند. یک مقدار از این مسئله طبیعی است و به خاطر مسئله فناوری است. مقدار دیگر هم به خاطر بعد جغرافیایی است اما نه باید بازهم حجم تجارت در این حد باشد. این نشان میدهد سمتگیریها نادرست است یا اینکه قابلیتهای همدیگر را نمیشناسند.
لاریجانی بیان کرد: من بر روی نقص درک کشورها از قابلیتهای همدیگر تأکید دارم و شناسایی از ظرفیتهای همدیگر را ندارند و به صرف آشنایی یا فشار کشورهای دیگر به سمتهای دیگر میروند. علاوه برخی فشارهای بینالمللی نیز در این میان مؤثر است. اخیراً شاهد بودید در ریاض همایشی برگزار شد و آقای ترامپ برای اینکه در آن همایش حضور پیدا کند 110 میلیارد دلار طلب کرد و این تجارت جنس امروزی است ولی معنایش این است که باید به طرف دیگری حرکات اقتصادی خود را سوق بدهید.
وی اظهار کرد: اما عامل فشار بیرونی نباید مانع روابط تجاری بین کشورهای اسلامی شود. در این مسیر سنگلاخ و مشکلات وجود دارد ولی باید در فهم ظرفیتهای اقتصادی کشورها فکر کرد. عامل رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی و همبستگی در بازار و تجارت از مقولات مهمی است که شاید باید از ائتلاف مجموعههای کشورهایی که در این محدوده توانمندتر هستند شورع کرد و بعد آن را بسط داد.
رئیس مجلس افزود: وقتی به کارنامه سازمان همکاریهای اسلامی و بانک توسعه اسلامی نگاه میشود میبینیم با آیندهای که دنبال میکردند فاصله بسیار زیادی دارد و خیلی موفق عمل نکردند. با همین تجربهها به منزله یک ایده میتوان گفت اگر کشورهایی که قرابت فکری بیشتری دارند و حکمرانان آنها توجه بیشتری به این امر دارند مانند ترکیه، مالزی، ایران و عراق؛ پایه اولیه ارتباطات تجاری بیشتر با هم را ایجاد کنند و این را سامان دهند و بعد به مرور سایر کشورها به آن بپیوندند. این شاید بتواند یک فضای جدیدی را برای ارتباطات اقتصادی بین کشورهای اسلامی فراهم کند.
لاریجانی در ادامه به مسئله امنیت در جهان اسلام اشاره کرد و گفت: این مسئله هم از اهمیت فوقالعادهای برخودار است و هم از مشکل بزرگتر. دخالتهای امریکا در مسائل منطقه بسیار زیاد و بیمحابا شده و هم تحرکاتی که با برخی کشورهای منطقه در زاد و ولد تروریسم به راه افتاده به مسئله بزرگی تبدیل شده و کاملا برخی کشورها را به مسائل داخلی درگیر کرده و ضربههای زیاد اقتصادی وارد کرده است.
وی تأکید کرد: بخشی از این مشکل به خاطر ناشیگری است که برخی کشورها به منازعات منطقهای دامن میزند و بخش دیگر مربوط به ندانستن برخی کشورهای بزرگ است که وارد میشوند و مشکلات بزرگ ایجاد میکنند. برای نمونه زمانی که صدام به دنبال حمله به ایران بود میخواست از ظرفیت ضد انقلاب و گروههای سلطنتطلب استفاده کند و در این راستا جلسهای در بغداد گذاشتند. در آن جلسه بیان شد که ما میخواهیم ظرف چند روز آینده به ایران حمله کنیم و ظرف دو سه هفته هم تهران را اشغال میکنیم. گروههای ضد انقلاب خوشحال شدند و گفتند ما هر نوع کمکی میکنیم.
لاریجانی ادامه داد: اما سران یکی از این گروههای مخالف جمهوری اسلامی ایران به عراقیها گفت شما راه اشتباهی را میروید و ایرانیها را نشناختید و ضمنا (امام) خمینی را هم نشناختید اگر شما به ایران حمله کنید این پیشبینیتان در گرفتن دو سه هفتهای ایران اشتباه از آب درخواهد آمد و ایرانیها جلوی شما میایستند و وقتی شما فشار را زیاد کنید متحدتر میشوند و حتی اگر شما هر کاری بکنید که تهران را بگیرید این آقای خمینی که من میشناسم حاضر است به مازندران برود و همه را بسیج کند و یکی یکی زمینهایی که گرفتید را پس بگیرد.
وی تصریح کرد: البته آنها این توصیه را گوش نکردند اما این یک تحربه بود. وقتی کشورهای داخل منطقه با فشارها و چراغ سبز امریکا به ایران حمله کردند و هفت هشت سال هم ایران و هم خودشان را درگیر کردند و از منابع خود نیز مصرف کردند، اما آیا برای آنها حاصلی داشت؟
رئیس قوه مقننه با اشاره به خاطرهای از ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان سعودی، گفت: او فرد بسیار عاقلتری از حاکمان فعلی بود. ارتباطات نزدیکی با او برقرار شد و او هم فرد نسبتا آشنایی با مسائل منطقه بود و دامنه بحثها و همکاریهای ما در مسائل منطقهای تا حدی به پیش رفته بود. یکی از مسئولان امنیتی رده بالای عربستان که ما در مسائل مختلف از جمله عراق و لبنان گفتوگو میکردیم به من گفت ما دو اشتباه در مورد ایران و در منطقه انجام دادیم؛ یکی اینکه طالبان را به وجود آوردیم و یکی اینکه چهل میلیارد دلار به عراق کمک کردیم که در جنگ به ما ضربه بزند و حالا پشیمانیم.
لاریجانی اضافه کرد: یعنی جنس یک رفتار نااهلانه در حوزه مسائل سیاسی و امنیتی که برخی کشورها با سهلاندیشی و برخی کشورهای بزرگ با ندانستن شرایط فرهنگی و سیاسی منطقه با زور نظامی میخواستند انجام دهند به اینجا رسید که عوامل اصلی آن به ما گفتند پشیمان شدند. در حالی که میلیاردها دلار پول برای یک مسئله ضد امنیتی در منطقه که به ضرر خودشان هم تمام شد خرج کردند، چون صدام پس از ان به کویت حمله کرد و بعد هم قصد کرد بخشی از سرزمین عربستان را بگیرد. پس تشخیصشان در موضوع اشتباه بود.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه سیاستش این نبوده که به کشوری تجاوز کند و در این تاریخ چهل ساله چه زمانی ایران به کشوری تجاوز کرده؟ حتی به کشورهایی که دشمنی کردند نیز تجاوز نکرد. پس از جنگ مگر ایران تلافی کرد؟ چرا؟ چون نظام جمهوری اسلامی ایران یک استراتژی روشنی دارد که دنبال تلافی کردن نبود و میخواست حالا آنها که متوجه اشتباه خود شدند از این مسیر عبور کند و آن را پایه همکاری قرار دهد.
لاریجانی یادآور شد: اما آیا این نااهلی پایان پذیرفت و این عدم توجه به ساختار فکری در این منطقه تمام شد؟ به نظر من این مانند صحبت هگل است که میگفت تاریخ دوبار تکرار میشود. امروز در شرایطی هستیم که مشکلات امنیتی در مناطق اسلامی در اوج خودش است و به طور مستمر تکرار میشود. در عراق ورود کردند و خسارت زدند و آن را محل رشد جریانات تروریستی کردند و بعد به حوزه سوریه حمله کردند. ممکن است به وجود امدن این گروههای تروریستی با پول و طراحی امنیتی انجام شود اما هدایت آنها دیگر دست شان نیست. همین کار را در افغانستان نیز کردند و بعد داعش را به وجود آوردند که از کنترلشان خارج شد و تصمیم گرفتند که آن را سرکوب کنند.
رئیس مجلس تأکید کرد: این تکرار نشان میدهد که هنوز آن اهلیت لازم برای فهم جهان اسلام در میان قدرتها وجود ندارد و یا درک درستی از مسئله ندارند. بسیاری از متفکران فلسطینی و شرقشناسان در این باره آثار خوبی دارند که چرا غرب این نزاع را با کشورهای اسلامی راه انداخته است.
وی افزود: یکی از محققان که کارهای خوب و بدیعی در اینباره کرده اینگونه بیان میکند که خلق واژه غرب و شرق از سوی غربیها برای این است که یک «دیگری» را در ذهن خوشان سامان دهند. اما غرب چه نفعی از ادامه این مسیر میبرد؟ ممکن است برای هوسرانی در مسئله انرژی باشد. اما اگر عاقلانه رفتار کنید قرار نیست این کشورها انرژی را در دریا بریزند. اما شما تحکم میکنید و احترام نمیگذارید و این مشکل اساسی است.
لاریجانی با اشاره به رفتار توهینآمیز ترامپ نسبت به عربستان گفت: او بعد از آنکه از سعودیها پول کلانی اخاذی کرد با کمال پررویی گفت اگر ظرف دو هفته ما شما را نگه نداریم از بین میروید و آنها را تحقیر کرد. این مقوله تحقیر کشورهای اسلامی عاملی برای کینهورزی در میان جوانها شده است. شما هم مال کشورها را تلکه میکنید و هم آنها را تحقیر میکنید. جوانان منطقه رشد کردهاند و ارتباطات طوری گسترش یافته که لحظه لحظه در جریان مسائل هستند و خودشان را با دیگران مقایسه کنند و نمیتواند این تحقیر را تحمل کنند و ما مجددا امروز با این نوع حاکمان جدید در امریکا مواجه هستیم.
رئیس مجلس اظهار کرد: در موضوع ایران میبینیم که تحریم ایران را با چه آب و تابی نقل میکنند. خودتان درخواست مذاکره کردید و آقای اوباما دو بار برای مذاکره در مسئله هستهای و سایر موضوعات تقاضای مذاکره کرد. نظام جمهوری اسلامی هم گفت اگر این شروط را رعایت میکنید ما مذاکره میکنیم. مذاکره کردیم و بعد از دو سال به توافق رسیدیم، اما چطور از این توافق خارج میشوید.
وی با عجیب و غریب خواندن ترامپ گفت: او هر روز در حال خروج از یک توافقنامه بینالمللی است. چنین موجودی آیندهنگر نیست هرچند میگوید «فقط امریکا». او فقط نوک بینیاش را میبیند اما تمام ساختارهای بینالمللی را به هم ریخته و یک بیاعتمادی بزرگ در دنیا نسبت به امریکا به وجود اورده است. در ضمن تحریم اقتصادی که بیشتر از جنگ نیست. ملت ایران در جنگ ایستادند و نگذاشتند شما سرزمینشان را بگیرید و معلوم است در این قضیه جلوی شما میایستند. شما میخواهید به قیمت تحقیر و از بین بردن استقلال ملت ایران حرف خود را به کرسی بنشانید. اگر حرف حسابی داشتید بیان میکردید. مگر در برجام شورای مشترک وجود ندارد میامدید حرف خود را در آنجا میزدید چرا یکجانبه خارج شدید و بعد شروع به تیراندازی کردن کردید؟
لاریجانی تصریح کرد: ما در مقابل اینها راهی جز مقاومت نداریم و ایرانیان هم این را درک میکنند و البته شما را هم پشیمان میکنند. ایرانیان مجبور به مقاومت و دفاع از خود هستند و هم شما خسارت میبینید و هم مشکلات منطقهای خود را زیاد میکنید. البته برخی کشورهای منطقه باید حواس خود را جمع کنند و اینوطر نیست برخی تحرکات آنها را فراموش کنیم و به حساب آنها میگذاریم ولی حرف حساب به گوش آنها نمیرود.
رئیس قوه مقننه ادامه داد: ما در مسئله امنیت چنین مشکلاتی در منطقه داریم که تروریسم درست میکند و بعد پشیمان میشوند و میخواهند آن را سرکوب کنند. از طرفی به تحرکاتی در شرق و غرب ایران دامن میزنند تا در شرایط تحریم برخی کشورهای همسایه را باردار کنند تا صدماتی به ایران بزنند. البته این اقدامات بیپاسخ نمیماند و توفیقی هم تاکنون نداشتهاند. مقصودم این است که امنیت پایه توسعه کشورهاست. وقتی در کشورهای اسلامی ناامنی را گسترش میدهید نمیتوانند توسعه پیدا کنند. مگر فاجعهای که در سریلانکا رخ داد اقدام کوچکی است یا اقدامات شنیع سعودیها مانند گردن زدن و اعدام 37 نفر مسلمان مگر کم فاجعهای است و مسلمانان نمیتوانند این رفتارها را درک کرد. همان اندازه که قتل فجیع خاشقجی ابعاد بینالمللی پیدا کرد این اعدامها هم به همینگونه است.
وی اظهار کرد: این رفتارها عاقلانه نیست. شما کشور اسلامی هستید و مکه و مدینه در کشور شماست، چرا از این وزنتان استفاده نمیکنید؟ چه چیزی از جان جهان اسلام میخواهید؟ میگویند ایران رقیب ماست. مگر ما جای کسی را تنگ کردهایم، شما هم فعال باشید. به شما عرض کنم چندین بار در طول این تاریخ چهل ساله، جمهوری اسلامی دست دوستی به سعودیها داده است . برخی از آنها که عاقلتر بودند جلو آمدند و کارها پیش رفت ولی برخی از آنها نمیفهمند و نمیدانیم دنبال چه هستند. این هم به خودشان و هم به کشورهای اسلامی ضربه میزند و هم ابزاری شده که کشورهای بزرگ دنیا از آنها اخاذی کنند.
لاریجانی بیان کرد: هیچوقت ما نخوانستیم راه را برای مذاکره با اینها مسدود کنیم و ما تعلق خاطر داریم که کشورهای اسلامی با بنیهای که دارند کنار هم باشند و وقت و انرژی خود را صرف درگیری نکنند. از نگاه جمهوری اسلامی راه باز است اما خودشان خیالات و نظم دیگری را در سر دارند. این رفتاری که امریکاییها و برخی کشورهای منطقه دارند یک نفرت عمومی و پایدار را در جوانان به وجود میاورد و این در ذهن انها باقی میماند.
وی یادآور شد: یک خانواده افغانی که در هنگام عروسی مورد بمباران امریکاییها قرار میگیرد هیچگاه آن را فراموش نمیکند. از این حوادث و کشتارها کم نداریم در گزارشی از رفتار امریکاییها در عراق آمده بود که یک میلیون کشته و زخمی در عراق پس از ورود امریکا به این کشور نصیب ملت عراق شده بود. خانواده این افراد آیا این جنایات را فراموش میکنند. خودتان با دست خودتان یک نفرت بزرگ را از خودتان به وجود آوردهاید و کشورهای همراه اینها نیز چنین حالتی دارند.
رئیس مجلس اظهار کرد: لذا مسئله امنیت برای جهان اسلام بسیار مهم است و همه باید تلاش کنند که متانت در رفتار سیاسی و امنیتی در کشورهای منطقه بماند. برخی موضوعات هم صرفاً مربوط به جهان اسلام نیست و مسائل جهانی است مانند مسئله محیط زیست. خروج امریکا از توافق آب و هوای پاریس باعث شده که نظامات بینالمللی در این زمینه ضربهپذیر شود.
لاریجانی تأکید کرد: متأسفانه اتحادیه اروپا نشان داد که وزن کافی برای نگهداری این معاهدات ندارد هر چند صحبت میکنند، اما در موضوعات مختلف مشاهده نشد که بایستند و موضوعی را محقق کنند چه در معاهداتی که امریکا خارج شده و چه در توافق هستهای فقط ماندهاند. بارها تماس گرفتند و گفتند ما پشت این توافق هستیم اما رفتار عملی خاصی ندیدیم. این نشان میدهد اتحادیه اروچا به دلیل وابستگی اقتصادی و یا هر دلیل دیگر قدرت حل این مسائل را در صحنههای بینالمللی ندارند. شاید در آینده کشورهایی در آسیا این قدرت را پیدا کنند و با ظرفیتی که دارند این خلأ را پر کنند.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد که این همایش چالشهای مهم جهان اسلام را با توجه و دقت کافی و وافی بررسی کند و نتایج خوبی برای همه کشورها داشته باشد.
انتهای پیام