Ногуфтаҳои аз нахустин тафсири савтӣ-тасвирии Қуръон ба забони англисӣ
Ҳуҷҷатул-ислом вал муслимин Маҳмуд Мӯсавии Шоҳрудӣ, мубаллиғ ва пажӯҳишгари байналмилалӣ, дар гуфтугӯ бо ИКНА бо зикри мухтасаре аз фаолиятҳои худ, ба тавзеҳи тафсири савтӣ-тасвирии худ, ки дар тӯли 10 сол анҷом додааст, пардохт. Матни ин гуфтугӯ дар идома манзур мешавад:
ИКНА — Дар ибтидои сухан лутфан мухтасаре аз фаолиятҳои илмии худ бигӯед.
Таҳсилотамро аз ҳавзаи илмияи Машҳад оғоз кардам ва тақрибан 15-сола будам, ки барои идомаи таҳсил ба Қум омадам. Тақрибан 18-сола будам, ки дар дарсҳои Оятуллоҳ Ваҳиди Хуросонӣ ва Оятуллоҳ Табрезӣ ширкат кардам. Аз синни 19 то 31-солагӣ дар дарсҳои хориҷи ин ду марҷаи тақлид ширкат кардам ва ҳамзамон тадрис ҳам мекардам. Аз соли 67 давраи омӯзиши забони англисиро дар Қум гузаштам ва давраи тахассусии англисиро низ дар Теҳрон ширкат кардам ва дар нахустин сафари таблиғотӣ ба Нигерия рафтам.
Дар Нигерия забонҳои арабӣ ва англисӣ истифода мешуданд ва ман суханрониҳоро дар онҷо ба арабӣ ва англисӣ ироа мекардам. Дар ҳавзаи илмияи Нигерия, ки 70 толибилм дошт, низ ба забонҳои англисӣ ва арабӣ тадрис мекардам. Баъд аз як сол ба Замбия мунтақил шудам. Дар Замбия ба муддати ду сол тадриси фиқҳ ба забонҳои арабӣ ва англисӣ доштам ва хутбаҳои намози ҷумъаро ба англисӣ мехондам ва тамоми суханрониҳоям низ ба забони англисӣ буд. Дар тӯли 30 шаби моҳи Рамазон ва даҳаи Мӯҳаррам низ ба муддати 10 шаб суханронӣ мекардам.
Баъд аз он тақрибан 8 сол дар Амрико будам ва аввал як мадраки магистрӣ аз Донишгоҳи Ҳарвард ва баъд як мадраки магистрӣ аз Донишгоҳи Давлатии Флорида гирифтам, ҳамзамон ки машғули таблиғ будам. Шабҳои ҷумъа барои чанд нафар аз таҳсилкардагони эронӣ, лубнонӣ ва ироқӣ тафсири Қуръонро тадрис мекардам, шанбеҳои ҳар ҳафта ва дар муносибатҳои сол низ монанди 30 шаби моҳи Рамазон ва 10 шаби даҳаи Мӯҳаррам суханронӣ мекардам.
Барои гирифтани мадраки докторӣ ба шимоли Амрико ва шаҳри Ню-Йорк мунтақил шудам. Дар онҷо мудирияти Маркази Исломии Ню-Йоркро бар уҳда доштам ва барои гирифтани мадраки Ph.D дар Донишгоҳи Темпл дар Филаделфия пазируфта шудам. Дар Ню-Йорк низ дар ҳама муносибатҳо барои эрониёни муқими Ню-Йорк суханронӣ мекардам. Баъд аз як соли иқомат дар Амрико, ба Эрон баргаштам ва дар Донишгоҳи Теҳрон дарсҳои забони тахассусӣ ва маорифро тадрис мекардам. Дар ҳамон замон буд, ки Ҳуҷҷатул-ислом Қироатӣ тарҳи тафсирро пешниҳод карданд.
Ман ғайр аз тафсири Қуръон, барномаҳои дигаре дар каналҳои мухталиф доштам, аз ҷумла 250 барномаи Наҳҷул-Балоға ва 200 барномаи масъалаҳои ахлоқӣ ва фиқҳӣ. То он ки тафсири Қуръонро оғоз кардам ва диққати худро бар он гузоштам. Дар ҳамин муддат дар Донишгоҳи Қум, Ҷомеъатул-Мустафо (с) ва Ҷомеъатул-Муртазо (а) дарсҳои фиқҳро ба забони англисӣ барои донишҷӯёни хориҷии давраҳои магистрӣ ва докторӣ тадрис мекардам. Акнун ҳам машғули шарҳи Наҳҷул-Балоға ва ҳаррӯза дар ҳоли сабти барнома ҳастам.
ИКНА — Дар бораи тафсири савтӣ-тасвирии Қуръони Карим ба забони англисӣ, ки анҷом додед, тавзеҳоте бидиҳед.
Соли 88 Ҳуҷҷатул-ислом Қироатӣ бо ман тамос гирифтанд ва дар бораи тафсири Қуръон бо ман сухан гуфтанд. Ишон пешниҳод карданд, ки бо имконоте ки дар ихтиёри ман қарор медиҳанд, як давраи тафсири Қуръонро ба забони англисӣ ироа диҳам. Ман аз ин кор истиқбол кардам ва чанд барнома сабт шуд ва мавриди таъйид қарор гирифт.
ИКНА — Ин корро аз чӣ соле оғоз кардед ва то чӣ замоне идома дошт?
Ин тафсири Қуръон ҳадди ақал тақрибан 10 сол тӯл кашид ва тақрибан 7 ҳазор барномаи клипшудаи савтӣ-тасвирӣ барои нахустин бор тавлид шуд.
ИКНА: Оё то кунун ба фикри китобат кардани ин тафсир будед?
Исрор доштам, ки китобат кардани ин кор бисёр хуб аст, чунки мо тафсири Қуръонро бо рӯйкарди касе, ки дар ҷамъиятҳои ғарбӣ зиндагӣ кардааст ва шунавандаро дар он ҷо мешиносад, пешкаш кардем ва ба назарам мерасад, ки рӯйнавис кардан ва навиштани он ҳам кори бисёр хуб аст, аммо заҳмати зиёд дорад ва ниёзманди нерӯ аст. Аммо то ба ҳол ин кор анҷом нашудааст, вале умедворем, ки битавонем дар оянда онро китобат кунем.
ИКНА: Оё тафсири Қуръон ба забони англисӣ вуҷуд дорад?
Тафсири давраи комили Қуръон ба сурати тасвирӣ миёни шиъаён надорем ва ҳатто дар миёни аҳли суннат ҳам агар давраи комиле вуҷуд дошта бошад, бисёр кам аст. Баъзе тафсирҳо ба англисӣ тарҷума шудаанд, аммо ба сурати тасвирӣ тафсири англисӣ вуҷуд надорад.
ИКНА: Равиши тафсирии шумо дар ин барномаҳо чӣ будааст? (мавзӯӣ, нақлӣ, суравӣ, оят ба оят ё...)
Дар оғоз, чун барнома ин буд, ки тафсири комили Қуръон гуфта шавад, аз ҷузъи сиюми Қуръон оғоз кардем ва сура ба сура то охири ҷузъи сиюм идома додем ва баъд тафсири ҷузъи 29 ва сипас ҷузъи 28-ро пешниҳод кардем ва пас аз он аз ибтидои Қуръон оғоз кардем то ҷузъи 27 ба сурати муназзам сабт кардем. Барномаҳо муназзам буданд ва ба сурати оят ба оят ва сура ба сура тафсир мешуданд.
Дар мавриди равиши тафсирӣ ҳам ба далели ин ки тахассуси ман дар фиқҳ ва калом аст, дар тафсир ҳам ҳамин гуна буд, яъне оятҳое, ки масоили фиқҳӣ ва каломӣ дошт, пурранг буд ва рӯйи он таъкид бисёре мешуд. Дар масоили каломӣ ҳам мавридҳое, ки эҳёнан мавриди ихтилоф аст ва ривоятҳое дар бораи он вуҷуд дорад, бидуни зикри ривоятҳои заиф, такя бар ривоятҳое буд, ки мавриди иттифоқи уламоёни шиъа аст. Бинобар ин, метавон гуфт, ки ин тафсир каломӣ — фиқҳӣ аст.
ИКНА: Ин тафсир чӣ қадар бо истиқболи сокинони он кишварҳо рӯ ба рӯ шуд?
Ман масъули пахш набудам ва муассисае, ки ҳомии ин барнома буд, яъне муассисаи Ҳуҷҷатул-ислом Қироатӣ ин тафсирро пахш мекарданд ва ҳудуди 1000 барнома ҳам ба садо ва симо доданд, ки аз телевизион пахш мешуд, бинобар ин, бароварди онҳо ин буд, ки аз ин барномаҳо истиқбол шудааст ва бозхӯрди хубе доштааст.
Зеро дар кишварҳои англисзабон, шиъаёни ғайриэронӣ, як тафсири англисии мунтазам надоранд, бинобар ин, ин тафсир мавриди ниёзи онҳо буд ва мавриди истиқбол ҳам қарор гирифт.
ИКНА: Зарурати тарҷумаи савтӣ-тасвирии Қуръон ба забони англисӣ ё забонҳои дигарро чӣ гуна арзёбӣ мекунед?
Мо дар заминаи масоили фарҳангӣ бисёр кам кор кардаем. Дар заминаи тарҷумаи Қуръон, тарҷумаҳои бисёре аз аҳли суннат вуҷуд дорад, ки тарҷумаҳои хубе аст ва ҷуз дар мавориди хурд, ки ихтилоф дар онҳо вуҷуд дорад, мо ҳам онро қабул дорем. Тарҷумаҳои англисӣ ҳам хуб аст, албатта шиъаён ҳам чор ё панҷ тарҷумаи англисии хуб доранд.
Чанд тарҷумаи Қуръон ба забони англисӣ иборатанд аз: тарҷумаи Юсуф Алӣ (аҳли суннат) ба англисӣ, тарҷумаи Шокир, ки бисёр хуб аст, тарҷумаи хонум Саффор, ки тарҷумаи боз аз Қуръон анҷом дода ва тарҷумаи хубе аст, тарҷумаи Шайх Сарвар дар Ню-Йорк ҳам тарҷумаи хубе аст.
Дар масъалаи тафсир мо бо аҳли суннат хеле тафовут дорем, махсусан дар масоили каломӣ фарқи байни шиъа ва ғайри шиъа мушаххас мешавад. Бинобар ин, ба лиҳози масоили фиқҳӣ ва каломӣ тафсири мо зарурат дорад ба ин далел, ки фиқҳ ва каломи шиъа зимни тафсири Қуръон баён мешавад. Бинобар ин, зарурат дорад, ки мабонии фиқҳ ва каломи шиъа ба ин тартиб барои шунаванда мунташир шавад.
ИКНА: Ҷомеаи ҳадафи ин барнома чӣ гурӯҳҳое буданд?
Шунавандаи ман англисзабонҳо ҳастанд, ки мехоҳанд тафсирро ба сурати илмӣ ва то ҳадде бештар аз тарҷума бидонанд, масалан, ки шиъа дар масоили фиқҳӣ чӣ назар дорад? Дар масоили ҷиҳод бидонанд, ки ҷиҳоди ибтидоӣ дар замони ғайбат ҷоиз аст ё не? Инҳо масоиле аст, ки мавриди таваҷҷуҳи афроди англисзабон аст. Шунавандаи ман афроди донишгоҳии англисзабон буданд ва барои онҳо метавонад бисёр муфид бошад.
ИКНА: Пешниҳоди шумо барои интишор ва тавзеҳи беҳтари ин тафсир барои ҳамаи шунавандагони англисзабон чист?
Агар ин тафсир ба сурати китобат таҳия шавад беҳтар аст. Ман дар ин кор ба ривоятҳо бисёр аҳамият медодам ва ривоятҳои заифро баён намекардам. Бинобар ин, агар ин тафсир рӯйнависӣ шавад бисёр хуб аст ва ҳатто клипҳои 20-дақиқаӣ бояд хулоса, мавзӯъбандӣ ва унвонбандӣ шавад то бештар мавриди таваҷҷуҳи шунаванда қарор бигирад.
https://iqna.ir/00HuYF
