Раванди тағйироти тафсири Қуръон дар Туркия
Ба гузориши ИКНА, ба нақл аз Мидл Ист Онлайн, Муҳаммад Ал-Ҳаммомсӣ дар гузориши худ тағйироти тафсири Қуръон ва равияҳои гуногуни онро дар Туркияи қадим ва ҷадид баррасӣ кардааст.
Сароғози тағйирот пас аз суқути Усмониён
Баъд аз фурӯпошии Империяи Усмонӣ пас аз Ҷанги Ҷаҳонии Аввал, давлати ҷадиде дар Туркия таъсис ёфт. Бо оғози Ҷумҳурии Туркия, дар ҳама соҳаҳо, аз ҷумла сиёсӣ, таълимӣ ва динӣ, як фаҳмиши нав ба вуҷуд омад, ки кӯшиши иваз кардани фурӯпошии империя ва ҷуброни қафомонӣ буд.
Ин равиши нав, ки асосан дунявиятро таблиғ мекард, динро сабаби қафомонӣ медонист. Онҳое, ки ин фаҳмишро пуштибонӣ мекарданд, саъй намуданд бо назари нави худ динро шарҳ диҳанд, аммо муҳофизакорон бо нигаронӣ ба ин раванд нигоҳ мекарданд.
Пайдоиши тафсирҳо бо дидгоҳи ислоҳотгарона
Бар асоси ин равияҳо, китоби "Мактаби Тафсири Навини Туркия 1995–2020", навиштаи доктор Абдулкарим Сайид Уғлу, тағйироти тафсири Қуръонро дар қарни 20-ум, пеш ва баъд аз суқути империяи Усмонӣ ва таъсиси Ҷумҳурии Туркия таҳти роҳбарии Мустафо Кемол Отатурк шарҳ медиҳад.
Сайид Уғлу дар ин китоб таъкид мекунад, ки инқилоби алифбои лотинӣ, ки ҳамроҳ бо дигар ислоҳоти инқилобӣ пас аз таъсиси Ҷумҳурии Туркия сурат гирифт, таҳаввулоти илмӣ ва фарҳангии амиқеро ба бор овард. Ин дигаргуниҳо ба зуҳури осори нави тафсирӣ бо дидгоҳи ислоҳотгарона ва навоварона дар Туркия оварданд. Навиштани тафсирҳои Қуръон ба забони туркии имрӯза низ ба як одат табдил ёфт.
Барҷастатарин тафсирҳои Қуръон дар Туркия
Сайид Уғлу тафсирҳои барҷастаи Туркияро дар байни солҳои 1995 то 2020 мавриди баррасӣ қарор додааст. Аз ҷумла:
- "Йени Бир Анлайишин Ишигинда Қуръон Тафсири": Ин тафсир дар 21 ҷилд аз ҷониби Байракдор Байракли навишта шуда, бори аввал дар соли 2001 нашр шуд. "Басоир-ул-Қуръон", навиштаи Талъат Алӣ Куҷук, ки дар 20 ҷилд дар соли 2003 дар шаҳри Қуния чоп шуд. "Қуръон Йолу Тарҷума ва Тафсир", ки ба тавсия ва ҳамоҳангии Раёсати корҳои динии Туркия аз ҷониби як гурӯҳ мутахассисон, аз ҷумла доктор Хайриддин Кармон ва дигарон, дар 5 ҷилд таълиф ва нашр гардид.
Нақши занон дар тафсири Қуръон
Дар давраи Ҷумҳурии Туркия, занон низ дар соҳаи тафсири Қуръон саҳми муҳиме гузоштанд. Аз ҷумла, тафсире, ки Самиро Қӯран Ҷешмҷил дар ин замон таълиф кардааст.
Сайид Уғлу ишора мекунад, ки тафсирҳои навишташуда дар 25 соли охири қарни 20 ба авҷи худ расиданд ва аз ҳар давраи дигар дар таърихи Ҷумҳурии Туркия пешрафтатар буданд.
