Ғурур ва худбартарбинӣ

ИКНА - Аввалин зиштии ахлоқие, ки дар офариниш асар гузошт ғурур буд ва аз ин назар сарчашмаи соири разоили ахлоқии дигар низ ҳаст.

Ғурур яке аз разоили ахлоқие аст, ки мӯҷиби азхудбигонагӣ ва ҷаҳл нисбат ба хештан ва дигарон ва фаромӯш кардани мавқеияти фардӣ ва иҷтимоӣ ва ғӯтавар шудан дар ҷаҳл ва бехабарӣ мешавад. Ғурур инсонро аз Худо дӯр мекунад ва ба шайтон наздик месозад, воқеият‏ҳоро дар назари ӯ дигаргун мекунад ва ҳамин амр сабаби хисорат‏ҳои шадиди моддӣ ва маънавӣ мегардад. Афроди мағрур ҳамеша дар ҷомеа манфӯранд ва ба хотири таваққӯи номаҳдудашон гирифтори инзивои иҷтимоӣ мешаванд.

Ғурур сарчашмаи сифоти разилаи дигаре монанди худбартарбинӣ ва такаббур ва уҷб ва худписандӣ ва тарки тавозӯъ ва кина ва ҳасад нисбат ба дигарон ва таҳқири онҳо мешавад. Яке аз авомили аслии ронда шудани шайтон аз даргоҳи Худо «ғурури» ӯ буд ва яке аз илали адами таслим бисёре аз ақвоми пешин дар баробари даъвати Анбиё низ вуҷуди ҳамин сифати накӯҳида дар вуҷуди онон буд.

Аввалин зиштии ахлоқие, ки дар офариниш асар гузошт ғурури Иблис буд. Ӯ иллати сарпечӣ аз саҷда ба ҳазрати Одамро бартар будани ҷинси худ яъне оташ бар гил унвон кард: قَالَ انَا خَيْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِى مِنْ نَارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ (Ааъроф, ояти 12). Бинобар ин метавон гуфт ҳамон гуна, ки пешвои мустакбирони ҷаҳон Иблис аст пешвои мағрурони олам низ ӯст ва ин ду, яъне «ғурур» ва «истикбор», лозим ва малзуми якдигаранд.

Худованд сарнавишти мағруронро дар Қуръон бозгӯ карда то инсон то ҷое, ки метавонад аз ин гуноҳи ахлоқӣ бипарҳезад: وَلَكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (Ҳадид, ояти 14). Қавми Нӯҳ низ яке аз ин ақвоми мағрур буданд: فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلَّا بَشَرًا مِثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ (Ҳуд, ояти 27).

Инсон вақте ба воситаи ғурур фирефта мешавад бояд ба ёд биоварад, ки ҳар кадом аз сифоте, ки ӯ ба онҳо менозад ва бавоситаи он, шаън ва мақоми худро болотар аз соирин медонад, Худованд он сифатро ба шакли номаҳдуде дорад, пас ҷои ҳеҷ ғурур ва худ бузургбинӣ нест.