Bu ikisi arasındaki farklar şunlardır:
1- Vergiler devletin size evinizin dışında sunduğu hizmetlerdir. Örneğin mahallenizde bir park inşa etmesi gibi.
Bahçesini mozaik veya taş yapan kimse aynı zamanda devlete yolu asfalt yapması vergi öder.
Evinin kapısını kilitlediği gibi hükümetin güvenliği sağlaması için vergi öder. Kolluk kuvvetleri, bekçiler, polis...vb
Evde bir lamba yakıyor, aynı zamanda evin dışındaki sokakları ve caddeleri aydınlatması için devlete vergi ödüyor.
Evde yangın söndürücü bulunması gibi dışarıda da itfaiye aracının hazır olması için devlete vergi ödüyor.
Vergi sizin kendi giderinizdir, evde özel hayatınız için harcadığınız para gibidir. Aradaki fark, doğrudan kişisel hayatınız için harcama yapmanız, ev dışında harcadığınız harcamanın ise ödediğiniz vergiler aracılığıyla yapılmasıdır.
2- Humus ve zekat vermek Allah’a yaklaşma niyetiyle yapılan ibadettir. Eğer bu niyetle yapılmazsa bu ibadet kabul olmaz. Vergide ise böyle bir yakınlık söz konusu değildir.
3- Humus araştırarak seçilmiş en bilgili ve takvalı alimlerin yani salih bir fakihin gözetiminde harcanır. Vergide böyle bir şart bulunmaz ve bazen haksız yere harcanır.
4- Humus ve zekatın güvene dayalı olarak ödenmesidir. Kişinin humus ve zekat olarak ne kadar vermesi gerektiğini belirlemek için öncelikle devlet çalışanı değil kendisi gelir ve giderlerini hesaplar. Ikincisi malını vermek istediği kişiyi yani salih alim olanı seçer. Üçüncü olarak da adil bir müctehidin gözetiminde nasıl harcandığını bilir.
5- Humus ve zekat alan kişi bunu insanların büyümesine ve mallarının temizlenmesine yardımcı olmak amacıyla alması, verenin ise Allah’a yakınlaşma amacıyla yapmasıdır.
Vergiler halkın temel gelirinden alınırken humus yıllık yapılan harcamalardan arta kalan miktar üzerinden hesaplanır.
Muhsin Kıraati’nin Humus kitabından alıntıdır.