Саноати ҳалол дар Қазоқистон; Пуле барои таҳкими равобити ттиҷорӣ бо кишварҳои исломӣ
Ба истинод ба машварати фарҳангии Эрон дар Қазоқистон, “Ҳалол” аз нигоҳи қонунҳои исломии (шариат) ба маънои “ҷоиз” аст; Ин истилоҳ ғизо ва дигар молҳоеро дар бар мегирад, ки барои мусалмонон истеъмолаш ҷоиз аст.
Маҳсулоти ҳалол на танҳо барои мусулмонон муҳим аст, балки таваҷҷуҳи истеъмолкунандагонро низ ҷалб мекунад, ки ба табиат, тару тоза ва бехатарии маҳсулот ғамхорӣ мекунанд.
Дар Қазоқистон якчанд созмон барои додани сертификатҳои ҳалол ваколат доранд, аз ҷумла Halal Demo, Kazakhstan Standard, Ассотсиатсияи саноати ҳалоли Қазоқистон ва Маркази сифати ҳалол.
Ташкилотҳои асосии сертификатсияи ҳалол дар Қазоқистон
“Ҳалол демо” як шӯъбаи вобаста ба идораи динии мусулмонони Қазоқистон буда, бо ҳадафи дастгирии саноати ҳалол ва таъмини маҳсулот дар бозори дохилӣ тибқи меъёрҳои шариат таъсис ёфтааст.
Аз замони таъсисаш дар соли 2014 “Ҳалол Демо” беш аз 1800 ширкати ватаниву хориҷӣ сертификатсия кардааст, ки нисфи онҳо дар соҳаи хизматрасонии ҷамъиятӣ ва тарабхонаҳо фаъолият доранд. Ҳамчунин, "Halal Demo" дар асоси таҷрибаи байналмилалӣ шаш стандарт таҳия кардааст, ки ба гуфтаи масъулони идораи динии мусулмонони Қазоқистон, барои нигоҳ доштани сатҳи баланди сертификатсия мусоидат мекунад.
Ҳамасола намоишгоҳҳои “HALAL EXPO” аз ҷониби “Halal Demo” дар шаҳрҳои бузурги Қазоқистон, аз ҷумла Остона, Алмаато, Чимкент ва Тарз баргузор мешаванд.
Ширкати давлатии «Касастандарт» низ барои додани сертификати маҳсулот мутобиқи стандартҳои ҳалол иҷозатнома дорад. Ин созмон раванди баррасии истеҳсолот ва сертификатсияро барои ширкатҳое, ки ба бозорҳои дохилӣ ва байналмилалӣ таваҷҷӯҳ доранд, анҷом медиҳад.
Ассотсиатсияи саноати ҳалоли Қазоқистон, ки ассотсиатсияи мустақил аст, мутобиқати маҳсулотро ба талаботи шариат ва стандартҳои байналмилалӣ тавассути додани шаҳодатномаҳои ҳалол тасдиқ мекунад.
Назорат ва масъулият
Ташкилотҳое, ки барои додани сертификатҳои маҳсулоти ҳалол масъуланд, дар ҳама марҳилаҳои истеҳсол санҷишҳо ва назорати заруриро анҷом медиҳанд.
Сарфи назар аз ин сатњи назорат, Раёсати тандурустӣ ва назоратии эпидемиологии Вазорати тандурустии маҳсулоти ҳалолро ба қоидаҳои шариат мувофиқат намекунад; Вазифаҳои ин шӯъба танҳо бо риояи умумии стандартҳои бехатарии дар регламентҳои техникӣ муқарраршуда маҳдуданд; Дар ҳоле ки риояти стандартҳои ҳалол ихтиёрӣ боқӣ мемонад.
Тафовут дар "ҳалол"
Алфоробӣ Пулотҷон, донишманди динӣ бар ин назар аст, ки рақобати байни сертификатсияи ҳалол боиси рақобати брендҳо мешавад.
Афзоиши маъруфият ва иқтидори содирот
Маҳсулоти сертификати ҳалол на танҳо дар байни мусулмонони Қазоқистон, балки дар байни кишварҳои Осиё ва Шарқи Наздик низ талаботи зиёд аст. Аз ин рӯ, истеҳсолкунандагони Қазоқистон ба осонӣ сертификат мегиранд. Тибқи гузориши Идораи динии мусалмонони Қазоқистон дар соли 2023, тақрибан 10-15% маҳсулоти Қазоқистон дорои сертификати ҳалол мебошанд.
Имрӯз дар Қазоқистон нақши муҳимми саноати ҳалол ва аҳамияти он дар ҷавоб додан ба талаботи рӯзафзуни дохилӣ ва рушди содирот хеле муҳим аст.
