Kur’an-ı Kerim'in kadın ve erkeğin hak eşitliğine bakışı
IQNA’nın haberine göre, ‘Cinsiyet Eşitliği Hakkının Fıkıhi-Kur’anî Temelleri’ konulu bilimsel toplantıda konuşan Muhammed Ali Ayazi şu açıklamalarda bulundu:
Benim varsayımım, konu kamu ve vatandaşlık hakları olduğunda kadın ve erkeğin hiçbir farkının olmadığıdır. Kur'an-ı Kerim, insanın konumundan bahsederken kadın erkek olark cinsiyet ayrımı yapmaz. Örneğin, insanın yeryüzünde halifeliği konusunu ele alan bir grup ayet vardır. Bakara suresi, 30. ayeti: “ Hani rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti. Onlar, “Biz seni övgü ile tesbih ederken ve senin kutsallığını dile getirip dururken orada fesat çıkaracak ve kan dökecek birini mi yaratacaksın?” dediler. Allah “Şüphe yok ki, ben sizin bilmediklerinizi bilirim” buyurdu.”
İnsanın Allah’ın yeryüzündeki halifesi olma kapasitesine sahip olduğunu ispatlamak için Allah bir sonraki ayette şöyle der: “Ve Âdem’e bütün isimleri öğretti. Sonra bunları meleklere gösterip “Sözünüzde doğru iseniz şunların isimlerini bana söyleyin” dedi.” (Bakara:31) Hilafetten maksat İlâhî tecellilerin tecelli ettiği yerdir. Cinsiyet meselesi burada tartışılmaz. Meleklerin insana secdesi gündeme geldiğinde gene cinsiyetten bahsedilmez.
Allah emanet meselesinden bahsederken gene cinsiyet konusundan söz etmez: “Biz emaneti göklere, yerküreye ve dağlara teklif ettik, ama onlar bunu yüklenmek istemediler, ondan korktular ve onu insan yüklendi. Kuşkusuz insan çok zalim, çok bilgisizdir.” (Ahzâb suresi, 72. ayeti)
Emanet insana sunulmuş çok önemli bir konudur. Ayrıca ruhun insana üflendiğine işaret eden ayetlerde cinsiyet konusundan bahsedilmemiştir.
Başka bir ayette ise insanın izzetine işaret etmektedir: “Andolsun biz Âdemoğluna şan, şeref ve nimetler verdik; onları karada ve denizde taşıdık, kendilerine güzel güzel rızıklar verdik ve onları yarattıklarımızın çoğundan üstün kıldık.” (İsrâ suresi, 70. ayeti)
Yaşam hakkı ile ilgili ayetlerde kadın erkek ayrımı yoktur.” İşte bundan dolayı İsrâiloğulları’na şöyle yazmıştık: “Bir cana kıymaya veya yeryüzünde fesat çıkarmaya karşılık olması dışında, kim bir kimseyi öldürürse bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir can kurtarırsa bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur.” Şüphesiz peygamberlerimiz onlara apaçık deliller getirdiler. Ama bundan sonra da onların çoğu yeryüzünde taşkınlık göstermektedirler.” (Mâide suresi, 32. ayeti) cinsiyetin burada da bir özelliği yoktur.
Diğer bir ayet grubunda da cinsiyetten söz edilmemektedir. “Düzenli seyreden güneşi ve ayı sizin için yararlı kılan, gece ile gündüzü faydalanacağınız biçimde yaratan O’dur. “(İbrâhîm suresi, 33. ayet)
Diğer yandan mükafat ve cezadan bahseden ayetlerde kadın erkek ayrımı yapmaz: “Erkek veya kadın, kim mü’min olarak iyi iş işlerse, elbette ona hoş bir hayat yaşatacağız ve onların mükâfatlarını yapmakta olduklarının en güzeli ile vereceğiz.” (Nahl suresi, 97. ayeti)
Yaratılış ayetlerinde de benzer bir şey görüyoruz. “Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan; ikisinden birçok erkek ve kadın (meydana getirip) yayan Rabbinize karşı gelmekten sakının. Kendisi adına birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının. Şüphesiz Allah, üzerinizde bir gözetleyicidir.” (Nisâ suresi, 1. ayeti)
Bu konu Hucurât Suresi’nin 13. ayetinde vurgulanmıştır: “ Ey insanlar! Şüphesiz sizi bir erkek ile bir dişiden yarattık, tanışasınız diye sizi kavim ve kabilelere ayırdık, Allah katında en değerli olanınız O’na itaatsizlikten en fazla sakınanınızdır. Allah her şeyi hakkıyla bilmektedir, her şeyden haberdardır.”
Diğer ayet grubunda ise, muhataplarına hitaben, namaz, oruç, hac gibi... bir dizi hüküm sunar. Cinsiyetten bahsetmez.
4111526
