IQNA

Kur’an tilavet sanatı / 13

Şahat Muhammed Enver’in Kur’an tilavetlerinde Lahn özellikleri

16:02 - December 05, 2022
Haber kodu: 3478483
Merhum Mısırlı kâri Şahat Muhammed Enver’in Kur’an tilavetleri hazindir ve rivayetlerde Kur’an tilavetinin kederli ve gamlı bir ses tonuyla okunması tavsiye edilir.

Rahmetli Şahat Muhammed Enver’i  (1950-2008), diğer Mısır kârilerinden ayıran özelliği akıcı ve pürüzsüz bir Kur’an tilavetine sahip olmasıydı. Üstad Şahat’ın üslubu Minşavi’nin üslubundan farklı bir perdeye sahipti. Bu tarzda taklit eden birinin uygun bir ses yüksekliğine sahip olması gerekir.

Şahat’ın kendine has üslubu tilavetinin maneviyatına katkıda bulunur. Kâriler arasında Lahn’a çok dikkat eden insanlar tanıyoruz. Ancak Şahat’ın tilavetleri ağırbaşlılığı ve okuyuşundaki hüzün ve gam nedeniyle kalıcı olmuştur.

Şahat’ın tilavetleri hazindir

İnsanların zevki ve güzellik anlayışı insandan insana farklılık gösterir. İnsanların damak zevkleri, coğrafya, kültür, gelenek, görenek ve ruh hallerinden etkilenir. Hem kâri hem de dinleyicinin ruh halleri bir kıraatin nasıl alınacağını etkiler. Hüzünlü okumak halk arasında basitçe eğer gözünüzden Kur’an tilaveti esnasında yaşlar akıyorsa o tilavet hüzünlüdür. Rivayetlerden Kur’an-ı Kerim’in hüzünle okunması defalarca vurgulanmıştır. İçinde hüzün ve gam olmayan bir kıraatın anlamı yoktur. Elbette rahmet ve nimet ayetleri, dinleyenlerde neşe ve umut yaratmalı ama aynı neşe ve umut, hüzünle birlikte dinleyiciye geçebilmelidir.

Nağmelerdeki çeşitliliğin sebebi modları yani dinamikleridir. Eğer sesler, notalar ve ruh hali duygu olmadan icra edilirse, normal bir araba sesi kadar duygusuz ve mekanik olacaktır. Korku, üzüntü, mutluluk, sevinç, umut, öfke, nezaket gibi bazı duygular derunî olup kıraate yansıtılabilir ve Üstat Mustafa İsmail bu tekniği birçok kez anlamları iletmek için kullanmıştır. 

Bazı haller ise birunîdir örneğin bir seste ani yoğunluk ve vurgu, önce sesi güçlü ve sonra yumuşatma, sesleri kademeli olarak güçlendirme..vb Üstad Ebulayneyn Şaişa anlam vermek için bu tekniği özel olarak kullanırdı. Üstad Şahat nağmeleri değiştirmesine ek olarak anlamları vermek için çeşitli lahni cümleleri ve dönüşümlü olarak haletleride kullanırdı.

Üstad Şahat 1990 yılında İran ziyareti sırasında Hüseyniye İrşad da Tâhâ suresinin 45-46 ayetlerini okuduğunda “Ey rabbimiz!” dediler, “Doğrusu onun bize karşı ileri gitmesinden veya daha da azmasından endişe ediyoruz.” Korku duygusunu nağme, ruh ahli ve kelimeler üzerinde vurgulama ile dinleyiciye aktarır. Sonraki ayette ise “Allah buyurdu: “Korkmayın, bilin ki ben sizinle beraberim; işitirim, görürüm.” Umut ve cesaretlendirmeyi nağmelerinde kullanır ve bu da seslere verdiği ruh hali ile anlaşılır.

video kodu

Ayrıca Al-i İmrân Suresi’nin 36. ve 37. ayetlerini tilavet ederken Allah’a bir çocuk vermesi için dua eden Meryem’in (s.a) annesinin duygularını çok güzel aktarmaktadır:” Onu doğurunca dedi ki: “Rabbim! Onu kız doğurdum. -Oysa Allah onun ne doğurduğunu daha iyi bilmektedir- erkek de kız gibi değildir. Ben onun adını Meryem koydum, işte ben onu ve soyunu kovulmuş şeytana karşı senin korumana bırakıyorum.”

 “Bunun üzerine rabbi ona hüsnükabul gösterdi ve onu güzel bir şekilde yetiştirdi. Zekeriyyâ’yı da onun bakımı ile görevlendirdi. Zekeriyyâ onun bulunduğu yere, mâbeddeki odaya her girdiğinde yanında (yeni) bir rızık bulur ve “Ey Meryem! Bu sana nereden?” diye sorar, o da “Allah tarafından” cevabını verirdi. Kuşkusuz Allah dilediğine sayısız rızık verir.”

3946890

captcha