دلایل افت فضای قرائت قرآن در کشور/ جامعه قرآنی؛ حلقه اول اجرای بیانیه گام دوم
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ در نشست هماهنگی طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن کریم بر افت و ضعیف‌تر شدن فضای قرائت قرآن کریم در کشور تأکید و یکی از مهمترین دلایل آن، نبود مکان تلاوت قرآن کریم به میزان کافی اعلام شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست هماهنگی طرح کرسی‌های تفسیر و تلاوت قرآن کریم بعدازظهر امروز 21 خردادماه با حضور مهدی قره‌شیخ‌لو، رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم و جمعی از قاریان حاضر در این طرح برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدجواد موسوی درچه‌ای، قاری و مدرس قرآن کریم به تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید پرداخت و پس از آن مهدی قره‌شیخ‌لو، رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم به بیان سخنانی پرداخت.
وی در ابتدای سخنان خود به پشت سر گذاشتن چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی اشاره و اظهار کرد: در طی این چهل سال، فعالیت‌های قرآنی زیادی صورت گرفته است که با گذشته قابل قیاس نیست و باید قدر زحمات تمام کسانی را که در این سال‌ها در قالب‌های مختلف تلاش کرده‌اند، بدانیم. با وجود تمام توسعه‌ای که در امور قرآنی صورت گرفته است، اما با نقطه مطلوب و انتظاری که از نظام جمهوری اسلامی می‌رود، فاصله بسیار زیادی وجود دارد.
وی در ادامه به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و افزود: در این بیانیه نکات خاص و ویژه‌‌ای وجود دارد که نقشه راه جمهوری اسلامی در تمامی حوزه‌ها اعم از اقتصادی و فرهنگی و ... است و اگر به آن توجه جدی شود، شاید بسیاری از مسائل و مشکلات برطرف شود.
قره‌شیخ‌لو بیان کرد: در بخشی از این بیانیه به فاصله وضعیت موجود و مطلوب پرداخته شده و تصریح شده است که برای رسیدن به آینده مطلوب باید گذشته خود را به خوبی بشناسیم. ما در چهل سال گذشته اشتباهاتی حتی در حوزه قرآن داشته‌ایم که باید آن را بپذیریم و در راستای اصلاح این اشتباهات گام برداریم. نکته دیگر در این بیانیه تأکید معظم له بر مدیریت و کار جهادی است. من معتقدم اگر بخواهیم اتفاقی رخ دهد و حرکت روبه جلویی داشته باشیم، باید کار و مدیریت جهادی داشته باشیم. جریان کمک به سیل‌زدگان اخیر یکی از نمونه‌های فعالیت جهادی بوده است.
الگوگیری از مردمی شدن عزاداری محرم در عرصه فعالیت‌های قرآنی
رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم یکی دیگر از نکات مورد تأکید در بیانیه گام دوم را استفاده از ظرفیتهای مردمی بیان کرد و گفت: تا عموم مردم در یک موضوع بسیج نشوند، باز هم آن حرکت جهادی اتفاق نخواهد افتاد. ما در ماه محرم شاهد مشارکت همه‌جانبه مردم در برپایی مراسم عزاداری هستیم و همه چیز را مردم تقبل می‌کنند. اگر روزی ظرفیتی ایجاد شود و شبیه این اتفاق در ماه مبارک رمضان برای قرآن اتفاق بیفتد و مردم برای احیاء قرآن کریم بسیج شوند، آن موقع می‌توانیم بگوییم بسیج اتفاق افتاده است. همیشه این الگو در ذهن ما وجود دارد که آیا می‌شود چنین اتفاقی در زمینه قرآنی نیز اتفاق بیفتد یا خیر؟ من اعتقاد دارم اگر زیرساخت‌ها و مقدمات فراهم شود، می‌توان به این اتفاق رسید.
جامعه قرآنی حلقه اول اجرایی‌سازی بیانیه گام دوم
وی در ادامه صحبت‌های خود در این نشست با بیان اینکه در بخش دیگری از بیانیه گام دوم انقلاب بر توسعه معنویت و نیاز جامعه به اخلاق تأکید شده است، اذعان کرد: در دهه شصت در زمان اجرای برنامه قرآنی به راحتی می‌توانستیم مردم را به راحتی جذب کنیم، اما در حال حاضر رقبا با ابزارهای بسیار پیشرفته و به روز بیشتر از همیشه به صحنه آمده است و در جایی که شبانه‌روز دشمنان در حال برنامه‌ریزی برای انحراف جوانان هستند، توسعه اخلاق و معنویت در جامعه می‌تواند مؤثر واقع شود. مقام معظم رهبری همچنین در این بیانیه، استفاده از نیروهای جوان در حوزه‌‌های مختلف و نیز مبارزه با فساد در قالب‌های مختلف را مورد تأکید قرار داده‌اند.
قره‌شیخ‌لو با تأکید بر اینکه بیانیه گام دوم انقلاب نکات مهم بسیار زیادی دارد، بیان کرد: قاعدتاً اگر می‌خواهیم بخش اعظمی از این نکات محقق شود، در سایه توسعه فرهنگ قرآن خواهد بود. هرچه فرهنگ قرآن به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی توسعه پیدا کند، این خواسته‌‌ها برآورده خواهد شد. توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی باید منجر به انس بیشتر مردم با قرآن کریم شود. متأسفانه بدنه عمومی جامعه انس مستمری با قرآن کریم ندارد. انس با قرآن در مناسبت‌‌های مختلف نوسان دارد، در صورتی که این فرهنگ باید در طول سال جاری باشد. در این موضوع ابزار بسیاری نقش دارند که رسانه‌‌ها و فضای مجازی از جمله مهمترین آنها هستند.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم با تأکید بر اینکه انس با قرآن نیازمند سه مرحله است، گفت: مرحله اول قرائت ظاهری است که بسیاری هم همین موضوع را زیر سؤال می‌برند. اینکه قرآن کریم دستور مستقیم می‌دهد هرچقدر مقدور است قرآن را بخوانیم، به این معنی است که با ظاهر قرآن انس داشته باشیم. در سال 95 یک کار تحقیقاتی بر روی طیف‌های مختلف مردم انجام دادیم که از بین 1200 نفر تنها دو درصد می‌توانستند قرآن را ساده و روان قرائت کنند و این باعث تأسف است.
وی با بیان اینکه فراهم شدن سه مرحله قرائت قرآن، فهم قرآن و عمل به قرآن با هم باعث انس فرد با قرآن کریم می‌شود، گفت: جمعیت قرآنیان که به عنوان یک جامعه مطرح است، در ایجاد این فرهنگ و کم کردن این فاصله در حلقه اول قرار دارد.
چگونگی شکل‌گیری یک طرح
قره‌شیخ‌لو در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بیانات مقام معظم رهبری در مورد برپایی کرسی‌های تلاوت و تفسیر قرآن کریم اشاره کرد و گفت: بعد از طرح این بیانات، تصمیم گرفتیم تا طرح برگزاری کرسی‌های تلاوت و تفسیر قرآن کریم را برگزار کنیم، برای این کار با همکارانمان در مرکز امور رسیدگی به مساجد نشست‌هایی را برگزار کردیم تا چنین طرحی اجرایی شود. پیشنهاد داده شد تا به مناسبت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، 40 مسجد که دارای برخی ویژگی‌های شاخص‌‌هستند، انتخاب شوند.
وی با بیان اینکه قصد اینکه این کار را تبدیل به یک کار سازمانی کنیم، بیان کرد: سازمانی شدن طرح‌‌ها باعث می‌شود تا اگر منابع مالی بود، آن طرح اجرا شود و اگر منابع مالی با محدودیت مواجه شد، آن طرح نیز متوقف شود. لذا تلاش داریم تا این طرح سازمانی نباشد و ادامه داشته باشد.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم افزود: هماهنگی‌‌های این طرح صورت گرفته و پیشنهاد داده شد در این مساجد هر دو هفته یک بار کرسی‌های ثابت تفسیر و تلاوت قرآن کریم را داشته باشیم. باید ببینیم توان اینکه این کار به یک فعالیت ماندنی و ماندگار تبدیل شود، وجود دارد یا خیر. قطعاً اگر ظرفیتهای دیگر به کمک بیاید، این طرح موفق خواهد بود.
عمده گلایه قاریان در استان‌ها
قره‌شیخ‌لو با اشاره به اینکه در سفر به استان‌ها با گلایه‌‌های بسیاری از قاریان استانی مبنی بر نبود ظرفیتی برای ارائه توانمندی‌هایشان مواجه است، گفت: قاریان در استان‌ها این گلایه را همیشه داشته‌اند که جایگاهی برای ارائه توانمندی خود ندارند. این در حالی است که در سال‌‌های گذشته بسیاری از مسابقات در مساجد برگزار می‌شد، برخی مواقع در یک ماه چندین مسجد در یک محله مسابقه قرآن برگزار می‌کردند، اما اکنون این‌گونه نیست و همه به دنبال فعالیت مراکز دولتی هستند.
افت فضای قرائت قرآن در کشور
وی با تأکید بر اینکه هرچه رو به جلو می‌رویم، فضای قرائت قرآن در کشور ضعیف‌تر می‌شود و افت پیدا می‌کند، گفت: علت این رویداد کمبود و کمتر شدن مکان‌‌هایی است که بتوان در آن تلاوت ارائه داد. در حال حاضر حرم حضرت عبدالعظیم(ع) است که به صورت مستمر جلسات انس با قرآن را برگزار می‌کند. دستگاه‌‌ها و دوستان قرآنی تکلیف دارند که پای کار بیایند و برای اعتلای این فرهنگ تلاش کنند.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم با اشاره به اینکه اگر بتوانیم این مساجد را به خوبی پیشتیبانی کنیم، این کار تبدیل به فرهنگ خواهد شد، گفت: البته در حال حاضر هم جسته و گریخته جلسات و کرسی‌های تلاوت قرآن کریم برگزار می‌شود که امیدواریم با کمک قاریان حاضر در این طرح، این کرسی‌ها گسترش بیشتری پیدا کند و در ادامه نیز در سراسر کشور اجرایی شود.
اجرای طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن در 40 مسجد
در بخش دیگری از این نشست، حجت‌لاسلام والمسلمین علیرضا جدیدی، معاون جذب و آموزش مرکز رسیدگی به امور مساجد نیز به بیان سخنان کوتاهی به بیان روایتی در مورد اهمیت قرائت قرآن کریم پرداخت و گفت: ما در استان تهران بیش از 3500 مسجد داریم که از این بین 2500 مسجد فعال هستند، از این بین 40 مسجد قرآنی انتخاب شده است تا به عنوان میزبان طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن کریم باشند.
وی با اشاره به اینکه این ظرفیت وجود دارد که طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن کریم به صورت هفتگی نیز اجرایی شود، افزود: همان‌گونه که گفته شد، در برخی موارد شاهد کمبود مکان برای اجرای کرسی تلاوت هستیم، لذا مرکز رسیدگی به امور مساجد با تمام توان و امکانات در خدمت این طرح خواهد بود.
در ادامه این نشست برخی از قاریان حاضر در این نشست به بیان نقطه نظرات خود در مورد این طرح پرداختند که اهتمام ائمه جماعات بر برگزاری کرسی تلاوت در مساجد، ادامه‌دار بودن چنین طرح‌هایی و سازمانی نکردن آنها، بها دادن به جوانان و استفاده از ایده‌‌های آنها، استفاده از قاری ثابت در چنین برنامه‌‌هایی و مواردی از این دست برخی از مهمترین مطالب مطرح شده بود.
گزارش تصویری این مراسم را اینجا ببینید.
انتهای پیام
وقتی وزارت علوم ادعا میکنه به دلیل نداشتن بودجه مرحله منطقه ای مسابقات قرآنشو حذف میکنه و نتایج رو بر اساس همون مرحله دانشگاهی و دو سوم ظرفیت هرسال اعلام میکنه توقع دارید جوانان جذب قرآن بشن. 
