Allah neden insanları farklı yarattı?

Bir elin parmakları birbirinden farklıdır ve her birinin kendine has bir özelliği vardır. Kemik hücreleri göz hücrelerinden farklıdır ama bu adaletsizlik değil adaletle aynıdır. Bu örnekler insanlar arasındaki yaratılış farklılığının asla zulüm anlamına gelmediğini göstermektedir.

Allah’ın adaleti sorusu söz konusu olduğunda ortaya birçok soru çıkar. Bunlardan biri, başta insan olmak üzere varlıkların yaratılışındaki farklılığın sebebi nedir?

Allah adildir yani adalet sahibidir. Hiçbir canlının hakkını çiğnemez ve nimetlerini hikmetli bir şekilde verir. Zulüm hakk’ın ayaklar altına alınmasıdır. Hakk’ın olduğu yerde adalet ve zulüm anlam bulur.

Şimdi soruyoruz. Bir kimsenin Allah’tan bir talebi var mı? Varlıkların yaratılmadan önce hakları var mıydı ki ayaklar altına alınsın veya zulüm edilmiş olsun? Bize ait birşey varmıydı ki elimizden alınıp ayaklar altına alınsın? Dünyada birçok farklılıklar vardır. Biri cansızlar, biri bitkiler, biri hayvanlar ve bir diğeri insanlar . Ama hiçbirinin yaratılmadan önce herhangi bir hakkı yoktu ve bu nedenle haklarının ihlal edildiğini söyleyemeyiz.  

 Büyük bir halı parçalanırsa bu halı eskiden büyüktü, şimdi ise yırtıldı ve büyüklüğünü yitirdi denilebilir. Ama baştan küçük bir halı dokursak, halının neden küçük olduğuna dair itiraz etme hakkı yoktur. Çünkü daha önce bir hiçti ve büyüklüğü de yoktu ki onun hakkını biri alıp zulmetmiş olsun.

Allah, bir kimseye kendisinden hiçbir talebi olmayan bir şeyi verir, bir başkasına da aynı şeyden iki tane verirse haksızlık olmaz. Elbette daha fazla alan kişinin de daha fazla sorumluluğu vardır.

Zulüm ayrımcılıktır, farklılık değil

Allah, tüm varlıkları hikmetli farklılıklarla yaratmış ve her varlığın mükemmelliğe doğru ilerlemesi için uygun yollar oluşturarak sorumluluklar, ödüller ve cezalar belirlemiştir. Allah’ın yaratmasında farklılıklar olup ayrım yoktur.

Nasıl ki bir elim parmakları arasında farklılıklar olup özel yetenekleri varsa veya kemik hücreleri göz hücrelerinden farklıysa bu haksızlık değil adalettir. İnsanda da durum böyledir. Binanın alt katlarındaki kolon ve kirişlerin çap ve kalınlıkları üst katlara göre daha fazla olduğu için burada da bir fark vardır ama bu zulüm değildir.

Ayrımcılık ve farklılık arasında bir fark vardır. Ayrımcılık, eşit koşullardaki insanlar ve canlılar arasında ayrım yapmaktır ki bu zulümdür. Ancak fark, farklı koşullarla ilgilidir. Örneğin bir sınıftaki tüm öğrenciler dersi iyi öğrenmiş ama öğretmen onlara farklı numara vermişse bu ayrımcılık ve haksızlık olur. Ancak dersi öğrenme seviyeleri farklı olan öğrencilerin numalararı arasında fark olmasında bir sakınca yoktur.

Muhsin Kıraati’nin İnanç İlkeleri (Adl) kitabından alıntıdır.