Zâriyât suresi ve insanın yaratılış amacı

Tüm canlılar Allah tarafından yaratılmıştır ve her birinin yaratılış dünyasında bir yeri ve amacı vardır. Kur’an-ı Kerim’de zikredildiğine göre insan, amaçlarına ulaşmak için Allah’a ibadet etmeye çalışır.

Zâriyât suresi Mekke döneminde inmiştir. 26 ila 27. cüzde yer almaktadır. 60 ayettir. Mushaftaki sıralamada elli birinci, iniş sırasına göre altmış yedinci suredir. 

 Sure, adını ilk ayette geçen “ez-zâriyât” kelimesinden almıştır. Zâriyât, esip savuran rüzgârlar demektir. Bu kelime sadece bu surede geçmektedir.

Zâriyât suresinin başlıca konusu öldükten sonra hesap için toplanmadır. Aynı halde tevhid ve Allah’ın yaratılıştaki alâmetleri, meleklerin İbrahim’in (as) evine misafir olması Lût kavmine azap verme görevleri, Hz. Musa’nın (as)  kıssası ve Hz. Ad, Semud ve Nuh kavminden bahsedilir.

Zâriyat suresi Allah’ın Kıyamet Günü’nü gerçekleştirme vaadinin doğruluğuna dair dört yeminle başlar. Bu yeminler zâriyât, hâmilât, câriyat,mukassimât olup sonunda da Allah’ın vaadinin gerçekleşeceği  vurgulanır.

Sonraki ayetler, kıyamet gününü inkar edenlerin boş düşüncelerini tenkit etmekte ve onlara cezayı vaat etmektedir. Daha sonra muttakilerin ve takva sahibi olan insanların özelliklerini beyan eder.

Aynı halde surede Allah’ın yeryüzünde ve insanın varlığındaki alametlerinden bahsetmekte ve gökyüzünün insanlar için rızık kaynağı olduğunu söylemektedir.

Surenin devamında Hz İbrahim’i ziyaret eden ve ona evladı olacağını haber veren meleklerin hikayesi de dahil olmak üzere bazı peygamberlerin kıssalarından bahseder.

Musa (a.s), Lut, Ad, Semud ve Nuh kavminin kıssalarına ve Allah’ın bu kavimlere olan azabına da değinilmektedir.

Surenin son bölümünde yine ilâhî gücün alametleri ve insanların Allah’a döneceği vurgulanmakta ve her türlü şirki reddetmesi zikredilmektedir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Allah’ın davetini reddedenlere daha önce yaşamış ve böyle davranmış insanların başına gelenleri hatırlatarak serzenişte bulunmakta ve onları kıyamet  günü konusunda uyarmaktadır.

Bu surede değinilen önemli noktalardan biri de Allah tarafından yaratılış amaçlarının ortak olduğu söylenen cin ve insanların yan yana yerleştirilmesidir. Zâriyât suresi 56. ayetinde şöyle buyrulur: “Ben cinleri ve insanları, başka değil, sırf bana kulluk etsinler diye yarattım.”

El- Mizan tefsirine göre, bu ayete göre yaratılış amacı yalnızca Allah’a ibadettir ve insanın yaratılışının temel amacı ibadet olduğundan Allah’ın affını ve rahmetini cezbetmesine neden olur.