Temiz ve hoş bir yaşama kavuşmak için kanaat etmek gerekir

Nehcü’l Belağa’da dünya malının çeşitli faydalarından bahsedilmiş olup bunların bir kısmı caiz görülmüş, bir kısmı arzu edilmiş, bir kısmı da haram sayılmıştır. Hayat-ı Tayyibe (hoş hayat), Nehcü’l Belağa açısından kanaat anlamına gelir.

Hz Ali’nin (a.s) yaşam ilkeleri her yönüyle , Kur’an’a ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sünnetine dayanıyordu.  Bu mübarek insanın sosyal faaliyet ve çalışma alanındaki toplumla münasebetleri ilâhi ve nebevî emirler üzerine kuruluydu. Bu, insanlar için mükemmel bir örnek olarak kabul edilebilir.

Nehcü’l Belağa araştırmacısı Bahşali Kanberi Nehcü’l Belağa’ya dayalı sosyal ahlak dersler dizisinin dördüncü dersinde şu açıklamalarda bulundu:

Nehcü’l Belağa’nın 45. Hutbesine değinmeden önce hikmetli sözlerinden birine dikkatiniz çekeceğim: Hz Ali’ye Kur’an-ı Kerim’de geçen ‘Hoş hayat’ (Hayat-ı Tayyibe) kelimesi soruldu. “ona güzel bir hayat yaşatacağız “ (Nahl:97) ne demektir. Hz Ali (a.s) tek kelimeyle cevap verdi: Kanaat. Nehcü’l Belağa’ya göre hoş ve iyi bir hayat kanaat içinde yaşamakla olur.

Dünya malını yeterince kullanırsak caizdir ve bunda bir sakınca yoktur. Hz Ali (a.s) eğer bir kimsenin dünyayı çok az kullanırsa zahid olduğunu söyler. Zahid topluluğu dünyadan en az istifade edendir. Bu zahidlerden bir Hz Ali (a.s) ‘dir. Nehcü’l Belağa’nın 45. Mektubu bu bağlamda beyan edilmiştir.

Hz Ali (a.s) zühd içinde yaşamayı seçerek şöyle söylemiştir: “Yine bil ki sizin imamı­nız, dünyasında eskimiş bir elbise ve iki lokma ekmeğiyle yetinmektedir. Elbette buna güç yetiremeyeceğinizi bilin.” 45. Mektuba kesinlikle teveccüh edin.

Dünyadan bir şey kaybetmek istemeyen zengin ve varlıklı müminlerin dünyadan yeterince faydalanmalarının bir sakıncası yoktur. Haram da değildir. İkinci durumda ise Hz Ali (a.s) kendisi için zühd hayatını göz önüne almıştır.

Üçüncü durum genel halk içindir. Çünkü genel toplum ne zengin ne de zahid topluluğundadır ve onlar için kastedilen hoş bir yaşamdır.

Hz Ali (a.s) bu hutbede şöyle söylüyor: “O halde dünyadan en güzel azıkla göçün ayrılın. Dünyadan kendinize yeten şeyden fazlasını istemeyin ve size ulaşan-erişenden fazlasını talep etmeyin.”

Bu tür yaşamda tam olarak kendi ihtiyaçlarımız hakkında sahip olduğumuz bilgilere dayanarak ne az tüketiriz ne de çok. İhtiyacımı karşılayan bir elbisem varsa bu benim için yeterlidir. Daha fazlası olursa o fakirler içindir. Hz Ali (a.s) genel halk için hoş bir hayat önerir. Yani hiçbirşeyi atmayın ve israf etmeyin. Aslında israf gereğinden fazla tüketmek boş yere saçıp savurma (tebzîr) ise kötü kullanmaktır. Örneğin bir misafirliğe gittiklerinde tabaklarını doldurur, yarısını yer kalanını ise çöpe atarlar. Bu yüzden doyduğum zaman  israf ama tekrar yemek istediğimde tebzîr olur.

4131684