Оёти бисёре ба зикри саргузашти қавми Бани Исроил ва ҳазрати Мӯсо (а), аҳволоти яҳудиён пас аз ишон ва вижагиҳои рафтории ин қавм дар тӯли таърих ва ҳатто дар замони нузули оёт Қуръон дар Мадина пардохтаанд. Ин касрати оёт пиромуни мавзӯъи воҳид мебоист ҳассосияти мусулмононро нисбат ба он мавзӯъ барангезад, ки чаро Худованди Мутаол дар Қуръони Карим барои ҳидоят ва ибрати халқ беш аз ҳамаи ақвом ва умматҳо ба авсоф ва шеваҳои рафтории яҳуд ишора фармуда ва онҳоро мавриди мисоли худ қарор додааст?
Авсоф ва шеваҳои рафтории яҳуд чигуна буд, ки ин ҳама дар бораи он тазаккур дода шудааст? Муҳимтар аз ҳама иллат ва маншаъи аслӣ ва ботинии авсоф ва аъмоли Бани Исроил чист ва чӣ будааст? Оё хитоби Қуръони Карим ва баёни ин ҳама оёт дар мавриди қавми яҳуд мунҳасир ба шинохти яҳудиёни садри Ислом дар Мадина мешуда ё ин, ки ба оянда ва саҳюнизми муосир низ мебошад?
Нуктаи нахуст шояд ин бошад, ки сарнавишти қавми Бани Исроил бо сарнавишти мусулмонон шабоҳати бисёре дорад; Чунон чи аз Расули Худо (с) нақл шуда: «Умматам суннати Бани Исроилро пеша кунанд ва дар он гом бардоранд ва по ҷои пои онон гузоранд, монанди онон рафтор намоянд ба гунае, ки агар онон ба сӯрохе хазиданд инон низ бо онон дар он сӯрох хазанд».
Нуктаи дувум аз бозхонии рухдодҳои миёни яҳудиён ва Паёмбари Акрам (с) дар садри Ислом, қобили бардошт аст. Дар Қуръони Карим ду мавзеъгирӣ нисбат ба яҳуд шомили гурӯҳи аҳли имон ва амали солеҳ ва гурӯҳи аҳдшикан вуҷуд дорад. Мутобиқи оёти Қуръон гурӯҳ дувум душмантарин инсонҳо нисбат ба мусулмонон ҳастанд: لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا (Моида: 83).
Рафтори хасмона ва фитнаангезии ин гурӯҳи яҳудиён дар баробари мусалламин пас аз Паёмбар (с) натанҳо коҳиш наёфт балки ба маротиб низ шиддат гирифт ва бисёре аз тавтеаҳо ва осебҳое, ки бар дини Ислом ва муслимин зарба зад аз ноҳияи яҳудиён буд. Қуръони Карим дар ин замина мефармояд: وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا (Моида: 68).
Дар дунёи муосир низ, аҳамияти муъзали саҳюнизм чӣ аз лиҳози зиддият бо дини Ислом ва чӣ аз назари нажодпарастӣ ва ривоҷи фасод ва фаҳшо дар кишварҳои мухталиф ва низ сайтараи онҳо бар расонаҳои гурӯҳии марокизи иқтисодӣ ва тасмимгирандагони сиёсӣ дар кишварҳои муҳим вазифаи мусулмононро ҷиҳати шинохти вижагиҳои онон ва роҳҳои муқобила бо таҳдидоти ин хатар нишон медиҳад. Бинобар ин афзал он аст, ки ин душман аз дидгоҳи манбаъи омӯзаҳои ваҳёнӣ шиносоӣ кунем.