Hasan Chalabi dan Rasa Inskripsi di Masjid-Masjid Dunia
Laporan IQNA; Allahyarham Hasan Chalabi «مرحوم حسن چلبی», seorang penulis khat dan artis Turki, dianggap antara tokoh terkemuka dunia dalam seni kaligrafi Islam. Beliau digelar "Syeikh Ahli Kaligrafi" bhs.Farsi "Syeikh Khusynewisi" «شیخ خوشنویسان» kerana tulisannya di masjid-masjid besar di beberapa benua. Beliau meninggal dunia di Istanbul pada hari Isnin (16 Mac 2025) pada usia 88 tahun, meninggalkan warisan seni yang berkekalan.
Kemasyhuran Chalabi telah melangkaui sempadan Turki dengan koleksi dan pameran kaligrafinya, dan inskripsinya untuk masjid.
The Washington Post telah memuji beliau sebagai salah seorang yang paling terkenal dalam gaya kaligrafi Uthmaniyyah klasik.
Dia menyebarkan kemasyhurannya di luar Turki dengan menghiasi banyak masjid terkenal di dunia dengan kaligrafi Al-Quran. Karya kaligrafinya, inskripsi masjid, dan pameran membawanya kemasyhuran antarabangsa.
Setelah melatih hampir 100 pelajar di seluruh dunia, Chalabi dikenali sebagai pakar kaligrafi Turki kontemporari paling berpengaruh selepas Hamid Aytak «حمید آیتک», dan telah meninggalkan legasi yang berkekalan dalam kaligrafi Islam. Muhammad Zakaria «محمد زکریا», seorang ahli kaligrafi Amerika yang merupakan salah seorang pelajar terkemuka Chalabi, telah mengekalkan warisannya dengan mengajar dan bersyarah di Amerika Syarikat dan Timur Tengah.
Hasan Chalabi dilahirkan pada tahun 1937 di kampung Ince, Daerah Ulut «اولتو», Wilayah Erzurum «ارزروم». Semasa di bangku sekolah rendah, beliau bukan sahaja belajar membaca dan menulis, tetapi juga menghafal seluruh Al-Quran pada usia dini.
Beliau memulakan seni khat pada usia 24 tahun dan belajar di bawah sarjana terkenal pada masa itu untuk maju dalam bidang ini. Chalabi mempelajari skrip Thuluth «ثلث» dan Naskh «نسخ» di bawah pengawasan Hamid Aytak, dan mempelajari skrip Sutra Parsi «خط تعلیق فارسی» dan Raqe'ah «رقعه» di bawah pengawasan Kamal Batanai «کمال باتانای», dan selepas menguasai skrip ini, dia menerima lesen kaligrafi.
Pada tahun 1954, Chalabi pergi ke Istanbul untuk meneruskan pengajian agamanya. Dia mendaftar di sekolah Uçhbash dan Ginli, di mana dia belajar bahasa Arab dan sains Islam. Pada tahun 1956, beliau dilantik sebagai muazin di Masjid Mehrmah Sultan «مسجد مهرماه سلطان» di daerah Uskudar Istanbul «منطقه اوسکودار استانبول».
Hasan Chalabi mula mengajar kaligrafi Arab pada tahun 1976. Semasa kerjaya profesionalnya, beliau memberikan lesen kaligrafi kepada hampir 100 pelajar dari seluruh dunia, menjadikannya ahli kaligrafi Turki kontemporari paling prolifik selepas gurunya Hamid Aytak. Chalabi menghabiskan masa bertahun-tahun sebagai imam jemaah di masjid ini sehingga dia memutuskan untuk bersara pada tahun 1987 dan menumpukan segala usahanya untuk seni kaligrafi dan mengajar bahasa Arab.
Selepas karya kaligrafi Chalabi menghiasi masjid dan koleksi seni persendirian dan dipamerkan dalam pameran antarabangsa yang terkenal, kemasyhurannya dengan cepat merebak ke luar Turki. Pada tahun 1981, beliau telah mereka logo Pertubuhan Kerjasama Islam di Jeddah, dan pada tahun 1983, beliau dihantar ke Madinah untuk memulihkan inskripsi di dalam Masjid Nabawi «مسجد النبی(ص)».
Pada tahun 1982, Chalabi membuka pameran solo pertamanya di Pusat Penyelidikan Sejarah, Seni dan Budaya Islam di Istanbul. Pameran antarabangsa beliau telah diadakan, termasuk di Kuala Lumpur, Malaysia pada tahun 1984, dan di Jordan pada tahun 1985, atas jemputan Putera Hasan bin Talal «حسن بن طلال».
Pada tahun 1987, beliau mengembara ke Arab Saudi selama setahun, di mana beliau menulis inskripsi Masjid Quba «مسجد قبا», masjid Zhuqiblatain «مسجد ذوقبلتین» di Al-Arabiah dan sebahagian dari kaligrafi masjid Sultan Ahmad Istanbul «مسجد سلطان احمد استانبول» adalah termasuk warisan karya al-marhum.
Pada tahun 1992, Pusat Kebudayaan Islam Malaysia telah menjemputnya untuk mengadakan pameran dan seminar kaligrafi di Kuala Lumpur. Pada tahun 1994, beliau membuka pameran di Kuala Lumpur untuk menandakan ulang tahun karyanya yang ke-30.
Kerjaya seni Chalabi termasuk banyak karya dalam koleksi peribadi, sebagai tambahan kepada projek utamanya, yang termasuk pemulihan inskripsi pada kubah Masjid Sultan Ahmad di Istanbul, tulisan pada kubah Masjid Kherke Sharif di Istanbul «مسجد خرقه شریف », dan kaligrafi bahagian Masjid Jumaat, Masjid Zhuqiblatain, dan Masjid Nabawi.
Chalabi adalah unik dalam seni Thuluth, Naskh, dan Raqe'ah. Inskripsi Masjid Quba dan Masjid Zhuqiblatain di Arabiah, dan beberapa inskripsi Masjid Sultan Ahmad di Istanbul, adalah karya beliau.
Karya beliau yang lain termasuk inskripsi dalaman dan luaran Pusat Perubatan Islam di Kuwait pada tahun 1986, inskripsi masjid di Belanda, inskripsi dalaman Masjid Fateh di Pforzheim «مسجد فاتح در فورتسهایم آلمان», Jerman, pada tahun 1991, inskripsi dinding Masjid Jumaat di Johannesburg, Afrika Selatan «مسجد جمعه در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی», dan inskripsi dalaman Masjidil Haram di Almaty, Kazakhstan «مسجد جامع آلماتی قزاقستان», pada 1999 Kazakhstan. Chalabi meneruskan pembangunan seninya dengan beberapa projek utama, termasuk kaligrafi dalaman Masjid Çamlıca di Türkiye «مسجد جامع چاملیجا» dan Masjid Sri Sundaya «مسجد سری سوندایان» di Malaysia.
Sepanjang 60 tahun kerjayanya dalam seni kaligrafi, pena buluh tidak pernah lepas dari tangannya. Chalabi menerima pelbagai anugerah kerana penguasaan uniknya dalam seni khat, yang paling penting ialah Anugerah Najib Fazel «جایزه نجیب فاضل» di Türkiye dan Hadiah Utama untuk Kebudayaan dan Kesenian daripada Presidensi Turki.
Hasan Chalabi dikenali sebagai "Sheikh of Calligraphers" kerana kemahirannya dan kemasyhuran antarabangsa, yang menjadikannya salah seorang ahli kaligrafi terhebat dalam dunia Islam pada zamannya. Dalam temu bual dengan Anadolu Agency pada 2019, beliau berkata mengenai tajuk itu: "Saya berterima kasih kepada orang ramai atas kasih sayang dan penghargaan mereka, tetapi saya tidak melihat diri saya sebagai seseorang yang telah mencapai status istimewa kerana gelaran ini."
Dia menambah: "Apa yang saya lakukan hanyalah perkhidmatan kepada negara ini dan budayanya, dan ini adalah tugas saya sebagai rakyat. Berkhidmat kepada negara adalah kewajipan setiap individu, dan sejak saya diberi bakat ini, saya menggunakannya untuk berkhidmat kepada masyarakat. Sebab itu saya tidak menganggap diri saya berbeza dengan orang lain kerana kerja ini".
Pada tahun 2020, artis Turki Mehmet Emin Turkman «محمد امین ترکمان» mengubah salah satu karya agung Hasan Chalabi menjadi karya seni yang unik, mengukir frasa "Ini adalah daripada limpah kurnia Tuhanku" «هذا من فضل ربی» (ayat 40 Surah An-Naml) dalam skrip Chalabi pada dinding seluas 130 meter persegi di hadapan Masjid Eskender Pasha di Trabzon. Untuk mencipta karya ini, Turkman menggunakan 6 warna berbeza dan 20 kilogram cat, yang mengambil masa dua setengah hari untuk disiapkan, menghasilkan karya agung yang merupakan gabungan kaligrafi Arab dan grafiti «خط عربی و گرافیتی».
Pada 27 Februari 2019, dokumentari "Seumur hidup di jalan kaligrafi" yang mengisahkan kehidupan mendiang Hasan Chalabi, telah ditayangkan di Pusat Konvensyen dan Kebudayaan Baglarbaşı di Istanbul. Dokumentari ini mengisahkan perjalanan Chalabi dari zaman kanak-kanak ke kemuncak kaligrafi, melalui keluarga, pelajar, dan kawan rapatnya, dan menggambarkan kerjaya seorang artis yang telah meninggalkan karya berharga miliknya di dunia.
4268977
