Hz. İbrahim’in (a.s) eğitim yönteminde tezekkür

TAHRAN (IQNA) - Hatırlatma önemli bir eğitim yöntemi olup Kur’an-ı Kerim’de Hz İbrahim ile ilgili ayetlerin beyanında bunun örnekleri görülebilir. Bu yönteme göre insan geçmişini hatırlar ve geçmişte edindiği tecrübelere göre davranışını düzeltir.

Peygamberlerin özellikle Hz İbrahim’in uyguladığı eğitim yöntemlerinden biri tezekkür yani hatırlatmadır. Tezekkürden kastedilen şey insanın bir düşünceyi kabul veya reddetmeden önce onu iyice değerlendirmesine yardımcı olmaktır.

Öğretmen öğrencinin unutkanlığını ve ihmalini gidererek onda kötü alışkanlıkları ve ahlaksız özellikleri önlemek için bir şevk ve istek uyandırır, ahlaki davranışa doğru ilerlemesine ve güçlendirmesine yardımcı olur. Bu yöntem öğrencinin geçmişine dayanır, öğretmen ona geçmişte kazandığı deneyimleri ve şimdi unuttuğu şeyleri hatırlatır.

Unutkanlık insanın şimdi ile meşgul olmasına ve geçmişi unutmasına neden olur. O zaman çektiği sıkıntıların baskısını, geçmişte gördüğü nimetlerin sevincini hissetmez, böylece nimetlere şükretmesi gerekirken bundan geri kalır.

Allah kendisi Kur’an-ı Kerim’de bu yöntemi kullanmış olup İsrailoğullarını sürekli geçmişin nimetlerini hatırlamaya çağırmıştır. Bakara suresi 40. ayetinde şöyle buyruluyor: “Ey İsrâiloğulları! Size verdiğim nimetimi hatırlayın, bana verdiğiniz sözü yerine getirin ki ben de size vaad ettiklerimi vereyim. Asıl bana itaatsizlikten sakının.”

Hz. İbrahim’in bu yöntemi kullandığı Kur’an’da şöyle bildirilir:

Ankebût suresi 16-17. ayetleri: “İbrâhim’i de (resul olarak gönderdik). Kavmine şöyle demişti: “Allah’a kulluk edin ve O’na itaatsizlikten sakının. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.”

“Siz Allah’ı bırakıp birtakım putlara tapıyor, asılsız inançlar uyduruyorsunuz. Kuşkusuz Allah’ı bırakıp da taptığınız bu şeyler size rızık vermekten âcizdirler. O zaman rızkınızı Allah’ın katında arayın, O’na kul olun, O’na şükredin; sonunda O’na döneceksiniz.”

Bu ayette Hz. İbrahim tezekkür yöntemini iki kez kullanır:

1- Hz İbrahim onlara rızık verenin Allah olduğunu eğer putlara tapmalarının amacı rızıksa Allah’a kulluk etmeleri gerektiğini çünkü Allah’tan başka kimsenin kimseye rızık vermeye gücünün yetmeyeceğini hatırlatır.

2- Hz İbrahim bu gerçeği onlara  “Allah’a döneceksiniz” diyerek hatırlatmak istiyor. Onlara putlara tapmaktan vazgeçmezlerse Kıyamet günü Allah’a döndüklerinde bunun pahalıya patlayacağını söylüyor.