Гунбади ҳазрати Мусо (а); Аввалин маркази таълими Қуръон дар Фаластин
Гунбади ҳазрати Мӯсо (а) аввалин маркази таълими Қуръон дар Фаластин маҳсуб мешавад, ки дар масҷиди Ақсо дар миёни Боби Салсаллоҳ ва гумбази Ан-Наҳвия ҷойгир аст. Ин гунбазро Султон Солеҳ Наҷмиддини Айюб, яке аз подшоҳони Айюбиён дар соли 1249 мелодӣ сохтааст ва он охирин бинои Айюбиён дар Масҷиди Ал-Ақсо буд. Ин гунбаз дар даврони Мамлюк барои баргузории ҷаласаҳои доварӣ истифода мешуд.
Гунбади ҳазрати Мусо (а) дар дохили масҷиди Ал-Ақсо дар шаҳри Қудс, дар ғарб Бобул-Саллаҳ ва дар шарқ гунбади Ан-Наҳвия ва дар наздикии ҷанубу ғарби аркдор ҷойгир шудааст. аркхои масчиди гунбади Рок.
Султон Солеҳ Наҷмуддини Айюб, яке аз шоҳони Айюбиён, ин гунбазро дар соли 1249 мелодӣ сохтааст ва замони сохтмон ва номи созандаи он дар катибаҳои сари ин гунбаз мушоҳида мешавад.
Дар бораи сабаби номгузории ин гунбаз ривоятҳои зиёде мавҷуданд. Бархе мегӯянд, ки ин гунбаз ба номи яке аз шайхҳо гузошта шудааст, ки имоми ҷамоат дар ин макон буд. Бархе мегӯянд, ки ин макон ба номи Амир Мусо бин Ҳасан ал-Ҳадбонӣ номгузорӣ шудааст, ки дар соли 737 ҳиҷрӣ (1337 милодӣ) дар сохтмони айвони ғарбӣ, ки аз Бобул Салсала то Боб тӯл мекашид, ба сохтмони айвони ғарбӣ назорат кардааст. ал-Мағраба.
Гунбади ҳазрати Мусо (а) аз як утоқи мураббаъ ба андозаи 7х7 метри мураббаъ иборат буда, дар болои он гунбади доирашакл дар пояи ҳашткунҷа мавҷуд аст, ки пайванди васлкунандаи ҳуҷраи мураббаъ ва гунбади даврашакл мебошад.
Дар ин бино 6 тиреза ва қурбонгоҳе мавҷуд аст, ки дар тарафи ҷанубии он аз девор мебарояд. Даромадгоҳи он аз тарафи шимол буда, бино дар перроне, ки гирду атрофи онро иҳота кардааст ва қурбонгоҳи дигар дар қисми шимолии бино ҷойгир шудааст.
Дар ду тарафи ин бино ба гайр аз тарафи шимолии биное, ки даромадгохи гунбаз вокеъ аст, ду тиреза мавчуд аст.
Қозӣ Муҷириддини Ҳанбалӣ дар охири даврони мамлюк аз гунбади ҳазрати Мусо (а) барои баргузории ҷаласаҳои доварӣ истифода кард. Дар замони Усмонӣ дар ин ҷо маҷлиси Сама баргузор шуда, дастхатҳои зиёде дар он ҷо навишта шудаанд.
Дар соли 2024 ин гунбаз ба истифодаи қаблии худ, яъне маркази таълимии Қуръони Карим баргашт ва ҳоло дар он ҷо дарсҳои ҳифзу қироати Қуръон баргузор мешавад. Ин гунбаз ба унвони нахустин Дорул-Қуръон дар Фаластин маъруф аст ва бисёре аз муҳассилини Қуръон аз ин Дорул-Қуръон хатм кардаанд.
