Ирода яке аз хислатҳои муҳимми инсонӣ аст, ки дар комёбиҳо ва пешрафтҳои шахсӣ нақши асосӣ мебозад. Иродаи қавӣ ба инсон кӯмак мекунад, ки дар баробари мушкилот ва сахтиҳо муқовимат намояд ва ба аҳдофи худ бирасад. Дар Қуръони Карим низ мавзӯи ирода бо аҳамияти бисёр калон матраҳ шудааст.
Яке аз мафҳумҳои қуръонӣ барои ирода "азм" мебошад. Дар Сураи Оли Имрон, ояти 159 омадааст:
فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ
“Пас чун тасмим гирифтӣ, бар Худо таваккал кун, зеро ки Худо таваккулкунандагонро дӯст медорад”. Ин оят нишон медиҳад, ки ирода ва таваккал ба Худованд метавонад ба инсон кӯмак кунад, ки ба аҳдофи худ бирасад.
Ҳамчунин дар Сураи Юсуф, ояти 53 мехонем: وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَّحِيمٌ
“Ва ман нафси худро пок намедонам, зеро нафс ба бадӣ амр мекунад, магар он чӣ Парвардигорам раҳм кунад. Албатта, Парвардигори ман бахшанда ва меҳрубон аст”. Ин оят ба нақши ирода ва худназораткунӣ дар муқобили васвасаҳо ва гуноҳҳо ишора мекунад.
Яке аз фоидаҳои рӯза, тақвияти ирода ва худназораткунӣ мебошад. Рӯза доштан имкониятест барои машқи сабр ва устуворӣ дар муқобили васвасаҳо ва хоҳишҳои нафсонӣ. Вақте инсон барои муддати муайян аз хӯрдан ва нӯшидан парҳез мекунад, ба худназораткунӣ ва тақвияти ирода даст меёбад. Ин истодагарӣ дар баробари хоҳишҳои табиии бадан ба хотири амри Худованд, заминаи тақвияти худназораткуниро фароҳам месозад.
Дар ривоятҳои исломӣ низ ба таъсири рӯза бар тақвияти ирода ишора шудааст. Паёмбари Ислом (с) мефармоянд:
يقولُ اللّهُ عَزَّ و جلَّ مَن لَم تَصُمْ جَوارِحُهُ عن مَحارِمِي فلا حاجَةَ لي في أن يَدَعَ طَعامَهُ و شَرابَهُ مِن أجلِي
“Худованд мефармояд: Касе ки аъзову андомашро аз ҳаромҳои Ман нигоҳ намедорад, Ман ниёзе ба он надорам, ки барои Ман аз хӯрдан ва нӯшидан худдорӣ намояд”.
Ин ҳадис нишон медиҳад, ки рӯза на танҳо ҳамчун як ибодат, балки ҳамчун василае барои тақвияти ирода ва муқобилият бо васвасаҳо амал мекунад. Ҳамчунин, рӯза ба инсон меомӯзад, ки чӣ гуна дар муқобили хоҳишҳои зудгузар истодагӣ кунад ва ба аҳдофи дарозмуддати худ устувор боқӣ монад.
Ба таври умумӣ, рӯза доштан ҳамчун як машқи маънавӣ ва рӯҳӣ ба инсон кӯмак мекунад, ки ба дарки амиқтари худ ва робитааш бо Худованд бирасад.