Kur’an-ı Kerim’in İtalyanca’dan İbranice’ye çevirisi (1)
Tefsir net’in aktardığına göre, Yahudi çevirileri Kur’an çevirisi alanının en önemli konularından biridir. Bunun nedeni, Yahudilerin Avrupa’da ve ortaçağ ve rönesans döneminde dini reformlara ilişkin tartışmalardaki özel ve aynı zamanda İslam medeniyetine ilişkin farklı konumlarından kaynaklanmaktadır.
Bu makalede İtalyancadan İbraniceye çevrilen Yakub Bin Yisrael Halevi’nin çevirisi ele alınmaktadır.
Bu makalede önemli olan, klasik Kur’an çalıuşmalarında önemli bir etki yaratan Yahudi yazışmaları alanında Kur’an çevirisinin ilk aşamalarına teveccüh etmektir.
Halifeler döneminde gayrimüslimlerin Kur’an okuması, öğrenmesi, yasaklanmış olmasına rağmen, Yahudiler Kur’an’ı çok iyi biliyorlardı. Ve onlar, vahyedildiği andan itibaren bu ilahi kitaba aşinaydılar.
Gayrimüslimlere yönelik bu yasaklar, Müslüman yöneticilerin gayrimüslimlere uyguladıkları Kur’an’ı tanıma ve araştırmayla ilgiliydi. Ömer dönemindeki pek çok metinde Kur’an öğrenmenin Yahudi ve Hıristiyanlara haram olduğu belirtilmektedir. O dönemde Yahudiler Arap diline ve Kur’an’a aşina olup Arap ve İslam kültür ve edebiyatını da iyi biliyorlardı.
O dönemde Yahudiler Kur’an ayetlerini veya bir kısmını tercüme ediyorlardı ve bunu gizlice bazende doğrudan yapıyorlardı. Bu bir çok Yahudi yazısında mevcuttur. Pek çok Yahudi yazar, Kur’an ayetlerine açıkça değinmeden Kur’an’ı genel bir biçimde İbranice’ye çevirmiştir.
İbraniceye çevrilmiş çok sayıda Kur’an’dan iktibas edilmiş Yahudi kitapları arasında, Yahudi filozof Şimon İbn Tamih Duran tarafından yazılan tartışmalı ‘İyi Zenginlik’ kitabıdır.
Kur’an’ın İbranice farklı ciltlerde beş el yazması vardır:
1- Vatikan el yazması: henüz tamamlanmamış olup satır aralarında Latince’den kısa bir çeviri bulunmaktadır.
2- Almanya’daki Halle el yazması: Bu nüshanın kökeninin Kırım Yarımadası ve belki de Karailerle ilgili olduğu görülmektedir.
3- Bodleian el yazması: Kur’an’ın tam nüshası olan Kur’an ayetlerinin içeriği hakkında İbranice kısa açıklamalar kenar boşluğunda yazılmıştır.
4- Cambridge’deki Geniza’nın iki sayfalık parçası: Fatiha Suresi ve Bakara Suresi’nin İbrani harfleriyle ilk 10 ayetini içerir.
5- Rusya Milli Kütüphanesi El Yazması: Tekvir, İnfitar, Duha, Kadir, Nasr surelerinin yanı sıra Kehf Suresi 109. ayeti ile Enbiya Suresi’nin birinci ve ikinci ayetlerinin yazılı olduğu miladi 13. veya 14. yüzyıla ait olduğu anlaşılan 2 sayfadan oluşan eser.
Yahudiler, Kur’an ayetlerinden bazı kısımları iktibas ederek İbrani harfleriyle kopyaladılar. Ancak Kur’an çevirileri ile ilgili araştırmalar bize, ilk yüzyıllarda Kur’an’ı Arapça’dan çeviren Yahudiler hakkında bilgi vermemektedir.
İbraniceye Kur’an’nın Arapça’dan doğrudan yapılan ilk çevirisi Hermann Troutdorff’un (Leipzig-1857) çevirisidir.
Avrupa dillerinden iki ibranice çeviri bulunmakta olup ve bunlardan birinin Kur’an’ın Latince çevirisine dayalı İtalyanca çevirisi, diğerinin ise Fransızca çeviriye dayalı Felemenkçe çeviri olduğu anlaşılıyor.
Devamı var...
4250422
