Намоиши дастнависҳои исломӣ дар китобхонаи Донишгоҳи Йел (ИМА) + Видео
Ба гузориши ИКНА, ба нақл аз Yale News Daily, китобхонаи дастнависҳои нодири Beinecke дар Донишгоҳи Йел намоишгоҳеро таҳти унвони "علّم بالقلم: Ҷаҳони дастнависҳои исломӣ" рӯнамоӣ кардааст.
Ин намоишгоҳ аввалин намунаи худ дар Донишгоҳи Йел ба шумор меравад, ки яке аз бузургтарин маҷмӯаҳои дастнависҳои исломиро дар Иёлоти Муттаҳида ба намоиш мегузорад. Дар он осори гуногун, аз нусхаҳои аввалияи Қуръони Карим то санадҳои муосир, ба намоиш гузошта шуда, гуногунии замонӣ ва ҷуғрофиёии тамаддуни исломро ба таври барҷаста инъикос мекунад.
Ӯзген Флик, яке аз масъулони намоишгоҳ ва устоди забони туркии усмонӣ дар Донишгоҳи Йел, тавзеҳ дод:
"Бо намоиши намунаҳое аз маҷмӯаи ҷаҳонии Йел, мехоҳем анъанаҳои ба ҳам пайвасти ҷаҳони Исломро нишон диҳем ва тарзи интиқоли афкору идеяҳоро дар миёни фарҳангҳо таъкид намоем."
Донишгоҳи Йел бо беш аз 4000 дастнавис, яке аз муассисаҳои пешрав дар ҳифзи дастнависҳои исломӣ буда, аз лиҳози бузургии маҷмӯаи худ дар ИМА ҷойи сеюмро ишғол мекунад. Ин намоишгоҳ танҳо қисми кучаке аз ин ганҷинаи гаронбаҳоро ба маърази тамошо мегузорад.
Флик дар ин нимсола дарси "Тазҳиби дастнависҳои исломӣ: таърих, назария ва амал"-ро омӯзиш медиҳад, ки дар он донишҷӯён бо осори ба намоиш гузошташуда шинос шуда, кӯшиш мекунанд асарҳои шабеҳро дар синф тавассути тарроҳӣ ва наққошӣ таҷдид намоянд.
Ин намоишгоҳ бо ҳамкории Агнеска Рик, китобдори бахши ховаршиносӣ, ва Роберта Л. Дугертӣ, муттасадии бахши омӯзиши Ховари Миёна, баргузор гардидааст. Рик изҳор дошт, ки ин намоишгоҳ бо дигар намунаҳои монанд фарқ мекунад, зеро осоре аз давраҳои гуногуни таърихӣ ва забонҳои мухталифро дар бар мегирад.
Дар намоишгоҳ дастнависҳои нодир аз маконҳои гуногун, аз Каролинаи Шимолии ИМА то Димишқ, ба намоиш гузошта шудаанд. Ба гуфтаи Дугертӣ, гарчанде баъзе аз ин осор қаблан намоиш дода шуда буданд, бисёре аз онҳо бори аввал рӯнамоӣ ва ба феҳрист дохил мешаванд.
Дугертӣ афзуд:"Мо кӯшиш кардем осореро намоиш диҳем, ки на танҳо барои коллексионерҳо ҷолиб бошанд, балки осоре бошанд, ки дар ҳаёти ҳаррӯза истифода мешуданд ва ҳатто метавонистанд дар ҷайб қарор гиранд."
Яке аз асарҳои барҷастаи намоишгоҳ, ки масъулинро таҳти таъсир қарор дод, як матни кайҳоншиносии монанд ба доираулмаориф (энсиклопедия) буд, ки таърихи он ба асри XIII милодӣ бармегардад.
Дастнависҳои намоишдодашуда мавзуъҳои мухталиф, аз ҷумла риёзӣ, меъморӣ, улуми табиӣ ва тиб-ро дар бар мегиранд. Ин намоишгоҳ мекӯшад, ки мактабҳои фикрии гуногунро дар байни фарҳангҳо ва давраҳои мухталиф ҳамоҳанг намояд ва назари фарогиреро аз фарҳанги бойи паси ин дастнависҳо пешкаш созад.
Рейчел Ҳиршман, мудири намоишгоҳҳо ва барномаҳои нашрӣ дар китобхонаи Бейнеке, изҳори умедворӣ кард, ки боздидкунандагон чизеро пайдо мекунанд, ки онҳоро ҷалб намояд.
Дар ин намоишгоҳ матнҳои тавзеҳӣ, дастурномаҳо ва озмуни хурд оид ба дастнависҳои исломӣ барои боздидкунандагон омода шудаанд.
Агнеска Рик таъкид кард, ки ҷаҳони Ислом садсолаҳо қабл аз Ғарб аз истифодаи пӯст ба коғаз гузашт, гарчанде ки чопи санъатӣ дертар дар ҷаҳони Ислом густариш ёфт. Дар ин намоишгоҳ танҳо як дастнависи навишташуда бар рӯи пергамент (пӯст) намоиш дода шудааст, ки бахше аз Қуръони Карим буда, ба асри X милодӣ тааллуқ дорад.
Номи ин намоишгоҳ "علّم بالقلم", аз Сураи Қалам гирифта шуда, то 10 августи соли 2025 идома хоҳад ёфт ва дар тамоми рӯзҳои ҳафта барои боздидкунандагон боз хоҳад буд.
