Allame Hekimi’nin düşünsel projesini tamamlamak için gerekenler

Allame Muhammed Rıza Hakimi'nin (1935-2021) düşünce projesi topluma büyük dersler verdi, ancak bu projenin tezahürü olan Al-Hayat adlı eserinin sadece ilk adım olduğu ve diğer adımları atarak tamamlanması gerektiği görülüyor.

Projeden çıkarılan temel ders, toplumun günümüz ihtiyaçlarına dikkat etmesinin önemidir. Toplum için diğer ders,  sünnetin pratikliğini ortaya çıkarmaktır.

Hakimi’nin günün ihtiyaçlarına dayalı sünnete olan ilgisi bir sır olmasa da yeterli olmadığını belirtmek gerekir. Sünneti yeniden okumak en az iki şeyi gerektirir: metodik olmak ve çözümler sunmak.

Hakimi, Al-Hayat’ta yöntemi ve her bir rivayetin kabul edilme sebebi veya sebepleri hakkında çok fazla açıklama yapmamıştır. Ayrıca, Al-Hayat ne ölçüde kapsamlı bir ansiklopedi olarak kabul edilebilir? Yazarın metodolojisi, onu tüm rivayetleri görmeye ve aktarmaya sevk edecek şekilde mi olmuştur?

“Al-Hayat” da daha fazla dikkat çekmesi beklenen bir diğer nokta da bu rivayetlerin özelliklede ekonomik rivayetlerin uygulanmasına çözüm getirmesidir. Bugün çeşitli iktisat okullarının ortaya çıkışına tanık oluyoruz. Öte yandan adalete nasıl ulaşılacağına dair öğütler veren birçok ayet ve rivayet vardır. Bu konudaki endişelerin teori düzeyinde kalmaması için farklı iktisat ekollerinin ve İslam’ın ekonomik sisteminin tartışılması gerekir.

Hakimi projesini tamamlamak için bir öneri

Al Hayat kitabının değerini görmezden gelmek ve değerini düşürmek mümkün değildir. Öyle görünüyor ki Hakimi’nin çabaları, sünnetin bu şekilde yeniden okunmasına yönelik ilk adım olarak görülmelidir. Şimdi, Hakimi’nin mirası ilahiyat fakülteleri ve üniversiteler için mevcuttur ve bu önemli çalışmanın zenginliğine metodik bir çalışma ve ihmal edilmiş diğer rivayetlerin eklenmesi ve düzeltilmesi, bu eserin zenginliğine ağırlık katacaktır. Ve diğer yandan, İslam’ın ekonomik sisteminin ondan çıkarılabileceği bir teoriye yol açabilir.

Son adımda ise bu öğretilerin uygulanması için çözümlerin sağlanacağını umabiliriz.

Allame Muhammad Rıza Hakimi (1935-2021) İranlı bir fakih ve müçtehid, filozof, düşünür ve yazardır. Adalet filozofu  ve üstad olarak anılırdı. İslam ansiklopedisi olan el-Hayat kitabı, İslam dünyasında özel bir üne sahiptir.

4080434