Муфтийи Миср: Қуръон фарқияти фарҳангҳоро имконияте барои ҳамкорӣ медонад
Тибқи гузориши ИҚНО ба нақл аз ан-Набо, Муфтий Назир Муҳаммад Иёд, ки ҳамзамон роҳбари Дабирхонаи умумиҷаҳонии марказҳои фатво низ ҳаст, дар суханрониаш дар ҷаласаи "Динҳо — воситаи расидан ба рушди устувор дар ҷаҳон", ки дар рӯзи дуюми Ҳаштумин Нишасти ҷаҳонии раҳбарони динии ҷаҳон ва анъанавӣ дар шаҳри Остонаи Қазоқистон баргузор шуд, гуфт:
«Вақте дин ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ таваҷҷуҳ мекунад, ин дар асл пайравӣ аз паёми илоҳист. Худованд мефармояд: "Ҳуваллазӣ аншаакум минал арзи ва стаъмаракум фиҳо" — яъне шуморо дар замин халқ кард ва хост, ки онро обод созед. Обод кардан ва аз фисод (вайронкорӣ) ҷилавгирӣ кардан, паёми асосии тамоми пайғамбарон будааст.»
Муфтий, ҳамчунин, ба каломҳои пайғамбарон ишора кард:
Ҳазрати Солеҳ (а): "Фазкуру алоаллоҳ ва ло таъсау фил арзи муфсиддин" — Нематҳои Худоро ёд кунед ва дар замин фасод макунед.
Ҳазрати Шуайб (а): "Ва ло табхасуннаса ашйаааҳум ва ло таъсау фил арзи муфсиддин"
Ҳазрати Мӯсо (а): "Кулу ва-шрабу мир ризқиллоҳ ва ло таъсау фил арзи муфсиддин"
Ва худи Худо мегӯяд: "Ва ло туфсидӯ фил арзи баъда ислоҳиҳо"
Муфтий гуфт, ки ҳамаи ин оятҳо таъкид мекунанд, ки пайғамбарон қавмҳои худро аз ҳама гуна вайронкорӣ — дар замин, баҳр ва ҳаво — бозмедоштанд.
Нақши тамаддуни исломӣ дар рушд
Ба гуфтаи Муфтий, тамаддуни исломӣ дар тӯли таърих нишон додааст, ки рушди ҳақиқӣ, на танҳо бо илм ва дониш, балки бо ахлоқ ва арзишҳои динӣ ба вуҷуд меояд.
«Шаҳрҳои бузурге мисли Самарқанд, Бухоро, Бағдод, Димишқ ва Қоҳира маркази ҳамроҳшавии фарҳанг ва иқтисод, рӯҳ ва дониш буданд. Ин тамаддунҳо ба ташаккули як мероси муштараки инсоният кӯмак карданд, ки виҷдони ҷамъиятиро ғанӣ месозад.»
Муфтий афзуд, ки пешрафте, ки бе ахлоқ ва маънавият сурат гирад, оқибат ба нобудсозӣ мебарад. Танҳо он рушд муваффақ аст, ки инсонро дар маркази диққат қарор медиҳад ва ба фоидаи тамоми наслҳо мешавад.
Қуръон ва ҳамзистӣ
Муфтий бо истинод ба ояти машҳури Қуръон гуфт:
"Ё айюҳан-нос, инно халақнокум мин закарин ва унсо ва жаалнокум шуъубан ва қабоила литаъорафу; инна акрамакум аиндаллоҳи атқоқум" — (Эй мардум, мо шуморо аз як мард ва як зан офаридем ва шуморо қабилаҳо ва миллатҳо қарор додем, то якдигарро бишносед; бегумон, гиромитарини шумо назди Худо он касест, ки парҳезкортараст.)
Муфтий гуфт:
«Ин оят нишон медиҳад, ки Қуръон тафовут байни инсонҳо ва фарҳангҳоро сабаби ҷанг намешуморад, балки онро як имкони тиллоӣ барои шиносоӣ, ҳамфикрӣ ва ҳамкорӣ медонад.»
Дар интиҳо, Муфтий таъкид кард:
«Гуфтугӯ бо дигарон як интихоби иловагӣ нест — як зарурати ҳаётӣ аст дар дунёе, ки рӯз то рӯз пайвастатар мешавад. Тамаддунҳои инсонӣ танҳо бо гуфтугӯ, мубодилаи дониш, интиқоли забон, ҳунар ва ақидаҳо метавонанд рушд кунанд. Ин тамаддунҳо, бо якҷоя кардани рӯҳ, фарҳанг ва шаҳрнишинӣ, ба сохтани мероси муштараки инсоният кумак кардаанд.»
4305792
