Tevhidin hakikati ve boyutları
İslam kültüründe tevhidin uzun ve geniş bir anlamı vardır. Zâtta tevhid: Allah’ın zâtı kendisi demektir. O’nun zâtında tevhid kendisini tek ve yegane kabul etmek anlamına gelir, sıfatlarda tevhid : Sıfat Allah’ın zâtına nisbet edilen bir mânadır. fiillerde tevhid: Fiilî sıfatlar Cenâb-ı Hakk’ın kâinata yönelik tasarruflarını ifade eder ve ibadetlerde tevhid.
Tevhid, Allah’ın birliğine inanmak demektir.
Tevhid yani heva ve heveslerden vazgeçmek demektir. Heva ve heveslerinin peşinden giden ve tapan kimse tevhid dairesinin dışındadır. Casiye suresi 23. ayeti: “Arzularını tanrı yerine koyan, Allah’ın -bilgisine rağmen (sapmayı tercih ettiği için)- kendini saptırdığı, kulağını ve kalbini mühürlediği, gözüne de perde çektiği kimseyi bir tasavvur et! Allah’tan sonra onu kim yola getirecek? Düşünmüyor musunuz?”
Tevhid yani tağutu reddetmek. Tüm Peygamberlerin sloganı ve hedefi idi. Nahl suresi 36. ayetinde şöyle buyuruluyor: “Andolsun ki biz her ümmete, “Allah’a kulluk edin, sahte tanrılardan uzak durun” diyen bir elçi gönderdik.”
Tevhid, zalim sistemlerin reddi demektir. İmam Rıza (a.s), Memun’un veliaht olarak kendisini atamasını kabul etmeye zorlandıktan sonra, halka açık bir toplantıda, ben, hiçbir emir ve nehye karışmamak şartıyla kabul ediyorum. Ne fetva vereceğim, ne hüküm vereceğim, ne birisine bir iş vereceğim, ne birisini azledeceğim ve ne de bir şeyin yerini değiştireceğim.
Tevhid yani: tüm karmaşık düşüncelerin üzerine çizgi çekmek insan beyninden türeyen tüm isim ve ekolleri reddetmektir.
Tevhid yani: yabancıların hakimiyetine ve tahakkümüne götüren bütün ilişkileri kesmek demektir.
Tevhid yani: Allah’ın emrine uymayan kimsenin emrini reddetmek demektir.
Tevhid yani: Allah’ın liderliğine izin verdiği kimselerin liderliğini kabul etmek.
Tevhid yani: Allah’ın emirlerine karşı gelmemek, O’na teslimiyet ve kulluk demektir.
Özet olarak tevhid yani: Derunî ve birunî putların bizi doğru yoldan alıkoyamayacak şekilde ortadan kaldırılmasıdır.
Tevhid yani: Beni ayağa kaldıran Allah’tır, susmaya çağıran da Allah’ın rızasıdır.
İktisadi tevhid yani: Üretim, dağıtım, tüketim ve yönetim programlarında Allah’ın hükmü uygulanmalıdır.
Tevhidi ordu yani: Ordunun amacı hakikat sözünü yaymak ve Allah’ın kanununu genişletmektir. Amaç zalimleri bastırıp mazlumları kurtarmak, mal, can ve namusun mahremiyetini savunmak ve sınırları korumaya çalışmaktır.
Tevhidi toplum, lideri ilâhi kriterlere göre seçilen bir toplumdur. Yani ilime, takvaya, cihada, emanete, güce, yönetime...vb dayalı.
Tevhidi toplum Allah’ın kanunları ile hükmedilen toplumdur. O’nun önünde tüm insanlar eşittir.
İslam Peygamber’i (sav) “La İlahe İllallah deyin kurtlun” dediyse bu cümleye basit bir gözle bakmamak gerekir. Çünkü İslam Peygamber’inin sloganındaki tevhidi netice kurtuluştır. Kur’an nihai amacın kurtuluş olduğunu kabul eder ve takvayı emreder. Bakara suresi 21. ayeti: “Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan rabbinize kulluk edin ki takvâya eresiniz. “
Ancak takvanın kendisi nihai hedef değildir, başka bir ayette bildirildiği gibi takva başarıya ulaşmanın bir başlangıcıdır. Maide suresi 100. ayeti: “De ki: “Kötünün çokluğu sana ilginç gelse de iyi ile kötü bir değildir. O halde ey akıl sahipleri, Allah’a âsi olmaktan sakının ki kurtuluşa eresiniz!”
Bir gün derste tevhid ve “Allah'tan başka ilah yoktur” cümlesi hakkında bahsediyordum. Tahtaya toprağın altında kalan ve sonra yeşeren bir tohumun resmini çizdim ve tohumun topraktan çıkmak üç şey yaptığını söyledim 1- Köklerini toprağa daha da batırır, 2-Topraktaki besinleri emer, 3-Rahatsız edici ve kir parçacıklarından kurtulur ve sonra topraktan çıkar.
İnsan da cehaletten ve fitneden kurtulmak istiyorsa şu üç şeyi yapmalıdır:
1- Akaidini önce muhakemeye dayandırmalıdır.
2- İlerleyebilmek için tüm imkanları kullanmalı ve kök materyallerini özümsemelidir.
3- Tevhid ortamına ulaşmak için önündeki her türlü engeli kaldırmalıdır.
Bu bu aşamalardan herhangi birinde eksik davransa durgunluk ve bedbahlık içinde kalır. İnançları sağlam ve ilme dayalı değilse, imkanları kullanmazsa, düşmanlarıyla savaşmazsa çürür. Tıpkı topraktaki bir tohum gibi, bu üç işlem yapılmazsa çürür.
Muhsin Kıraati’nin İnanç İlkeleri (Tevhid) kitabından alıntıdır.
