IQNA

Сардори Маркази таҳқиқоти компютерии улуми исломӣ хабар дод: Аввалин ёвари зеҳни сунъии таҳқиқоти ҳадис дар ҷаҳон ислом муаррифӣ шуд

14:01 - July 30, 2025
рақами хабар: 3662
Ҳуҷҷатулислом Муҳаммадҳусайн Баҳромӣ эълон кард, ки низоми нав бо номи «Гуфтугӯ бо аҳодис» фаъол шудааст. Ӯ гуфт: «Ин аввалин ёвари зеҳни сунъӣ дар соҳаи таҳқиқи ҳадис дар ҷаҳони Ислом аст, ки бар асоси дониш ва манобеи маҳаллӣ (бумӣ) сохта шудааст ва ба сарчашмаҳои боэътимоди ҳадис такя дорад.»

Ба гуфтаи хабарнигори ИҚНО, ҳоҷӣ Ҳусейн Беҳромӣ, роҳбари Маркази таҳқиқоти компютерии улуми исломии Нур, рӯзи сешанбе, 6-уми мурдод (муодили 28-уми июл), дар як нишаст бо хабарнигорон гуфт:

"Солҳост ки масъалаи истифодаи зеҳни сунъӣ дар ҷамъоварии манобеи исломӣ, як ташвиши ҷиддии муҳаққиқон шудааст.
Онҳое, ки дар бахши таҳияи маводи рақамӣ ва улуми инсонӣ ва исломӣ фаъоланд, кайҳо талош доранд, ки аз имкониятҳои зеҳни сунъӣ барои ҷустуҷӯ ва таҳлили матнҳои динӣ, бахусус аҳодис, истифода баранд."

Ин устоди улуми исломӣ ва донишгоҳ илова кард:

"Арзиши ин пешрафт ба қадри як инқилоби рақамӣ дар улуми исломӣ аст. Чун ҳоло бо ёрии ин технология, имкони ҷустуҷӯ ва таҳлили муҳтавои аҳодис бо як сатҳи тамоман нав фароҳам шудааст.
Имрӯз мо шоҳиди муаррифии як сомонаи нав ҳастем, ки дар ин самт як қадами калон ҳисоб мешавад."

Ҳоҷӣ Беҳромӣ дар идома гуфт:

"Аз солҳои 70 (милодӣ) ин масъала — яъне зеҳни сунъӣ — дар маркази мо як мавзӯи муҳими тадқиқотӣ буд.
Ҳамон вақтҳо мақолае дар ин замина нашр кардем ва баъдан нармафзори 'Дароятуннур'-ро ҳамчун яке аз аввалин қадамҳо дар истифодаи зеҳни сунъӣ сохтем.
Баъдтар, семинарҳо баргузор кардем ва дар соли 1400 (2021) озмоишгоҳи зеҳни сунъӣ кушода шуд ва ҳамчунин пажӯҳишгоҳи улуми исломӣ-инсонӣ ба фаъолият оғоз кард."

Ҳоҷӣ Беҳромӣ дар идома гуфт:

"Аз солҳои 70 (милодӣ) ин масъала — яъне зеҳни сунъӣ — дар маркази мо як мавзӯи муҳими тадқиқотӣ буд.
Ҳамон вақтҳо мақолае дар ин замина нашр кардем ва баъдан нармафзори 'Дароятуннур'-ро ҳамчун яке аз аввалин қадамҳо дар истифодаи зеҳни сунъӣ сохтем.
Баъдтар, семинарҳо баргузор кардем ва дар соли 1400 (2021) озмоишгоҳи зеҳни сунъӣ кушода шуд ва ҳамчуниВай илова кард:

"Ҳоло ин раванд идома дорад. Дар вебсайти бахши зеҳни сунъии маркази мо, зиёда аз 50 маҳсулоти рақамии илмӣ — асосан дар соҳаи улуми инсонӣ — пешниҳод шудааст.
Мо инфрасохторҳои заруриро омода кардем — мисли додаҳои тоза ва сохторёфта, зери таҳияи алгоритмҳо ва дастгоҳҳои пуриқтидори ҳисоббарорӣ, то ки моделҳои забонӣ ва генеративии зеҳни сунъиро рушд диҳем."н пажӯҳишгоҳи улуми исломӣ-инсонӣ ба фаъолият оғоз кард."

Ҳоҷӣ Беҳромӣ гуфт:

"Дар ду соли гузашта мо инфрасохторҳои заруриро муҷаҳҳаз кардем, ва бонки иттилоотии лозимиро омода намудем.
Ҳамин чизҳо ба маркази мо дар бахши зеҳни сунъӣ як мақоми беназир додаанд."

Дар бораи коркарди зеҳни сунъии генеративӣ гуфт:

"Мо ҳоло корҳои зиёде мекунем: рақамисозии матнҳо, гузоштани барчасп (тег), таҳияи матн, навиштани мақола бар асоси маълумот ва ишораҳо, ва тарҷумаи мутахассисонаи матнҳо.
Қариб аст, ки ёрдамчии ихтисосии улуми исломии инсонӣ-ро ба кор андозем.
Ин танҳо оғози кор аст. Қасд дорем, ки дар бахшҳои дигар — мисли илмулриҷол, таърих ва ғайра — низ рушд диҳем ва як ёрдамчии ҳамаҷониба барои муҳаққиқони улуми исломӣ созем."

Ҳамзамон хабар дод:

"Мо дар моҳи Меҳр (тирамоҳи имсол) як ҳамоиши 'Улуми исломӣ ва инсонӣ дар шакли рақамӣ' барпо мекунем.
Дар он, масъалаҳои зеҳни сунъӣ дар улуми исломӣ махсус баррасӣ мешаванд.
Ғайр аз ин, то охири сол, ҳар моҳ як маҳсулоти зеҳни сунъии навро муаррифӣ хоҳем кард."

Дар бораи сомонаи “Гуфтугӯ бо аҳодис”, ки имрӯз муаррифӣ шуд, гуфт:

"Пештар, мардум барои ҷустуҷӯи аҳодис, ба чатботҳои умумӣ муроҷиат мекарданд. Вале онҳо гоҳе ахбори нодуруст, ҳатто аҳодиси сохта ҳам медоданд.
Аммо ин сомона, ки имрӯз муаррифӣ шуд, маҳз барои ҳамин сохта шудааст. Ин система бар асоси бонки калони аҳодиси шиа тарҳрезӣ шудааст."
Ба гуфтаи ӯ:

"Дар системаҳои кӯҳнаи ҷустуҷӯи аҳодис, муҳаққиқ бояд фаҳмиши амиқ аз мафҳумҳои хос медошт.
Вале ин дастгоҳ бо зеҳни сунъӣ, ин роҳро осонтар кард. Ҳоло, корбар метавонад саволи худро бипурсад ва ҷавоби таҳлилшуда ва рӯйхати аҳодиси марбутро дастрас кунад."
Ҳоҷӣ Беҳромӣ гуфт:

"Дар 30 соли охир мо зиёда аз 400 000 ҳадиси боэътимод-ро аз манобеи гуногун ҷамъ кардем.
Система ба таври интерактивӣ бо муҳаққиқ гуфтугӯ мекунад ва натиҷаи таҳлилшуда медиҳад — он ҳам бар асоси маълумоти муътамади шиаи исломӣ.
Ин аввалин ёрдамчии зеҳнии соҳаи ҳадисшиносӣ аст, ки дар ҷаҳон Ислом бо такя ба дониш ва манбаъҳои бумии эътимодбахш таҳия шудааст."

Сомонаи "Гуфтугӯ бо аҳодис":
👉 http://chattohadith.inoor.ir

4296804

captcha