Evolusi asas istilah "Fiqh" dalam budaya Islam
Fiqh (فقه) adalah salah satu perkataan yang telah melihat banyak evolusi konsep sepanjang sejarah dan sekurang-kurangnya tiga atau empat evolusi telah berlaku dalam maknanya dan sewajarnya definisinya telah berubah. Istilah ini telah mewujudkan budaya dan menentukan agenda masyarakat. Satu ayat yang mendalam telah dipetik daripada Confucius, iaitu; "Saya akan memulakan reformasi di negara saya dengan memperbaharui kata-kata, kerana sehingga kata-kata itu direformasi, tidak ada pembaharuan lain yang akan berkesan di negara ini".
Ini adalah masalah yang kita hadapi dalam sejarah kita bahawa konsep telah berubah dan apabila konsep berubah, agenda masyarakat berubah. Sebagai contoh, perkataan "استاذ" ustaz dahulunya hebat, tetapi sekarang, kepada siapa ia dirujuk sebagai "استاذ". Sememangnya istilah perubahan ini berkesan dalam budaya masyarakat.
Terjemahan pertama bagi maksud perkataan "fiqh" ialah daripada makna tersurat kepada makna idiomatik; Maksudnya, dalam perkataan "fiqh" ditakrifkan sebagai "kefahaman dan ilmu yang mendalam", tetapi perkataan ini telah memperoleh makna "ilmu agama yang mendalam".
Selepas beberapa abad, perkataan "fiqh" dipindahkan daripada ilmu agama kepada "ilmu peraturan" dan cabang agama. Lama kelamaan, ilmu cabang agama dipindahkan kepada ilmu cabang agama spesial individu. Ini adalah perubahan yang telah berlaku.
Apabila perkataan fiqh dipindahkan daripada makna literal - bahasa kepada makna idiomatik - istilahi, ia terlebih dahulu merangkumi semua ilmu agama. Ilmu agama terdiri daripada tiga bahagian dan fiqh diterapkan pada kesemuanya. Bukan sahaja dalam perkataan, tetapi juga dalam kitab dan hadis. Apabila perkataan fiqh digunakan dalam hadis, ia termasuk akhlak dan kepercayaan dan bukan sahaja dikhaskan untuk ketetapan - hukum.
Kesan daripada transformasi konsep ini harus dipertimbangkan. Kesan pertama daripada transformasi ini ialah kepusatan aspek praktikal dalam ajaran agama; Iaitu, keaslian yang meliputi semua aspek agama telah diterapkan kepada satu cawangan sahaja. Sedikit demi sedikit, kepercayaan, pandangan dunia dan etika mendapat tempat sampingan, malah di hauzah dan sekolah agama, ia menjadi pilihan dan kursus pilihan, sedemikian rupa sehingga hari ini seseorang boleh menjadi mujtahid, tetapi tidak tahu membaca Al-Quran.
Perubahan konsep ini menyebabkan dua bahagian agama dilupakan di antara tiga bahagian pendidikannya, yang sepatutnya dipahami bersama secara utuh konsep agama ini untuk kebahagiaan manusia, malah dinilai sebagai sampingan dan seremoni upacara keagamaan, yang justeru menjadi makna aslinya adalah cabang praktikal agama.
Wabak besar yang melanda masyarakat dengan cara ini ialah orang beralih kepada penampilan - zahiriah. Adakah kriteria agama masyarakat berdasarkan rupa ini? Hadis mengatakan jika ingin menguji agama seseorang, ukurlah tahap kebenaran dan amanah seseorang.
Penampilan zahiriah adalah penting, tetapi bukan kriteria.
Satu lagi bencana yang berlaku ialah mengurangkan rasa kasih dan sayang dalam kalangan masyarakat. Hak-hak menjadi kering dan hanya mengatakan bahawa garis ini adalah antara anda dan saya dan tiada siapa yang harus melintasinya.
Pastinya kita tak boleh hidup macam ni. Hidup dalam masyarakat yang tidak ditadbir dan hanyahanya berlandaskan undang-undang dan perundangan, natijahnya masyarakat memerlukan akidah dan etika untuk menyuntik kasih dan sayang antara mereka.
Idea ini telah diberikan oleh Syahid Sadr (untuk menghapuskan kesan daripada perubahan ini) adalah dengan mempertimbangkan semula cara baru dalam kita mengemukakan makna fiqh yang sama seperti yang kita ada mengikuti makna awalnya.
• Syahid Sadr: Seyyed Muhammad Baqir Sadr (سید محمدباقر صدر) adalah seorang ahli perundangan, prinsip, mujtahid, ahli falsafah, pemikir, Marja Taqlid seorang inovator dan ahli teori Syiah dan ahli politik Iraq yang dilahirkan pada tahun 1313HQ (1935 M) pada bandar Kazimain (کاظمین).
* Petikan daripada kata-kata Muhsen Esmaili (محسن اسماعیلی), seorang profesor di Universiti Tehran, dalam mesyuarat khusus "Perkembangan sejarah konsep fiqh dan kesan pemisahan etika daripadanya".
