Сиёсати Ватикан дар баробари кишварҳо ва чароӣ мардумгаро будани Поп Франсис
Ҳуҷҷатул-ислом вал-муслимин Муҳаммад Масҷидҷомеӣ, сафири собиқи Эрон дар Ватикан, дар мусоҳиба бо Маркази таҳқиқоти стратегии Исломи муосир (МАРОМ) пас аз даргузашти Поп Франсис, раҳбари католикҳои ҷаҳон, ба суолҳое дар бораи мавзеъҳои мухталифи ин шахсияти барҷастаи ҷаҳони масеҳият, равиши Ватикан дар интихоби Попи нав ва сиёсатҳои ин давлатшаҳр дар заминаҳои гуногун посух дод.
Бо таваҷҷуҳ ба он ки Ватикан ва дастгоҳи попӣ як воҳиди сиёсӣ ва як кишвари мустақил ба ҳисоб меоянд, сиёсати Ватикан дар баробари кишварҳои мухталиф бо таваҷҷуҳ ба хусусиятҳои ин кишварҳо чӣ гуна аст?
Ватикан дар тӯли таърихи дуҳазорсолаи худ марҳилаҳои мухталифро пушти сар гузоштааст. Марҳилаи ахири он, каму беш, баъд аз ваҳдати Италия ва дар садсолаи ахир оғоз мешавад ва имрӯз мо аз ҳамин давра сухан мегӯем.
Ватикан шахсияти истисноӣ дорад, зеро ки маркази католикҳои ҷаҳон аст ва пайравони зиёд дорад. Пас аз соли 1929 ба унвони як давлат шинохта шудааст, ки Поп дар сари он қарор дорад. Бинобар ин, Поп дар сари як маҷмӯаи бузурги динӣ ва як давлат қарор дорад.
Дар ин ҷо калимаи "давлат" ба маънои маъмули худ истифода намешавад, аммо Ватикан аз ҷониби дигар давлатҳо ба расмият шинохта шудааст. Ҳузури сафирони кишварҳои мухталиф, аз ҷумла Эрон, дар Ватикан нишон медиҳад, ки кишварҳои дигар Ватиканро ҳамчун як давлат пазируфтаанд. Ҳамчунин, ҳузури сафирони Ватикан дар кишварҳои дигар низ ба ҳамин маъно аст, ки он ҳамчун як давлат бо дигар кишварҳо робитаҳои дипломатӣ дорад.
Ин маҷмӯаи динӣ, ки маркази католикҳои ҷаҳон аст, дорои сиёсатҳои дохилии вижа, сиёсатҳои динӣ ва масъулияти идораи ниҳодҳои усқуфӣ дар саросари ҷаҳон мебошад. Ватикан ба унвони як ниҳоди марказии католикӣ раҳбарии халифагиҳо, калисоҳо ва марказҳои католикии ҷаҳонро бар дӯш дорад.
Сиёсати Поп Франсис дар заминаҳои дохилӣ, хориҷӣ ва динӣ чӣ гуна буд?
Дар бахши калисоӣ, замоне ки Франсис ба сари қудрат омад, ниҳоди калисо ҳатто дар кишварҳое мисли Австрия, Белгия, Австралия, Амрико, Канада, Чили ва Ирланд бо масъалаҳое чун кӯдакоозорӣ рӯ ба рӯ буд. Ӯ бо вуҷуди ҳамаи мушкилот бо ин масъала бо шиддат ва бераҳмона муқобила кард.
Франсис дар баробари фасоди молие, ки дар Ватикан ривоҷ ёфта буд, бисёр устувор ва қатъӣ истод ва яке аз кардиналҳоро низ ба ҳамин далел барканор кард. Ӯ дар ислоҳи худи калисо ба унвони як ниҳод, шуҷоатмандона ва беибо амал кард.
Дар заминаи динӣ низ шахсияти истисноӣ буд. Гуфтани охирини ӯ ин буд, ки паёми Инҷилро бидуни такаллуфу зиёдаравӣ дарк кунед ва онро бо забони мардум барои мардум баён кунед. Ӯ дар ин замина бисёр тавоно амал кард ва равиши хоси худро дошт. Ба осонӣ бо мардум сухан мегуфт, ки ин хусусият аз амрикоилатинӣ будани ӯ маншаъ мегирифт.
Поп Франсис самимона талош мекард, ки ба калисоҳо ва адёни дигар наздик шавад ва бо онҳо бародарона гуфтугӯ кунад. Вай фарҳанги наздикии калисоиро бо ҳадафи иттифоқ ва ҳамдилии калисоҳои мухталифи протестантӣ ва католикӣ, ки ихтилофоте бо ҳам доштанд, дар пеш гирифт. Ҳатто бо адёни дигар, аз ҷумла Ислом, гуфтугӯҳое дошт ва тавонист эҳтиром ва эътимоди ононро ба даст орад.
Ӯ ҳатто ба ин масъала, ки Ислом ду мазҳаб — шиъа ва суннӣ дорад, таваҷҷуҳ дошт ва гуфтугӯ бо Аҳмад Тайиб, шайхи Ал-Азҳар, ва Оятуллоҳ Систонӣ нишондиҳандаи равиши муносибаш дар муносибат ва гуфтугӯи адён буд. Ҳарчанд яке аз интиқодҳое, ки бар ӯ мешуд, ин буд, ки ӯ беш аз ҳад талош мекунад ба адёни дигар наздик шавад.
