Ekonomi ve ahlakın birleşimi
İslami sistemde halk ile ilahi lider arasındaki ilişki selamlaşma ve salavat ilişkisidir. Allah insanlardan Peygamber Efendimiz’e selam gödermelerini ve hürmet etmelerini ister: Ahzâb suresi 56. ayeti: “Allah ve melekler peygambere salât ediyorlar; ey iman edenler, siz de ona salât ve selâm okuyun”
Allah ayrıca Peygamber Efendimiz’e zekat verenler için dua etmesini emreder: “Onları arındırmak ve temize çıkarmak üzere mallarından sadaka al! Bir de onlar için dua et; çünkü senin duan onlara huzur verir. Allah her şeyi çok iyi işitmekte ve bilmektedir.”
İslam’da bayram denilen günlerde mutluluk ve kutlamanın yanı sıra, Kurban Bayramı’nda kurban etlerinin dağıtımı yoluyla yoksullara ulaşmak, Ramazan Bayramı’nda da Fitre ve Zekât aracılığıyla açları doyurmak önemlidir.
İslam o kadar kapsamlı bir dindir ki yeme içme bile bilinçli olarak tasarlanmıştır. Kur’anda (kulû) “yeyin” kelimesine çeşitli emirler eşlik eder:
Kulû....la tusrifû: “yiyin için fakat israf etmeyin.” (A’râf: 31)
Kulû..... razaknâkum veşkurû: “Size verdiğimiz rızıkların temiz olanlarından yiyin ve Allah’a şükredin;” (Bakara:172)
Kulû….. va’melû sâlihâ: “ Tertemiz nimetlerden yiyip için, güzel işler yapın” (Müminûn:51)
Kulû….. ve lâ tatgav fîhi: “ Size rızık olarak verdiğimiz iyi ve temiz şeylerden yiyin ama bunda ölçüyü aşmayın,” (Tâhâ: 81)
Kulû..... ve âtû hakkahu: “ Her biri ürün verdiğinde ürününden yiyin; hasat günü de hakkını verin; fakat israf etmeyin” (En’âm:141)
Kulû..... at’ımul: “ Artık onlardan hem kendiniz yiyin hem sıkıntı içindeki yoksulları doyurun.” (Hac:28)
İslam nasıl bir arıya çiçeğin özsuyunu emerek bal yapmasını emrediyorsa müslümanlarada itidalli olmayı tavsiye ediyor. Çünkü islam dini sadece yeme-içme ve uyumadan ibaret değildir. Aksine yemek, yedirmek, salih amellerde bulunmak aşırıya kaçmamayı da bir arada düşünür. Hangi okulda bu kadar kapsamlılığa teveccüh edilmiştir?
Humus ve zekat İslami vergilerdir. Ancak kanunlar insan düşüncesi tarafından örülmüştür oysa İslam hukuku ayrıdır ve tüm boyutlarına teveccüh etmiştir.
Ne tür mal ve gelirlerden humus ve zekat alınmalıdır?
Humus ve zekat ne kadar sermayeye tabidir?
Humus ve zekat nasıl alınır, nasıl ödenir ve nasıl harcanır?
Humus ve zekat ta miktarının belirlenmesinde kullanılacak eşyaları kim hesaplayacak, alıcı mı yoksa ödeyen mi?
Humus ve zekatı veren kişi hangi niyet ve amaçla vermeli ve alıcının hangi özelliklere sahip olması gerekir?
İnsanların humus ve zekat ödemeye ilgi duymalarını nasıl sağlayabiliriz?
Humusu ve zekatı toplayanların hangi niteliklere sahip olması ve insanlara nasıl ulaşıp onları İslami vergileri ödemeye teşvik etmeleri gerekir?
Bu ve bunun gibi birçok soru humus ve zekatı dünyada toplanan diğer vergilerden farklı kılmaktadır. İslam dinindeki namaz, cihad, hac, aile sistemi gibi konular diğer dinlerle karşılaştırılacak olursa İslami düzenlemelerin mucizesi ortaya çıkar.
Muhsin Kıraati’nin “Hums” kitabından alıntıdır.
