Сохтори иҷроияи мусобиқаҳои Қуръон дар Малайзия; як намунаи ҷудогона барои дигар рӯйдодҳои байналмилалӣ
Мусобиқаи 65-умин давраи байналмилалии тиловату ҳифзи Қуръони Малайзия (MTHQA) аз 2 то 9 август (11 то 18 моҳи морди соли 1404 ҳиҷрии ш.) дар Маркази Савдои Ҷаҳонии Куала-Лумпур (WTCKL) баргузор гардид. Дар он 72 иштирокчӣ аз 50 кишвар таҳти шиори «Пешрафти миллат» иштирок карданд.
Имсол, Маҳсин Қосимӣ намояндаи Эрон дар бахши тиловат буд ва ғайр аз ӯ, Эрон як намоянда дар ҳайати доварон низ дошт. Ғуломризо Шоҳмиева Исфаҳонӣ, устод ва довари байналмилалӣ, ки тақрибан бист сол дар ин мусобиқаҳо ширкат накарда буд, бо даъвати кумитаи тадорукоти мусобиқа (ҶАКИМ) дубора ба ҳайати доварон пайваст ва дар арзёбии ин давра иштирок кард.
Барои шиносоӣ бо ҷузъиёти бештари мусобиқаҳои Қуръон дар Малайзия ва таҳлили коршиносонаи раванди иҷрои он, суҳбате доштем бо Ғуломризо Шоҳмиева, ки дар зер пурра оварда мешавад:
ИКНА — Саволи аввал: Шумо дар ҳайати доварони ин мусобиқа, мисли чанд мусобиқаи расмии дигар, иштирок доштед. Бо таваҷҷуҳ ба таҷрибаи шумо, кадом хусусиятҳои сохторӣ ва мӯҳтавоиеро дар ин мусобиқаҳо дидед, ки метавонад барои дигар кишварҳои исломӣ намуна бошад?
Ҷавоб: Пеш аз ҳама бояд як муқаддима гӯям: Малайзия аз соли 1960 инҷониб мусобиқаҳои Қуръонро баргузор мекунад. Бо ин пешина, бо итминон гуфта мешавад, ки аввалин бор фикри ташкил кардани мусобиқаи Қуръонӣ ва эҷоди як фазои мусобиқаии солим дар соҳаи Қуръон дар ҳамин кишвар пайдо шудааст. Яъне, то мусобиқаҳои Малайзия, дар ҳеч ҷои дунё чунин мусобиқа вуҷуд надошт.
Имрӯз мусобиқаҳои Қуръон дар тамоми дунё ба таври густурда, ҳам дар сатҳи байналмилалӣ, ҳам миллӣ ва ҳатто шаҳриву вилоятӣ баргузор мешавад. Вале шояд бисёриҳо надонанд, ки асли ин идея рақобати қуръонӣ аз Малайзия сарчашма гирифтааст.
Ин мусобиқа, ки ҳоло 65 сол собиқа дорад, хеле касбӣ ва дар сатҳи баланд баргузор мешавад. Ҳамин тавре ки мо барои ҳар кишвар нишонаҳои таърихӣ, фарҳангӣ ва ҳунарӣ муайян мекунем, шояд барои Малайзия мусобиқаи байналмилалии Қуръон ҳамчун як шиносномаи фарҳангии ин кишвар ҳисоб шавад.
Ин мусобиқа ончунон бо фарҳанг ва зиндагии мардум пайвастааст, ки як бахши шахсияти миллӣ шудааст.
Бинобар ин, ман фикр намекунам ки муқоиса кардани мусобиқаи Қуръон дар Малайзия бо дигар кишварҳо кори дуруст бошад. Зеро ҳар мусобиқае вобаста ба сохтори сиёсӣ, фарҳанг ва низоми кишвари мизбон баргузор мешавад. Ва, албатта, бояд ба ҳамаи ин равишҳо эҳтиром гузошт.
Вале агар хоҳем фарқи асосии мусобиқаҳои Малайзия ва Эронро гӯем, ду нуқтаи муҳим вуҷуд дорад:
Қории Қуръон бояд тиловати худро дар чор мақом иҷро кунад ва дар ҳар мақом чор фраза (қисмат) бихонад.
Маҳдудияти вақт барои тиловат вуҷуд дорад набояд аз 10 дақиқа бештар шавад. Ба шумораи сатрҳо аҳамият дода намешавад.
Ба ҳамин хотир, сабки тиловат дар Малайзия аз дигар кишварҳо фарқ мекунад. Дар ҳоле ки дар мусобиқаҳои Эрон, маҳдудият дар шакли риояи матн аст, на вақт. Ин фарқият яке аз вижагиҳои аслӣ байни ду кишвар аст.
Албатта, ҳамаи равишҳо бояд эҳтиром шаванд ва набояд гуфт ки кадоме «дуруст» ва кадоме «нодуруст» аст.
Дар ҳамин ҳол, бояд гуфт, ки мусобиқаҳои Қуръон дар Эрон аз ҷиҳати фаннӣ сатҳи хеле баланд доранд. Роҳе, ки Эрон дар тӯли беш аз 30 сол тай кардааст, кишварҳои дигар ҳоло ҳам барои расидан ба ин сатҳ бояд солҳо заҳмат кашанд.
Масалан, дар Эрон қуръакашӣ хеле дақиқ ва адилона сурат мегирад, дар ҳоле ки дар бисёр кишварҳо фарқҳои ҷиддӣ ва ноодилона дида мешавад.
Фазои эҳтиром дар Малайзия
Як чизи дигаре ки метавонад намуна бошад ахлоқ ва эҳтиромест, ки дар байни ташкилкунандагон ва мардуми Малайзия дида мешавад. Онҳо бо меҳмонон, бахусус устодони Қуръон аз дигар кишварҳо, бо хулуси дил ва бе ягон намоишкорӣ рафтор мекунанд.
4300048
