Барои гиромидошти мақоми донишмандон ва афроди навовари фанновар, 22-уми тир (мувофиқи тақвими форсӣ) ҳамчун Рӯзи Хоразмӣ ва Рӯзи Технологияи Иттилоотӣ номгузорӣ шудааст. Ин рӯз як баҳонаест, ки номи ин донишманди бузурги эронӣ ва нобиғаи таърихро зинда нигоҳ дорем.

Ба муносибати зодрӯзи ӯ, хабарнигори ИҚНО аз Қазвин бо Муҳаммадбоқир Толибӣ, устоди донишгоҳ, суҳбате анҷом додааст, ки дар зер матни пурраи он оварда мешавад.

ИҚНО: Хоразмӣ дар кадом аср зиндагӣ мекард ва дар кадом илмҳо мутахассис буд?

Таърихи дақиқи таваллуди Абӯабдуллоҳ Муҳаммад ибни Мӯсо Хоразмӣ маълум нест. Тахминан байни солҳои 164 то 184 ҳиҷрӣ ба дунё омадааст, вале эҳтимоли бештар дар соли 170 ҳиҷрӣ, дар минтақаи Хоразм — як бахши Эрони бостонӣ, ки имрӯз дар қаламрави Ӯзбекистон ҷойгир аст. То замони Қоҷор, ин минтақа як ҷузъи Эрон ҳисоб мешуд.

Эрониҳо дар барпо шудани хилофати Аббосӣ нақши калидӣ доштанд. Баъд аз сари кор омадани Аббосиҳо, эрониён аввалин бор соҳиби мансабҳои муҳим, ҳам дар сиёсат ва ҳам дар илмҳои монанди риёзиёт, нуҷум, тиб, фалсафа ва ғайра гардиданд.

Нобиғаҳои эронӣ дар тамаддуни исломӣ нақши муҳиме бозиданд.
Хоразмӣ, ки як риёзидон, нуҷумшинос, файласуф, ҷуғрофидон, таърихшинос ва дар маҷмӯъ як олими ҳамаҷониба ва маъруф дар қарни 3 ҳиҷрӣ (9 мелодӣ) буд, падари илми ҷабр, асосгузори ҷаҳони зеҳнии муосир, ва ҳатто тасаввури аввалияи компютер ба ҳисоб меравад.

Дар он замон, “Байт-ул-ҳикма” ё “Дар-ул-ҳикма”-и Бағдод як маркази таҳқиқотӣ, китобхона ва муассисаи тарҷума буд. Хоразмӣ аксари умрашро дар Бағдод — пойтахти хилофати исломӣ — гузаронд ва яке аз аъзои асосии Байт-ул-ҳикма ба шумор мерафт.

Ниҳоят, ин донишманди бузург дар сол 232 ҳиҷрӣ дар шаҳри Бағдод аз дунё рафт ва ҳамон ҷо ба хок супурда шуд.